4 giai đoạn trong diễn biến bệnh đậu mùa khỉ

Hiện nay, Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ nhưng Bộ Y tế đang nghiên cứu, biên soạn để ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị nhằm phát hiện sớm những ca đầu tiên.

Các ống nghiệm có nhãn virus đậu mùa khỉ cho kết quả dương tính và âm tính. Ảnh: Reuters

Theo Bộ Y tế, có 4 giai đoạn trong diễn biến bệnh đậu mùa khỉ:

- Giai đoạn ủ bệnh: Kéo dài từ 6-13 ngày (dao động từ 5-21 ngày), người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm.

- Giai đoạn khởi phát: Từ 1-5 ngày, các triệu chứng chính gồm sốt và nổi hạch ngoại vi toàn thân. Kèm theo người bệnh có biểu hiện đau đầu, mệt mỏi, ớn lạnh, đau họng, đau cơ. Virus có thể lây sang người khác từ giai đoạn này.

- Giai đoạn toàn phát: Đặc trưng là sự xuất hiện của các ban trên da, thường gặp sau sốt từ 1-3 ngày. Phát ban có xu hướng ly tâm, gặp nhiều trên mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Ban cũng có thể gặp ở miệng, mắt, cơ quan sinh dục.

Ban tuần tự từ dát (tổn thương có nền phẳng) đến sẩn (tổn thương cứng hơi nhô cao) rồi thành mụn nước (tổn thương chứa đầy dịch trong) và mụn mủ (tổn thương chứa đầy dịch vàng). Mụn này sẽ đóng vảy khô, bong tróc và có thể để lại sẹo.

Kích thước tổn thương da được xác định trung bình từ 0,5 - 1 cm. Số lượng tổn thương da có thể từ vài nốt đến dày đặc. Trường hợp nghiêm trọng, các tổn thương có thể liên kết với nhau thành các mảng tổn thương da lớn.

- Giai đoạn hồi phục: Các triệu chứng kéo dài từ 2-4 tuần rồi tự khỏi. Người bệnh hết các triệu chứng lâm sàng, các sẹo trên da có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh như:

- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi. Tốt nhất che miệng bằng khăn vải/khăn tay/khăn giấy dùng một lần, hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

- Đối với người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời; cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

- Cần tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở hoặc nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo với cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

- Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ. Khi trở về Việt Nam, cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

- Bảo đảm an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh đậu mùa khỉ (Monkeypox) là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế do tốc độ lây lan nhanh, nguy cơ về sự lan rộng hơn nữa của dịch bệnh tới các quốc gia khác là rất rõ ràng.

Bệnh đậu mùa khỉ không phải là căn bệnh mới. Bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958 khi hai đợt bùng phát của một bệnh giống đậu mùa (Smallpox) xảy ra trên các đàn khỉ được nuôi để nghiên cứu nên có tên là bệnh đậu mùa khỉ.

H.D (theo moh.gov.vn, TTXVN)