Đã qua 4 tháng đoàn công tác số 5 thành phố Đà Nẵng chúng tôi chia tay Trường Sa để mỗi người về lại với các nhiệm vụ, vị trí công tác của mình. Chúng tôi, những thành viên của đoàn vẫn giữ liên lạc và ai ai cũng bày tỏ sự thương nhớ Trường Sa như đang nhớ về miền quê của mỗi riêng mình...

Chúng tôi về thăm căn cứ Thượng Đức (thôn Hà Tân, xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) vào đúng dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng Thượng Đức (7-8-1974 - 7-8-2024), nghe những nhân chứng đã "vào sinh ra tử" với vùng đất anh hùng này kể chuyện năm xưa mà ngỡ như được xem những thước phim tài liệu chân thực.

Kể từ khi Đà Nẵng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương (1997), quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Bên cạnh những mặt tích cực, quá trình này cũng tác động nhiều mặt đến đời sống người dân, nhất là cộng đồng ngư dân ven biển. Khi không gian sống và không gian sinh tồn thay đổi mạnh mẽ thì vấn đề gìn giữ tiếng nói địa phương để bảo tồn văn hóa truyền thống của cộng đồng ngư dân cũng gặp không ít khó khăn.

Sáu mong gặp tôi để biết đôi điều về anh trai là Huỳnh Quang Mãi ở nhà tù Phú Quốc. Tôi về Việt An biết Sáu là phó bí thư chi bộ, trưởng thôn Việt An. Thời đánh giặc Pháp, xã Thăng Phước thuộc huyện Thăng Bình, thời đánh giặc Mỹ, Thăng Phước thuộc huyện Quế Tiên.

Ngôn ngữ đặc trưng của ngư dân làng biển không chỉ có vai trò trong giao tiếp hằng ngày khi đi biển mà còn được sử dụng trong lời ru, tiếng hát như bá trạo, bài chòi… Tuy nhiên, quá trình đô thị hóa đã tác động mạnh mẽ đến ngôn ngữ địa phương, dẫn đến nguy cơ làm mai một bản sắc văn hóa làng biển vốn có từ lâu đời của cộng đồng cư dân ven biển. Việc nghiên cứu và gìn giữ ngôn ngữ đặc trưng của người dân vùng biển sẽ góp phần bảo tồn văn hóa địa phương.

"Ở nơi ấy, đàn dê trắng nhởn nhơ quanh đồi. Một mái tranh nghèo, một nhà sàn đơn sơ. Ở nơi ấy họ đã sống cuộc sống yên bình. Ai nghèo cũng có cây đàn Chapi. Khi rung lên vài sợi dây đàn đã đong đầy, hồn người Raglai…", những câu hát vừa da diết, vừa tỉ tê trong ca khúc Giấc mơ Chapi đã đưa tôi đến gặp già Chamaléa Âu - Nghệ nhân ưu tú (NNƯT) duy nhất của vùng núi cao Ma Nới, huyện Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận vào một buổi tối bên bờ sông Hàn lộng gió.

Nhắc đến hòn vọng phu, ai cũng nghĩ đến người thiếu phụ bồng con chờ chồng rồi hóa đá với tình nghĩa son sắt thủy chung. Ở ngôi làng Nam Thọ xưa (nay là khối phố Lộc Phước, phường Thọ Quang, quận Sơn Trà), ngày định mệnh 35 năm trước cũng có nhiều phụ nữ cùng con thơ tựa hòn vọng phu hóa đá ngóng chồng trước biển khơi mênh mông...

Đó là tên gọi của tọa đàm vừa diễn ra tại Đà Nẵng vào tối 4-7 với sự góp mặt của các diễn giả: đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, NSND Lan Hương, NSƯT Chiều Xuân, đạo diễn Leon Lê, nhà báo Nguyệt Linh. Đà Nẵng cuối tuần có cuộc trao đổi sâu hơn về nội dung này cùng đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp - người tổ chức sự kiện.

Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ hai, 2024 có một chương trình chiếu phim của các nhà làm phim Đà Nẵng, gồm các phim "Chiếc chiếu của bà Bứa", "Người đưa linh", "Bọn trẻ ngày nay", "Người mẹ" và "Đường đến hòa bình". Đây là những bộ phim đánh dấu sự chập chững của những người làm phim Đà Nẵng trong các workshop của Ateliers Varan cách đây hơn 10 năm. Cũng từ đó thành phố Đà Nẵng có một thế hệ những người làm phim mới, chịu ảnh hưởng của phong cách điện ảnh trực tiếp, góp một tiếng nói vào dòng chảy điện ảnh trực tiếp tại Việt Nam.

Nhà báo Đinh Chương là một nhân vật khá đặc biệt trong làng báo chí Việt Nam nói chung, báo chí Quảng Nam - Đà Nẵng nói riêng, bởi trong sự nghiệp làm báo của mình, ông có gần 10 năm được giao nhiệm vụ tháp tùng phục vụ để đưa tin, viết bài về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Có mặt khắp các nẻo đường phố, bánh mì là một phần bản sắc văn hóa của Đà Nẵng, của Việt Nam. Lưu giữ trong từng hồi ức mỗi người, bánh mì chứa đựng bao tâm hồn Việt.

Hơn 80 năm trước, nhà thơ Đoàn Phú Tứ có bài thơ Màu thời gian nổi tiếng trong thi ca tiền chiến: "... Trời mây phảng phất nhuốm thời gian/ Màu thời gian không xanh/ Màu thời gian tím ngát…". Nhà thơ Chế Lan Viên lại viết: "Thời gian trôi lặng thinh/ Mà tháng ngày chảy hết".

Chung quanh việc sáng tạo, hoàn thiện và phổ cập chữ Quốc ngữ vẫn còn những ý kiến khác nhau, cần tiếp tục bàn luận, trao đổi, thậm chí tranh luận để làm sáng tỏ nhiều vấn đề liên quan...

Trong những ngày nắng vàng như mật rọi khắp con đường, NSND Tường Vy (tên thật Trương Tường Vy), người có giọng hát ví như chim họa mi đã đi xa...

Mấy chị giáo viên. Một anh thợ sửa đồng hồ ở cùng xóm... Đủ mọi tầng lớp. Có người lái ô-tô, người đi xe máy, xe đạp. Có người chạy bộ từ nhà mỗi sớm... Tất cả đến biển như bày tỏ một tình yêu...

Trong cơn lốc đô thị hóa, vẫn còn đó những người cố neo giữ nếp làng, gìn giữ mảnh hồn làng trong câu hò vè, trong lễ hội, trong nghề truyền thống…

Những năm gần đây, cùng với đời sống nghệ thuật diễn ra sôi động, có một thế hệ những họa sĩ trẻ đang ngày càng thành công và khẳng định được vị trí cũng như dần định hình được bản sắc riêng...

Hình như sông khác người, càng "có tuổi" sông càng mới. Bến sông ngày trước giờ không còn ai tắm, nhưng mát lành của dòng sông càng thêm thắm thiết, sáng chiều sông đầy đặn trong mỗi người dân...

Những chuyến tàu không chỉ là phương tiện vận tải mà còn chở bao nỗi niềm của hành khách. Có chuyến tàu xốn xang nỗi buồn chia ly, cũng có chuyến tàu rộn ràng niềm vui khám phá...

Say mê tiếng sáo khi còn là cậu bé lên 7, NSND Trịnh Mạnh Hùng ví đời mình như cánh chim bay ngang trời từ miền núi xa xa vút qua đồng bằng trải dài rồi băng qua đại dương...

Năm 1964, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu - một người con Đà Nẵng - được giao nhiệm vụ vượt Trường Sơn vào căn cứ Khu 5 ở tuổi "tứ thập bất hoặc", và khi quân Mỹ đổ bộ cửa biển Đà Nẵng cuối xuân 1965...

Ngược dòng ký ức những ngư dân có chuỗi ngày gắn bó tại cảng cá Thuận Phước (phường Thuận Phước, quận Hải Châu) trước những năm 2000 là hình ảnh tất bật, vội vã nào cá, nào tôm...

Từ giữa năm 2005, vượt qua con đèo này đã dễ dàng hơn gấp nhiều lần so với cách đây 200 năm kể từ ngày vua Gia Long ra lệnh mở con đường từ Huế vào Đà Nẵng...

Ngắm những bức ảnh làng nghề đẹp ngất ngây từ mọi miền đất nước, tôi lại mường tượng ra hình ảnh của nước mắm Nam Ô, của chiếu Cẩm Nê, của đá Non Nước… đầy rung động rải khắp các phương tiện truyền thông xã hội. Nhưng niềm mơ ấy vẫn còn là một hành trang dài, khi mà việc phát triển du lịch làng nghề của thành phố vẫn còn nhiều đau đáu…

Gắn bó cả đời với mảnh vườn, triền đê, đi xa nhất chỉ đến lũy tre đầu làng có hương thơm dịu ngọt của quê hương, dẫu khổ trong khổ ngoài, lo gần lo xa..

Từ chỗ gần như vô danh đến nay Việt Nam trở thành nước xuất khẩu cà phê đứng nhì thế giới (sau Brazil). Theo thống kê, nếu năm 2013 sản lượng cà phê xuất khẩu nước ta đạt 1,3 triệu tấn (2,7 tỷ USD)...

Trước thềm Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, chương trình "Bạn nhỏ vùng cao xuống phố" lần 3 là một trải nghiệm hết sức đặc biệt dành cho 60 em nhỏ mồ côi, hoàn cảnh khó khăn, chưa bao giờ "xuống núi" người Ca Dong, Cơ tu, Cor của 4 huyện miền núi Quảng Nam và Quảng Ngãi.

Mỗi người nhớ cuốn sách đầu tiên mình đọc với những cảm xúc khác nhau, nhưng chắc sẽ không biết cuốn sách cuối cùng mình đọc. Giữa hai "đầu" ấy là một khoảng rất dài nhưng không phải ai cũng dành thời gian cho việc đọc, càng không phải ai cũng có niềm vui khi ngồi bên trang sách.

Chớm phải lòng hương mật nên người thợ săn mật ong rừng vẫn dành cả tuổi xuân miệt mài, rong ruổi tận thăm thẳm rừng sâu để đong đầy những tinh hoa vị ngọt mà thiên nhiên ban tặng...

Như một lẽ tự nhiên, ở đâu có khó khăn, ở đó có những tấm lòng nhân ái. Những chuyến xe yêu thương lần lượt ra đời và ngày ngày lăn bánh vì bệnh nhân nghèo cũng vì lẽ đó.

Khoảnh khắc nhận ra Tết chẳng phải nhờ tờ lịch trên tường mà là khi căn bếp thơm mùi bánh, mùi kiệu, mùi lá chuối, lá dong… xôn xao trong những tất bật lo toan của người lớn...

Chưa phải là dòng tranh thế mạnh (so với tranh vẽ bằng chất liệu sơn dầu và acrylic) nhưng tranh sơn mài với sự hấp dẫn từ chất liệu độc đáo, vừa bền chắc vừa sang trọng, lộng lẫy và đậm chất truyền thống Á đông đã và vẫn luôn thu hút các thế hệ họa sĩ thành phố tìm tòi, nghiên cứu, thử nghiệm.

Không ngờ ngày đưa tang chị cả tôi lại là ngày tạ thế của bạn gái tôi - nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ. Nhưng có điều kỳ lạ là tôi vẫn nghĩ rằng Dạ đang cười hồn nhiên đâu đó khi trên mạng xã hội ròng ròng những dòng tiếc thương. Người như Dạ không bao giờ chết. Chỉ vắng xa dài đâu đó thôi. Dạ đã sống bằng khát vọng mãnh liệt của mình. Khát vọng vượt sự chết.Sự sâu sắc của triết luận thông qua thi ảnh.

Hiếm nơi nào hiển lộ khu rừng tự nhiên sừng sững giữa phố, ấy vậy mà ở thôn Trung Sơn (xã Hòa Liên, huyện Hòa Vang) tồn tại khu rừng như tấm lụa xanh vắt ngang phố thị có bề dày lịch sử hơn 400 năm...