Bảo đảm cung ứng thuốc, vật tư y tế phục vụ khám, chữa bệnh

Trước tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại các địa phương trong cả nước, Thường trực Chính phủ đã có ý kiến yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính và các bộ, cơ quan liên quan rà soát tổng thể các quy định hiện hành liên quan đến hoạt động mua sắm thuốc, thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế... nhằm khắc phục ngay tình trạng thiếu thuốc, thiết bị, vật tư y tế tại nhiều cơ sở khám, chữa bệnh.

Ngành y tế thành phố đang nỗ lực bảo đảm cung ứng thuốc, vật tư y tế để phục vụ khám, chữa bệnh. TRONG ẢNH: Bệnh viện Đà Nẵng phẫu thuật ghép tủy cho bệnh nhân. Ảnh: PHAN CHUNG

Tại Đà Nẵng, ngành y tế đang chủ động phối hợp các bệnh viện rà soát tình trạng sử dụng thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe người dân.

Đấu thầu theo kế hoạch

Theo Sở Y tế, về tình hình thuốc, vật tư y tế tại các bệnh viện trên địa bàn thành phố hiện nay, sở đã hoàn thành đấu thầu tập trung cấp địa phương về việc cung cấp thuốc và vật tư y tế, hóa chất thông thường năm 2021 - 2023 cho các cơ sở y tế trên địa bàn thành phố. Theo đó, tỷ lệ trúng thầu đạt 81% tính theo mặt hàng thuốc và 71% tính theo mặt hàng vật tư y tế, hóa chất mời thầu cho các cơ sở y tế trên địa bàn.

Kết quả trúng thầu bắt đầu có hiệu lực từ quý 4-2021, nên hiện nay các cơ sở y tế trực thuộc đang áp dụng kết quả đấu thầu tập trung thuốc, vật tư y tế, hóa chất thông thường. Các kết quả đấu thầu vật tư y tế, hóa chất đặc thù (do đơn vị tự tổ chức đấu thầu) để mua sắm phục vụ yêu cầu khám bệnh, chữa bệnh tại các đơn vị cơ bản đáp ứng yêu cầu sử dụng thuốc, vật tư y tế thông thường.

Bên cạnh đó, hiện nay, việc thiếu thuốc, vật tư y tế cũng được ghi nhận cục bộ tại một số đơn vị. Cụ thể, một số loại thuốc, vật tư y tế, hóa chất không lựa chọn được nhà thầu phải tổ chức đấu thầu lại; thuốc thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung quốc gia, đàm phán giá do Trung tâm Đấu thầu quốc gia thực hiện; hoặc do nhu cầu thuốc, vật tư y tế chuyên khoa, đặc thù phát sinh trong hoạt động chuyên môn khám chữa bệnh … Để bảo đảm cung ứng đủ thuốc, vật tư y tế phục vụ nhu cầu khám và điều trị, Sở Y tế đã hướng dẫn các cơ sở y tế chủ động xây dựng kế hoạch và thực hiện mua sắm bổ sung thuốc, vật tư y tế theo quy định.

Hiện tại, các cơ sở y tế đã đăng công khai thư mời chào giá trên website của đơn vị mình và gửi thư mời chào giá trực tiếp đến các đơn vị cung cấp. Nhưng đến thời hạn, các đơn vị vẫn không nhận được đủ 3 báo giá cho từng mặt hàng để tham khảo làm cơ sở xây dựng giá dự toán. Điều này dẫn đến phải lập thư mời nhiều lần, tốn thời gian và không đáp ứng kịp thời cho công tác chuyên môn phục vụ người bệnh.

“Theo quy định, trang thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất là hàng hóa bán hàng phải có ủy quyền, một số mặt hàng chỉ có 1-2 công ty được ủy quyền phân phối, ngoài ra một số trang thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất đặc thù cả nước chỉ có một vài nhà sản xuất hoặc nhập khẩu, do đó không thể khảo sát đủ 3 báo giá”, lãnh đạo một bệnh viện cho biết.

Người dân chờ khám bệnh tại Bệnh viện Phụ sản-Nhi Đà Nẵng. Ảnh: PHAN CHUNG

Giải quyết các vướng mắc

Theo bác sĩ Trần Thanh Thủy, Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế, việc đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế hiện nay vẫn gặp một số khó khăn, vướng mắc nhất định, chủ yếu xuất phát từ thực tiễn thực hiện mua sắm, đấu thầu theo các quy định hiện hành.

Cụ thể, về thuốc, một số thuốc đã được phê duyệt trúng thầu tập trung cấp địa phương, nhưng nhà thầu không cung ứng thuốc đúng số lượng và tiến độ cung cấp theo thỏa thuận khung đã ký kết với Sở Y tế. Nguyên nhân chủ yếu của việc gián đoạn cung ứng thuốc này là do số đăng ký thuốc hoặc giấy phép nhập khẩu thuốc hết hiệu lực nhưng chưa được gia hạn.

Khi thủ tục gia hạn được tiến hành thì các nhà thầu cần thêm ít nhất 1-2 tháng để hoàn thành việc sản xuất hoặc nhập khẩu các lô thuốc mới cung ứng cho các cơ sở y tế. Bên cạnh đó, quá trình sử dụng thuốc tại các cơ sở y tế luôn phát sinh các nhu cầu đột xuất về thuốc như nhu cầu sử dụng các thuốc trúng thầu vượt số lượng được phân bổ cho đơn vị hoặc nhu cầu sử dụng các loại thuốc mới chưa có trong danh mục thuốc trúng thầu. Việc xử lý tình trạng thiếu thuốc sau khi có kết quả trúng thầu thường tốn thời gian.

Tương tự, đối với công tác đấu thầu, mua sắm vật tư y tế, hóa chất, hiện nay các mặt hàng này chưa có danh mục chuẩn về trang thiết bị y tế để so sánh các mặt hàng vật tư y tế, hóa chất tương đương về thông số kỹ thuật trong cùng phân nhóm để làm cơ sở lập danh mục đề xuất mua sắm và xây dựng giá dự toán.

Trong khi theo quy định của Bộ Y tế, khi lập dự toán, cơ sở y tế phải tham khảo giá trang thiết bị y tế trúng thầu trong vòng 12 tháng trước đã được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu và Bộ Y tế. Bên cạnh đó, có nhiều loại vật tư y tế, hóa chất không được đăng tải kết quả đấu thầu hoặc thời điểm đăng tải kết quả đấu thầu rất trễ so với thời điểm có quyết định trúng thầu làm ảnh hưởng đến việc rà soát, tra cứu giá trúng thầu.

Ngoài ra, đến nay chưa có sự thống nhất mức giá bán trang thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất trên toàn quốc, đơn vị gặp khó khăn trong việc lựa chọn giá trúng thầu để làm cơ sở xây dựng giá dự toán. Chưa kể, một số mặt hàng vật tư y tế, hóa chất đặc thù có giá tăng cao hơn so với giá trúng thầu trong vòng 12 tháng.

Trước thực tế gặp khó khăn trong việc mua, đấu thầu thuốc, vật tư y tế, ngành y tế thành phố cũng đã có báo cáo gửi Bộ Y tế, UBND thành phố để xin hướng tháo gỡ, hỗ trợ cho các đơn vị để không bị lúng túng, bị động, bảo đảm kịp thời thực hiện đấu thầu mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất đúng quy định.

“Ngành y tế cũng đề nghị UBND thành phố giao Bảo hiểm xã hội thành phố hướng dẫn việc thanh toán chi phí bảo hiểm y tế (BHYT) đối với các hóa chất xét nghiệm dùng cho máy mượn, máy đặt theo phản ánh của các đơn vị trong giai đoạn chuyển tiếp khó khăn hiện nay để bảo đảm quyền lợi cho bệnh nhân BHYT. Bên cạnh đó, cần xem xét nghiên cứu thành lập đơn vị mua sắm tập trung chuyên nghiệp của thành phố nhằm bảo đảm công tác đấu thầu mua sắm được thực hiện đúng theo quy định; thành lập Hội đồng thẩm định mua sắm và kế hoạch lựa chọn nhà thầu lĩnh vực y tế cấp thành phố, với sự tham gia của các cơ quan chuyên môn trong lĩnh vực mua sắm, đấu thầu và các đơn vị y tế đầu ngành”, bác sĩ Thủy cho biết.

PHAN CHUNG