Người Đà Nẵng vẫn giữ lối sống đơn giản, hiền hòa, lành mạnh và trong sáng. Điều này đã tạo nên những đặc trưng riêng và là một trong những nguồn lực quan trọng góp phần kích cầu, truyền cảm hứng cho sự trưởng thành và lớn mạnh của thành phố qua bao thời kỳ lịch sử.
 |
| Với sự thân thiện, hiền hòa và mến khách, Đà Nẵng luôn là điểm đến được nhiều du khách trong và ngoài nước lựa chọn. Ảnh: ĐOÀN HẠO LƯƠNG Tải |
Truyền thống vùng đất “Ngũ phụng Tề phi”
Trong lịch sử dân tộc, Đà Nẵng được biết đến không chỉ là thành phố cảng lớn nhất miền Trung mà còn là một địa danh gắn liền với công cuộc mở mang bờ cõi Đại Việt từ nhiều thế kỷ trước. Dấu vết của cửa ngõ giao lưu quốc tế gắn liền với xứ Đàng Trong vẫn còn. Đà Nẵng còn là tiền đồn quan trọng trong công cuộc chống ngoại xâm của hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Qua đó xuất hiện nhiều danh nhân, anh hùng lịch sử với truyền thống đấu tranh cách mạng kiên trung, anh dũng. Người Quảng Nam Đà Nẵng với tinh thần yêu nước nồng nàn, đoàn kết, kiên cường trong kháng chiến, ý chí chiến đấu quả cảm đã cùng với nhân dân cả nước làm nên lịch sử.
Dưới góc nhìn địa văn hóa, thành phố Đà Nẵng nằm trong vùng đất được tôn vinh là “Ngũ phụng Tề phi”, gắn liền với truyền thống hiếu học và say mê sáng tạo, là vùng đất hội tụ cả văn hóa biển, văn hóa nông nghiệp và văn hóa đô thị. Do đó, văn hóa Đà Nẵng không tách rời mà phát triển trong dòng chảy văn hóa xứ Quảng. Trải qua tiến trình lịch sử, Đà Nẵng là nơi quần cư của cư dân nhiều địa phương khác đến, là nơi giao lưu và hội tụ những nét văn hóa của nhiều vùng miền trong cả nước. văn hóa, con người Đà Nẵng có tính cách riêng và ngày càng được hun đúc cùng tiến trình phát triển đô thị.
Nhà nghiên cứu Bùi Xuân, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy cho rằng, khi sống trên mảnh đất giàu truyền thống lịch sử, các thế hệ đều ảnh hưởng bởi giá trị đó, được giá trị đó bồi đắp để có được bề dày về tri thức và lịch sử, qua đó làm giàu thêm giá trị văn hóa lịch sử con người một địa phương. Tâm hồn con người cũng trở nên sâu sắc hơn. “Phải nói rằng, Đà Nẵng có môi trường tự nhiên thuận lợi. Thành phố có biển, sông, núi… Bản thân tự nhiên của Đà Nẵng đã là văn hóa. Bên cạnh đó, con người Đà Nẵng là con người lịch sử vì đứng trên mảnh đất đầu sóng ngọn gió, trực tiếp chống thực dân Pháp xâm lược và quân Mỹ đổ bộ vào miền Nam. Để sống trong môi trường đó, con người Đà Nẵng cũng đồng thời là con người văn hóa”, ông Bùi Xuân chia sẻ.
Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Trinh, Phó Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, khi nói về văn hóa con người Đà Nẵng, thì văn hóa xứ Quảng là cái gốc. Trong quá trình phát triển có sự giao lưu nhưng vẫn giữ bản sắc con người của vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng, mà cốt lõi là con người xứ Quảng, đó là con người sống nghĩa tình, thuần hậu.
Xây dựng hình ảnh con người văn minh, thân thiện
Kể từ khi trở thành đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương (1997), thành phố không ngừng phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng và phát triển văn hóa, con người trên địa bàn thành phố đã đạt được những kết quả quan trọng. Các giá trị mới về văn hóa, con người của thời kỳ công nghiệp hóa, hội nhập đang hình thành và được khẳng định. Đặc biệt, việc xây dựng hình ảnh con người Đà Nẵng văn minh - thân thiện đã bước đầu tạo được những điểm nhấn có tính đặc trưng, “thương hiệu” đối với du khách trong nước và quốc tế.
Để xây dựng con người Đà Nẵng văn minh, thân thiện, làm nền tảng và động lực cho sự phát triển bền vững, ngày 31-12-2022, UBND thành phố Đà Nẵng ban hành đề án “Phát triển văn hóa - xã hội đồng bộ với phát triển kinh tế, chú trọng xây dựng con người Đà Nẵng văn minh, thân thiện, làm nền tảng xây dựng thành phố an bình, đáng sống, hình thành các giá trị bản sắc riêng, phù hợp với truyền thống, lịch sử, văn hóa của người Đà Nẵng giai đoạn 2022-2030”.
Đề án tập trung hai nội dung trọng tâm là xây dựng, phát triển văn hóa và con người Đà Nẵng nhằm đánh giá, tổng hợp các nguồn lực và giải pháp trên lĩnh vực văn hóa - xã hội vào phát triển con người, cũng như tạo chuyển biến mãnh mẽ trong văn hóa để xây dựng hệ giá trị con người Đà Nẵng trong thời kỳ mới. Thành phố cũng xác định việc xây dựng con người và môi trường văn hóa lành mạnh là một trong những yếu tố bảo đảm sự phát triển bền vững và thắng lợi trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và phát triển văn hóa của thành phố.
Tại hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước (ngày 14-6-2024), Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng nhấn mạnh, phát huy những giá trị truyền thống, lịch sử, văn hóa của người Đà Nẵng, đây chính là sức mạnh nội lực để xây dựng và phát triển thành phố trong giai đoạn mới, giai đoạn được xác định là đột phá khi Trung ương đã cho chúng ta các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nếp sống văn minh, văn hóa đô thị ứng xử trên các lĩnh vực văn minh thương mại, văn hóa du lịch, văn hóa doanh nghiệp, văn hóa ứng xử nơi công cộng. Chú trọng xây dựng con người Đà Nẵng phát triển toàn diện theo những đức tính tiêu biểu của con người Việt Nam, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị lịch sử, truyền thống và hiện đại, nhất là những giá trị đặc trưng riêng có của văn hóa và con người Đà Nẵng.
Trong quá trình xây dựng và phát triển thành phố, người dân Đà Nẵng đã chắt lọc cái mới để cùng cái cũ tạo nên nét đặc thù của văn hóa Đà Nẵng như giọng nói; lối sống mực thước, giản dị, không khoa trương, hình thức; đề cao mối quan hệ gia đình, dòng tộc, cộng đồng, tâm thức hướng biển; ứng xử thân thiện, mến khách; hình thành đời sống đô thị. Trên nền tảng các giá trị văn hóa truyền thống kết hợp với sức ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, văn hóa Đà Nẵng hiện nay vừa lưu giữ những nét văn hóa truyền thống, vừa mang những nét văn hóa hiện đại của một đô thị trẻ, văn minh. Các giá trị văn hóa truyền thống được người Đà Nẵng lưu giữ và phát triển hàng thế kỷ qua đã tạo nên sức mạnh văn hóa nội tại, dần dần định hình cá tính khác biệt cho mảnh đất và con người Đà Nẵng trong thời kỳ mới.
ĐOÀN GIA HUY
