ĐNO - Sau gần 5 năm gây dựng, thầy Lê Anh Tú, trú tại xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang đã tạo cho mình vườn chè dây hơn 1 ha phát triển ổn định. Sau khi trừ mọi chi phí, mỗi năm anh thu lãi từ 150 đến 180 triệu đồng; đồng thời tạo việc làm thời vụ cho gần 10 lao động ở địa phương với mức thu nhập 300.000 đồng/ngày/người.
 |
| Thầy Lê Anh Tú thực hiện đóng gói sản phẩm chè dây. |
Năm 1998, thầy Lê Anh Tú tình nguyện về dạy học tại điểm trường chính cấp I, II xã Hòa Bắc (nay là Trường Tiểu học Hòa Bắc) và định cư tại đây. Những năm tháng ấy, cuộc sống của bà con nhân dân ở xã Hòa Bắc còn rất nhiều khó khăn nên việc học hành của con em ở nhiều gia đình ít được quan tâm chú ý. Vì vậy thầy phải đến từng nhà để động viên cho các em đi học. Mỗi lúc như vậy thầy Tú được người dân mời loại nước lá có màu vàng trong, thơm nhẹ, khi uống thì có vị đắng nhưng lại ngọt hậu, rất ngon và lạ. Hỏi thầy mới biết đây là nước uống nấu từ cây chè dây - loại lá cây rừng đặc trưng của đồng bào Cơ Tu. Đây cũng là một trong những thức uống được ví như "thần dược" giúp người Cơ Tu luôn khỏe mạnh.
Cây chè dây ưa ẩm, mọc hoang cạnh các thác nước, được thấy nhiều ở các tán rừng có độ cao từ 700 - 1.500m so với mực nước biển. Ngày trước, người Cơ Tu đi phát rẫy, lên rừng săn bắn, thấy loại cây này mọc dại liền bứng cả gốc lẫn ngọn về phơi khô. Cành và lá chè dây phơi khô nấu nước uống rất tốt cho sức khỏe, được y khoa xác định có công dụng chữa bệnh dạ dày, kháng viêm, ăn ngon, dễ ngủ…
Có mẹ là bác sĩ, cũng thường hay chỉ bày, truyền đạt kiến thức, thầy Tú nắm rõ dược tính của nhiều loại cây thuốc nam nên việc chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng đã được thầy hun đúc từ lâu. Được sự động viên từ gia đình nên thầy Tú càng có thêm động lực và sự quyết tâm tạo ra sản phẩm hữu ích từ loại chè này vừa để phục vụ xã hội, vừa là nối nghiệp mẹ.
Với bản tính cần cù, chịu khó, ham học hỏi, ngoài thời gian đến trường giảng dạy cho học trò, thầy Tú đã cất công tìm hiểu công dụng cũng như đặc tính, cách thức trồng, chăm sóc… từ người dân địa phương để vừa có sản phẩm cho gia đình sử dụng, chăm sóc sức khỏe, vừa làm nền tảng cho sự phát triển kinh tế.
Nếu trồng chỉ để có sản phẩm phục vụ trong gia đình thì đơn giản, nhưng để phát triển thành hàng hóa chất lượng cao, đáp ứng thị hiếu của thị trường thì quả thật khó nên những ngày tháng đầu thầy Tú cũng đã trải qua nhiều thất bại bởi chưa hiểu được đặc tính sinh trưởng, cách thức trồng, nhân giống, thổ nhưỡng, khí hậu ở vùng miền núi này.
Không nản chí, thầy Tú vừa trồng vừa quyết tâm nghiên cứu từ sách vở, trên mạng cũng như từ bà con đồng bào Cơ Tu nơi đây. Hay khi nghe thông tin Trường Đại học Nông Lâm (Đại học Huế) tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng trồng chè dây cho nông dân ở huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam, thầy khăn gói vào để xin được tham gia.
Từ kiến thức học được cũng như đúc rút kinh nghiệm về khí hậu, thổ nhưỡng ở địa phương, thầy Tú đã thành công với vườn chè dây của mình.
Năm 2015, vườn ươm đầu tiên của thầy Tú ra đời trên diện tích 100 m2, với hơn 50 bầu ươm. Đến năm 2019, thầy mạnh dạn đầu tư 450 triệu đồng để xây dựng vườn chè dây trên diện tích 1 ha rừng của gia đình. Trong đó, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hòa Vang hỗ trợ 100 triệu đồng. Sau đó, thầy Tú được hướng dẫn đăng ký OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm), thương hiệu Chè dây Hòa Bắc Lê Anh Tú chính thức ra đời.
Để cây chè dây phát triển tốt, thầy Tú đúc hàng trăm trụ bê-tông, đan giàn lưới thép kiên cố tạo khung cho dây chè leo lên, sinh sôi, đâm chồi. Đặc biệt, thầy Tú đã thiết kế hệ thống dẫn nước suối trực tiếp từ nguồn về và lắp hệ thống phun sương tự động để chủ động nguồn nước tưới cho vườn chè, bởi chè dây không bị sâu bệnh hại, chỉ cần bảo đảm tưới nước mỗi ngày. Do vậy, cây không cần sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật vẫn sinh trưởng mạnh.
Thầy Lê Anh Tú cho biết: "Chè dây có khả năng tái sinh chồi mạnh sau khi cắt cành, vì vậy cứ 45 ngày thu hái một lần. Sau chế biến, thu được khoảng 350 kg chè khô, giá bán hiện thời 180.000 đồng/kg. Mỗi năm thu 12 tạ chè dây khô, sau khi trừ đi chi phí, gia đình thu lãi hơn 150 triệu đồng, giúp gia đình ổn định về kinh tế cũng như tạo việc làm cho bà con ở địa phương".
Nêu cao trách nhiệm với cộng đồng và phương châm sản xuất sạch, an toàn, sản phẩm chè dây của vợ chồng thầy Tú được tiêu thụ mạnh tại thị trường thành phố Đà Nẵng và nhiều tỉnh, thành trên cả nước; đạt giải Nhì trong cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp do Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Đà Nẵng tổ chức. Mới đây, thương hiệu Chè dây Hòa Bắc được Ban An toàn vệ sinh thực phẩm thành phố Đà Nẵng khảo sát, định hướng đưa tiêu thụ vào các khách sạn, resort hạng sang ở trên địa bàn thành phố.
Thời gian tới, thầy Tú dự định đầu tư, mua sắm máy móc, thiết bị hiện đại để tạo ra sảm phẩm mới là chè dây túi lọc và cao chè dây; mở rộng quy mô vườn chè lên 2 ha và liên kết với các hộ dân để chủ động nguyên liệu sản xuất, phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương về rừng dược liệu. Đây cũng là một trong những cách giúp người Cơ Tu bám đất bám rừng, vươn lên thoát nghèo bền vững, nâng cao đời sống…
Ông Lê Minh Tuấn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Bắc cho biết: “Cùng với nhiều nông dân khác, anh Lê Anh Tú đã tạo được chất lượng, thương hiệu, nâng cao giá trị cho sản phẩm nông nghiệp địa phương; đưa sản phẩm phát triển không chỉ ở thị trường thành phố Đà Nẵng mà còn ở nhiều tỉnh, thành khác; mang lại việc làm, giúp ổn định đời sống cho bà con”.
Bên cạnh thành công trong hoạt động kinh tế, thầy Lê Anh Tú cũng đạt được nhiều kết quả trong việc giảng dạy tại Trường Tiểu học Hòa Bắc. Nhiều thế hệ học trò của thầy đạt được huy chương trong các hội thi do huyện Hòa Vang và thành phố Đà Nẵng tổ chức. Nhiều năm liền thầy là Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và được UBND thành phố tặng Bằng khen.
BẢO CHÂU
