Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà anh hùng

Các thế hệ cha ông đã anh dũng chiến đấu, hy sinh, viết nên những huyền thoại trên chiến trường Quảng Đà ác liệt. Trong đó, đứng chân từ năm 1967 đến 1977, Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao là cơ động đánh vào vùng ven, vùng sâu góp phần bẻ gãy các âm mưu càn quét, bình định lấn chiếm, gom dân của địch, bảo vệ hành lang, bảo vệ vùng căn cứ cách mạng, đóng góp to lớn vào chiến công giải phóng thành phố Đà Nẵng.

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng (thứ 3, bên trái sang) trao danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà. Ảnh: LÊ HÙNG

Đoàn kết, đồng lòng đánh địch

Đại tá Nguyễn Vĩnh An, nguyên Chính trị viên Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà bồi hồi kể lại: Hơn 55 năm trước, để chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Thường vụ Khu ủy Khu 5 và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 quyết định thành lập Mặt trận 44 Quảng Đà; sáp nhập Đảng bộ Quảng Đà và Đảng bộ Đà Nẵng thành Đặc Khu ủy Quảng Đà. Mặt trận 44 Quảng Đà lúc bấy giờ gồm 4 trung đoàn bộ binh, 2 trung đoàn pháo binh và 19 tiểu đoàn trực thuộc. Tiểu đoàn 3 được Bộ Tư lệnh Mặt trận 44 Quảng Đà giao nhiệm vụ trụ bám vững chắc ở Điện Bàn và Duy Xuyên, là 2 huyện trọng yếu nhất của tỉnh Quảng Đà; phối hợp quân và dân trên địa bàn tổ chức các trận đánh bất ngờ, táo bạo, tập trung vào các cứ điểm đóng quân có vị trí trọng yếu, đánh địch càn quét, tiêu hao, tiêu diệt sinh lực địch, phá vỡ thế kìm kẹp, bao vây của địch, củng cố và mở rộng vùng giải phóng, bảo vệ hành lang và vùng căn cứ cách mạng…

Trong 10 năm đứng chân và chiến đấu trên chiến trường Quảng Đà khốc liệt (1967-1977), được cấp trên tin tưởng, nhân dân Quảng Đà quý mến, đùm bọc, che chở, Tiểu đoàn 3 luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, tổ chức đánh hàng trăm trận độc lập và phối hợp, “càng đánh càng thắng”, “trận sau giòn giã hơn trận trước”, lập nên những chiến công hết sức đặc biệt xuất sắc, những thành tích tiêu biểu, điển hình, góp phần vào thắng lợi chung của quân và dân Mặt trận 44 Quảng Đà trong cuộc trường kỳ kháng chiến giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Tiểu đoàn 3 đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 3.000 tên địch, bắt sống gần 300 tên và thu giữ, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của địch. “Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 3 đoàn kết, đồng lòng, chia ngọt, xẻ bùi, đồng cam cộng khổ, cùng vượt qua mọi thử thách khắc nghiệt của cuộc chiến để chiến đấu và chiến thắng, lập nên những chiến công, những trận đánh oai hùng, quả cảm, góp phần quan trọng cùng quân và dân Mặt trận 44 Quảng Đà trụ bám kiên cường, hoàn thành xứ mệnh thiêng liêng với Tổ quốc, với đồng bào, để đất nước được độc lập, thống nhất…”, Đại tá Nguyễn Vĩnh An cho hay.

Những chiến công hiển hách

Trong chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, cùng với Tiểu đoàn 2 đánh vào trung tâm thị xã Hội An, Tiểu đoàn 3 được phân công đánh chiếm khu công binh, cứ điểm Chi Lăng đã tiêu diệt 283 tên, bắt sống 23 tên. Tiểu đoàn 3 rút ra khỏi Hội An về xã Cẩm Thanh, tại đây Tiểu đoàn 3 bố trí giăng bẫy, chờ quân chi viện của địch đến Hội An giải vây. Đúng như dự đoán, chờ đội hình giải vây của địch lọt vào trận địa, được lệnh, cả đơn vị đồng loạt xông lên tiêu diệt gọn đại đội địch, đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của trận mở đầu.

Ngày 13-9-1968, Tiểu đoàn 3 phục kích, tiêu diệt gọn Tiểu đoàn 39 biệt động quân của địch với hơn 300 tên, bắt sống 22 tù binh, thu nhiều súng và phương tiện kỹ thuật của địch. Trận đánh bẻ gãy và phá vỡ trận càn quy mô lớn nhằm thực hiện âm mưu “bình định cấp tốc” của địch, giữ vững an toàn vùng giải phóng - vùng B Điện Bàn, buộc chúng phải co cụm lại, không dám mở rộng tầm kiểm soát, càn phá các xã vùng ven.

21 ngày đêm, từ ngày 20-11 đến 10-12-1968, Mỹ mở cuộc hành quân “cooc dom” phối hợp cả không quân, thiết giáp và pháo lớn từ Hạm đội 7 bắn vào, yểm trợ cho 7.000 lính thuộc trung đoàn lính thủy đánh bộ 5, 7 và 26 được trực thăng đổ hết lớp này đến lớp khác, hình thành thế bao vây nhiều tầng, nhiều lớp (các xã Điện Thọ, Điện Phước, Điện An, huyện Điện Bàn).

Lực lượng của ta ở vùng này chỉ có Tiểu đoàn 3. Nằm trong vòng vây dày đặc của địch, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 3 sát cánh cùng du kích bám đất, bám công sự, lúc ẩn, lúc hiện quần nhau với quân địch. Khi phân tán đánh nhỏ, lúc tập trung phản kích, tập kích ban đêm đã diệt và làm bị thương hơn 900 lính Mỹ và vượt ra khỏi vòng vây. Có thể nói đây là một trong những chiến công thần kỳ của cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 3.

Ngoài ra, tháng 3-1975, Tiểu đoàn 3 tham gia chiến dịch mùa Xuân 1975, tập kích vào quân địch đang co cụm tại Hòa Hải, bắt sống khoảng 150 tên, tiêu diệt và làm bị thương khoảng 50 tên, số địch còn lại tan rã bỏ chạy ra sân bay Nước Mặn. Tiểu đoàn 3 tiếp tục men theo ven biển tấn công từ đông nam phát triển ra hướng Sơn Trà. Đến Mỹ Khê gặp bọn lính thủy quân lục chiến chạy dồn về để chen nhau ra tàu biển hòng thoát thân, Tiểu đoàn 3 tổ chức tấn công vào đội hình thủy quân lục chiến, chốt chặn các ngả đường không cho địch thoát chạy ra biển. Sau 30 phút vừa tấn công, vừa kêu gọi bỏ súng đầu hàng, 2.500 tên địch hoàn toàn tan rã và đầu hàng.

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, Tiểu đoàn 3 vinh dự được Bác Hồ hai lần khen ngợi là “Tiểu đoàn Đồng Mít dũng cảm đánh hăng” và “Các chú học tập và đánh như Bộ đội D3 Quảng Đà”. Tháng 3-2023, Tiểu đoàn 3 đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân do Chủ tịch nước trao tặng. Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND thành phố Lê Trung Chinh khẳng định: Chúng ta mãi mãi ghi nhớ và tri ân các cán bộ, chiến sĩ của lực lượng vũ trang thành phố nói chung và Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà nói riêng đã anh dũng hy sinh, hay đã để lại một phần thân thể của mình tại chiến trường Quảng Đà ác liệt và anh dũng trong những năm kháng chiến chống Mỹ, giải phóng thành phố Đà Nẵng tiến tới giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước… Cán bộ, quân và dân thành phố sẽ tiếp tục nỗ lực hoàn thành xuất sắc trọng trách của mình góp phần vào thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, xây dựng thành phố Đà Nẵng ngày càng văn minh, giàu đẹp, hiện đại, xứng đáng với danh hiệu “thành phố đáng sống”, “thành phố an bình”.

THÀNH DANH