Khó khăn trong giải quyết tình trạng thiếu vắc-xin tiêm chủng mở rộng

Mặc dù ngành y tế thành phố đã có báo cáo về tình trạng thiếu vắc-xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng gửi Bộ Y tế nhưng thực trạng này vẫn chưa được giải quyết kịp thời. Để đáp ứng nhu cầu tiêm vắc-xin, chủ động phòng, chống dịch bệnh, ngành y tế vừa đề nghị UBND thành phố bố trí ngân sách, cho phép hình thức mua sắm trực tiếp hoặc kêu gọi từ nguồn hỗ trợ.

Nhân viên y tế tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố tiêm vắc-xin cho trẻ. Ảnh: PHAN CHUNG

Liên quan đến vắc-xin trong TCMR, trước đó, Bộ Y tế đã có Công văn số 1810/BYT-KH-TC ngày 3-4-2023 về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong Chương trình mục Y tế - Dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên. Theo đó, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố bố trí ngân sách địa phương và các nguồn kinh phí hợp pháp khác để triển khai mua sắm, cung ứng vắc-xin.

Về nguồn cung ứng của Bộ Y tế, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cũng có văn bản gửi các địa phương về số lượng vắc-xin hiện có. Cụ thể, vắc-xin DPT-VGB-Hib (loại vắc-xin phối hợp phòng được 5 bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib) chỉ cung ứng đến tháng 2-2023; vắc-xin DPT (phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván) cung ứng đến hết tháng 4-2023; các vắc-xin BCG (phòng lao), viêm gan B, sởi, Rubella, viêm não Nhật Bản cung ứng đến tháng 7-2023; vắc-xin phòng uốn ván, bại liệt cung ứng đến tháng 12-2023…

Tại Đà Nẵng, theo thống kê của ngành y tế, hiện 2 loại vắc-xin phổ biến, cần thiết trong hoạt động TCMR là vắc-xin DPT-VGB-Hib và DPT đã hết. Các loại vắc-xin khác chỉ còn số lượng ít, dao động từ 2.500-7.000 liều. Theo dự kiến của ngành y tế, số trẻ dưới 1 tuổi cần được tiêm các loại vắc-xin phòng bệnh là trên 13.400 trẻ.

Dự kiến các tháng còn lại của năm 2023 và nhu cầu dự trữ trong 6 tháng đầu năm 2024, ngành y tế hiện cần cung ứng khoảng 100.000 liều vắc-xin, gồm các loại như BCG (hơn 7.200 liều), viêm gan B (hơn 11.680 liều), DPT-VGB-Hib (hơn 15.400 liều), bOPV (hơn 18.900 liều), viêm não Nhật Bản (hơn 20.700 liều), DPT (hơn 11.900 liều)…

Hoạt động tiêm chủng giúp chủ động phòng ngừa dịch bệnh. TRONG ẢNH: Người dân đến tiêm phòng ngừa uốn ván tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Đà Nẵng. Ảnh: P.C

Theo bác sĩ Trần Thanh Thủy, Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế, hiện nay có 2 vắc-xin đã hết gồm SII (vắc-xin DPT-VGB-Hib) và vắc-xin DPT. Tuy nhiên vắc-xin SII thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia được quy định tại Thông tư 15/2020/TT-BYT ngày 10-8-2020 của Bộ Y tế, trong khi đơn vị mua sắm thuốc tập trung chưa có văn bản đề nghị địa phương tự tổ chức mua sắm thuốc, nên địa phương không có cơ sở để trình xin kinh phí và tổ chức mua sắm đối với loại vắc-xin này. Ngoài ra, theo thông báo của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương thì vắc-xin DPT-VGB-Hib hiện nay chỉ cung ứng cho các địa phương đến tháng 2-2023 và tại Đà Nẵng loại vắc-xin này đã hết từ tháng 4-2023.

Cũng theo bác sĩ Thuỷ, khi địa phương tự tổ chức đấu thầu, mua sắm riêng lẻ, số lượng mua sắm trong từng gói thầu không nhiều, chủng loại mua sắm của các địa phương khác nhau sẽ khó kiểm soát được chất lượng cũng như giá mua vắc-xin trên toàn quốc. Ngoài ra, có thể xảy ra tình trạng thiếu vắc-xin do đấu thầu không thành công, nguyên nhân là không có nhà thầu tham gia, không có mặt hàng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật/tài chính; nhu cầu sử dụng vắc-xin thực tế vượt số lượng trúng thầu… Việc xử lý các tình huống trên tốn thời gian nên không kịp thời cung cấp đủ vắc-xin phục vụ hoạt động tiêm chủng.

Trước những điều chỉnh mới về chính sách mua, cung ứng vắc-xin trong Chương trình TCMR, Sở Y tế vừa rà soát các văn bản hướng dẫn của Bộ Y tế và cấp có thẩm quyền để xây dựng hồ sơ nghị quyết của HĐND thành phố sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 73/2021/NQ-HĐND ngày 17-12-2021 của HĐND thành phố quy định mức chi thực hiện Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2022-2025 trên địa bàn thành phố, làm cơ sở để trình HĐND thành phố tại kỳ họp cuối năm 2023 theo quy định.

“Đối với các loại vắc-xin hiện nay đã hết, ngành y tế đề nghị UBND thành phố cho phép hình thức mua sắm trực tiếp hoặc kêu gọi nguồn hỗ trợ. Tại địa phương sẽ đề xuất phương án giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật là đơn vị đầu mối triển khai mua sắm các loại vắc-xin trong Chương trình TCMR và thực hiện cấp phát cho các đơn vị thực hiện. Tùy tình hình thực tế mà Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng lựa chọn hình thức mua sắm phù hợp, trình Sở Y tế thẩm định phê duyệt kế hoạch”, bác sĩ Thủy cho biết thêm.

PHAN CHUNG