Sáng đi chợ sớm, lùng mua cá nhám về kho với chuối cây của bạn mới cắt từ vườn nhà cho hôm qua, mà lục cả chợ cũng không có. Đang tiu nghỉu thì bất chợt nhìn thấy mớ cá mối, bỗng vui như gặp lại… bạn cũ từ hồi còn học trường làng! Vậy là mua luôn nửa ký về kho khô với nghệ. Cá mối kho khô mà ăn với cơm mới nấu chín vừa xới trong nồi ra thì ngon không tả được.
 |
| Món cá mối kho nghệ trong mâm cơm đậm chất quê nhà.Ảnh: K.E |
Ai muốn biết cá mối kho nghệ ngon đến mức nào, thì hãy thử một lần ra chợ tìm mua mớ cá mối. Nhớ lựa loại cá mình tròn, thịt chắc và ngon hơn loại cá mình dẹp. Cá mua về rửa và đánh vảy cho sạch, cắt đầu, mổ bụng cá bỏ lòng, lấy hết sợi gân máu chạy dọc theo xương sống, rồi cắt cá thành từng khúc chừng ba đến bốn phân, để ráo nước. Củ nghệ tươi cạo vỏ, rửa sạch cho vào cối giã nát với vài trái ớt đỏ, chút muối bột, cho thêm hai muỗng nước mắm, muỗng đường, hai muỗng dầu phụng rồi ướp cá, để chừng nửa giờ hẵng kho.
Trong khi chờ cá thấm thì lặt mớ rau muống, rồi vo gạo nấu cơm. Làm xong mấy việc kia thì cá cũng vừa thấm. Bắc trã cá lên bếp, để lửa riu riu, kho chừng nửa giờ, khi thấy mấy khúc cá vàng ươm, điểm thêm mấy lát ớt đỏ, khô cong, béo ngậy là đã ăn được rồi. Nhưng nếu chưa vội thì có thể kho thêm một lửa nữa. Không như các loại cá khác, cá mối càng kho nhiều lửa càng ngon, nên mỗi lần có thể kho nhiều rồi để ăn dần nhiều ngày. Bữa sáng mà có khúc cá mối kho nghệ ăn với chén cơm nóng thì no tới trưa.
Dọn cơm ra, bỗng bần thần nhớ mẹ. Hồi tôi còn nhỏ, mẹ hay đi chợ mua cá mối. Hồi đó cá mối rẻ rề. Là loại cá mà ít ai ăn vì làm cực, nếu không chịu khó lấy hết gân máu trong ruột cá thì không ăn được vì tanh. Mẹ tôi siêng năng, lại rất vén khéo, tiện tặn nên đi chợ hay mua cá mối. Tôi ăn quen, thấy cá mối mẹ kho hay làm chả thì ngon ít món nào sánh kịp. Cá mua theo mớ, mẹ lựa cá nhỏ thì kho khô, còn cá lớn thì làm chả. Chả cá mối mẹ làm, ngon chưa từng thấy.
Cách làm chả cá mối cũng rất công phu. Mẹ lựa con cá lớn, làm sạch vảy, gân máu rồi lấy sống dao đập giập trên lưng cá cho thịt mềm ra. Mẹ lấy cái muỗng canh bằng nhôm loại mỏng nạo từng chút thịt cá, cho vào một cái bát có hành, tiêu giã sẵn. Cá mối hay có xương dăm nên khi nạo thịt phải chịu khó mèn lấy xương bỏ ra ngoài. Nạo hết thịt cho vào bát, còn xương và da cá, mẹ cho vào nồi bắc lên bếp luộc lấy nước nấu canh.
Xong mẹ quay qua giã cá làm chả. Thịt cá mối dai, muốn làm chả phải cho vào cối đá giã nhuyễn. Mẹ ngồi cặm cụi giã mấy cối cá lẫn với tiêu và hành cho đến lúc cá dẻo quánh lại thành một khối, xong mới nắn thành miếng tròn tròn, dẹp dẹp rồi bắc chảo dầu nóng chiên lên. Mỗi lần mẹ chiên chả cá, tôi lại xớ rớ đứng bên cạnh, không chạy đi chơi xa vì mùi thơm của chả cá rất kích thích khứu giác, chỉ muốn ăn ngay khi nhìn thấy những lát chả chín vàng dần trong chảo.
Chả cá mẹ làm kỹ nên để dành ăn cả tuần sau vẫn ngon. Mỗi bữa cơm mẹ chỉ lấy chừng ba lát chả, dầm nát ra, ướp thêm chút nước mắm, chút tiêu bột, xong bắc nồi nước lên cho sôi, cho chả cá vào nấu với dưa hồng, bí đao hoặc mớ rau tập tàng mẹ hái ngoài vườn là có một nồi canh thơm nức mũi.
Đến bữa, mẹ gắp mấy lát chả cá dầm vào nước chén mắm ớt tỏi, thêm bát canh nữa là bữa cơm đã quá đủ đầy. Trưa đi học về đói bụng, nghe mùi thơm bốc lên từ nhà bếp, chỉ muốn ngồi ngay vào mâm. Những bữa cơm có chả cá mối của mẹ làm, bao giờ nồi cơm cũng vợi đi rất nhanh. Ăn hết nồi vẫn thấy chưa đủ, vẫn thấy thòm thèm. Mà thèm thì hay ăn vụng.
Tôi là cái đứa chúa ăn vụng chả cá của mẹ. Trưa trưa chờ mẹ ngủ, tôi lén lén xuống bếp, rón rén mở cái chạn để cánh cửa không kêu cọt kẹt sợ mẹ dậy. Rồi sè sẹ mở vung nồi, nhón vài cục chả, xong leo tót lên cây nhãn phía sau hè ngồi nhai một cách sung sướng.
Bây giờ muốn ăn thứ gì cũng có, cũng dễ vì chả cá xay sẵn bán đầy ngoài chợ. Chỉ cần mua về ướp thêm chút gia vị, bắc chảo dầu nóng lên bếp là có món chả cá chiên. Song dường như chả cá mua không có hương vị như món chả cá mẹ làm. Cái hương vị mà chỉ nghĩ đến thôi, đã muốn quay về những tháng ngày cũ, thèm được ngồi bên mâm cơm có món chả cá mối dầm nước mắm ớt của mẹ, vừa ăn vừa xuýt xoa vì cay vừa tấm tắc vì ngon.
Trưa nay, tôi ngồi nhìn mâm cơm có đĩa cá mối kho nghệ mà nghẹn vì nhớ.
Kim Em
