Thêm một lần nữa, chính phủ Mỹ tìm cách trì hoãn phiên tòa về biến đổi khí hậu mà họ là bị đơn từ thời cựu tổng thống Barack Obama cho tới đương kim Donald Trump. 21 thanh thiếu niên, tuổi từ 11 tới 23, trên toàn nước Mỹ phát đơn kiện chính phủ liên bang từ năm 2015 vì đã duy trì hệ thống góp phần làm phá vỡ khí hậu.
 |
| Kelsey Juliana phát biểu bên ngoài tòa án tối cao Mỹ. |
Lớp thanh thiếu niên hiện tại và các thế hệ tương lai có quyền được sống trong môi trường không có thảm họa khí hậu. Mặc dù quyền lập hiến về khí hậu ổn định không rõ ràng trong Hiến pháp Mỹ nhưng chính sách thúc đẩy sử dụng nhiên liệu hóa thạch dẫn tới việc phát thải carbon dioxide quá nhiều làm thay đổi khí hậu. Chính phủ biết năng lượng hóa thạch làm ấm Trái đất nhưng vẫn không tìm cách ngăn chặn.
Nguyên đơn Nathan Baring, 19 tuổi cho rằng mùa đông ở Alaska không còn lạnh giá như trước, không đủ tuyết để trượt tuyết. Jayden Foytlin nhớ lại cơn bão vào Louisiana khiến gia đình em đầy nước mưa và nước thải. Nhiều người khác gặp vấn đề hô hấp do cháy rừng và mùa phấn hoa kéo dài. Hầu hết nguyên đơn đều cho rằng đó là hậu quả của biến đổi khí hậu.
Các luật sư của thanh thiếu niên này kết hợp với nhau và liên hệ giữa những thiệt hại này với biến đổi khí hậu để cho rằng Mỹ, quốc gia chiếm tới ¼ lượng khí thải nhà kính, chịu một phần trách nhiệm. LHQ tính toán có hàng trăm trường hợp liên quan đến biến đổi khí hậu trên toàn thế giới năm 2017 thì Mỹ đã có 650 vụ.
Kelsey Juliana là người lớn tuổi nhất trong nhóm 21 người khởi kiện cho biết chính phủ Mỹ tỏ ra không coi trọng vụ việc khi họ gửi đơn lần đầu cách đây 4 năm. Cô và các bạn trong nhóm vẫn kiên trì để vụ kiện “sống” hơn 4 năm qua và tin rằng chính phủ Mỹ phải chịu trách nhiệm về chính sách năng lượng hóa thạch. Trong lúc vụ kiện liên tục bị trì hoãn, những nguyên đơn trẻ tuổi sử dụng phương tiên truyền thông xã hội để phát đi thông điệp của họ. Nhiều tổ chức phi chính phủ, tạp chí tuổi teen, báo địa phương, chương trình phát thanh cũng đã ủng hộ vụ kiện này. Hơn 30.000 thanh niên ký đơn thúc đẩy đưa vụ kiện ra xét xử.
Và hơn 10.000 người trưởng thành nữa ký đơn ủng hộ nhóm 21 thanh thiếu niên khởi kiện chính phủ Mỹ. Thiếu niên người Thụy Điển, Greta Thunberg truyền cảm hứng cho một cuộc biểu tình trên toàn thế giới với những học sinh tạm nghỉ học để ra đường phản đối biến đổi khí hậu. Trong Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1-6 vừa qua, có khoảng 100 cuộc họp báo ở Mỹ và thế giới tuyên bố các hành động mới chống lại biến đổi khí hậu như cách ủng hộ nhóm 21 thanh thiếu niên Mỹ kiên trì với vụ kiện.
Hiện tại đã có những vụ kiện đòi môi trường sống an toàn diễn ra ở 13 quốc gia khác trên thế giới. Vụ kiện ở Hà Lan có thể buộc chính phủ nước này có những biện pháp chống biến đổi khí hậu. Tòa án tối cao Pakistan và một tòa án phúc thẩm ở Na Uy cũng sẽ sớm xét xử các vụ kiện tương tự.
ANH THƯ (Tổng hợp)
