Phichít, Nakhon Phanom là hai trong số 9 thành phố ở vùng Đông bắc Thái Lan trở thành những địa chỉ đỏ về nguồn của đông đảo bà con kiều bào Việt Nam tại Thái Lan, cũng như của các du khách Việt Nam mỗi lần có dịp đến Thái Lan.
 |
| Bức tranh lớn đặt tại khu di tích Nakhon Phanom - Chàng thanh niên Thầu Chín (bí danh của Chủ tịch Hồ Chí Minh thời kỳ hoạt động tại Thái Lan - năm 1927, 1928) đang giảng giải về “Con đường cứu nước - giải phóng dân tộc”. Ảnh: P.Q.T |
Phichit - nơi đầu tiên Bác Hồ dừng chân trên đất Thái
Cuối năm 2017, tôi đến tỉnh Phichit ở miền Bắc Thái Lan, nơi dừng chân đầu tiên khi Nguyễn Ái Quốc từ châu Âu trở về châu Á (1928-1929), trước lúc Người qua Hương Cảng quyết định thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 3-2-1930.
Tại dinh Tỉnh trưởng tỉnh Phichit, Phó Tỉnh trưởng và Huyện trưởng huyện Pamakab mến khách đón chúng tôi, như thân quen từ giây phút đầu tiên. Cả hai vị đã đến Việt Nam, thăm quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh - làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An và đến Hà Nội, vào Lăng viếng Bác Hồ.
Bà Chatporn Rajdussadee, Tỉnh trưởng cho hay: “Tỉnh Phichit là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh dừng chân đầu tiên trên đất Thái. Mùa thu năm 1928, từ châu Âu trở về, sau khi Người rời tàu biển, tới Bangkok rồi tới ngay Phichit.
Từ Phichit, Bác Hồ mới lần lượt tới các địa phương khác vùng Bắc và Đông Bắc hoạt động bí mật, tìm con đường giải phóng dân tộc Việt Nam”. Chúng tôi theo sự hướng dẫn của Phó Tỉnh trưởng và Huyện trưởng về bản Đông, huyện Pamakab, nơi in đậm dấu chân “Tìm đường cứu dân, cứu nước” của Bác Hồ.
Ngoài cổng lớn là bảng chữ bằng tiếng Thái và tiếng Việt: Trung tâm Hữu nghị Thái – Việt, khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi xe vừa dừng trên khoảng sân lớn, các em thanh nữ Thái mặc áo dài truyền thống đón chúng tôi bằng những bó hoa tươi thắm – hoa tặng đoàn nhà báo Việt Nam và hoa để khách quý trang trọng đặt lên bàn thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, tưởng nhớ Người.
Bà con người Thái gốc Việt ở bản Đông tề tựu tiếp đón chúng tôi và cùng chụp ảnh lưu niệm, trò chuyện về Bác Hồ, về người Thái, người Việt, về Tết Loy Krathong và Tết cổ truyền của Việt Nam.
Chính quyền tỉnh Phichit quyết định phê duyệt đầu tư dự án với tổng vốn 15 triệu bạt (tiền Thái), tương đương 420.000 USD, phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Phuphan của Thái Lan, Bảo tàng Hồ Chí Minh tại Hà Nội khởi công xây dựng công trình lịch sử - văn hóa này vào ngày 20-12-2013 trên diện tích 8.000m2, do bà con trong bản hiến tặng. Khu di tích ngày nay đã thành hình khang trang, có nhà sàn mô phỏng kiểu nhà sàn Bác Hồ, có phòng họp, phòng trưng bày hình ảnh, tư liệu về con đường hoạt động cách mạng của Bác.
Buổi trưa hôm đó, chúng tôi cùng bà con bản Đông “ăn bữa cơm nhà tự làm”, uống nước dừa xiêm hái từ vườn nhà. Đến bản Đông – Phichit, chúng tôi như cảm thấy về chính ngôi nhà của mình. Thân tình quá đỗi, nồng ấm nghĩa tình bè bạn.
Nakhon Phanom, địa chỉ về nguồn
Tỉnh Nakhon Phanom có Làng Hữu nghị Thái - Việt, có di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh, nơi bà con trong cộng đồng người Việt trên đất Thái hướng tới.
Bác sĩ, học giả Somchop Nitipoj, Chủ tịch cơ quan lãnh đạo tỉnh Nakhon Phanom, một tổ chức do dân bầu cử trực tiếp tồn tại bên cạnh bộ máy hành pháp tiếp chúng tôi. Ông xúc động:
“Từ đây, chỉ với 140km đường bộ, bằng đoạn đường Hà Nội đến Thanh Hóa, là đến tỉnh Quảng Bình. Qua bên kia sông, trên trục Đông - Tây là 2 tỉnh Thà Khẹt và Khăm Muộn của Lào, rồi cửa khẩu quốc tế Cha Lo - Quảng Bình. Cầu Nakhon Phanom bắc qua sông Mê Kông là cây cầu đẹp nhất, hiện đại nhất, so với các cây cầu vượt sông Mê Kông. Sáng mai, các bạn nhà báo Việt Nam sẽ đến bản Mạy, chỉ 15 phút xe hơi.
Đó là làng Hữu nghị Thái - Việt, là Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tỉnh Nakhon Phanom rất tự hào coi việc hỗ trợ xây dựng làng Hữu nghị Thái - Việt là trách nhiệm, là tình cảm của nhân dân Thái Lan và nhân dân Nakhon Phanom đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Sáng sớm, sau một cơn mưa rào, trời tạnh ráo. Ánh mặt trời bình minh buổi sáng chiếu thẳng dòng Mê Kông, làn nước phẳng lặng nhẹ nhàng trôi xuôi dòng, để đổ về sông Tiền, sông Hậu bên quê nhà. Dòng sông Mẹ đầy ắp phù sa mùa nước nổi, tạo sự trù phú giàu có. Bác Hồ kính yêu mấy chục năm về trước, tầm nhìn chiến lược xa rộng, đã rất “đắc địa” tìm về đây “lập cứ” tập hợp các thanh niên yêu nước, lấy tấm lòng ái quốc của bà con kiều bào làm điểm tựa.
Vị đại diện Ban quản lý Làng Hữu nghị - Khu di tích, vốn là chắt nội của cụ Võ Trọng Đài, một nhân sĩ yêu nước, giới thiệu: “Đất bản Mạy ngày xưa vốn là vùng rừng bằng phẳng cạnh hồ Noỏng Nhạt, còn có tên là Nà Choọc. Theo tiếng Thái, Nà là ruộng, Choọc là chó sói.
Lúc đó ruộng mới vỡ hoang, rừng rậm thường có nhiều chó sói. Người dân nơi đây đã không gọi là bản Nà Choọc mà gọi là bản Mạy - Làng mới. Bản Mạy trở thành nơi lui tới, trạm liên lạc đón những người từ trong nước qua, sau đó tỏa đi nhiều nơi ở Thái Lan và cả Trung Quốc, hoạt động yêu nước”.
Nhân viên khu di tích hướng dẫn chúng tôi đến khu nhà Hợp tác, giới thiệu: “Chúng tôi bảo tồn ngôi nhà, các phòng, bài trí sắp đặt y nguyên như thời ông Thầu Chín - Chủ tịch Hồ Chí Minh, hoạt động. Nhà có 3 gian, mỗi gian rộng 20m2, mái lợp ngói gỗ. Vách nhà thưng ván lá sách bốn phía. Cửa lớn, cửa nhỏ đều bằng gỗ. Nền nhà lát gạch vuông do ông Thầu Chín và hội viên Hội Hợp tác tự đóng.
Trên vách treo cuốn lịch nhỏ để tra cứu ngày tháng. Ngày xưa, các cháu nhỏ học sinh thường qua sân nhà Hợp tác chơi đùa chạy nhảy, ông Thầu Chín cùng hòa đồng vui chơi múa hát với các cháu. Một ngày vắng ông Thầu Chín là các cháu bủa nhau đi tìm bằng được”.
Rất nhiều dấu tích hoạt động, tăng gia, sản xuất của ông Thầu Chín vẫn lưu giữ ở khu nhà Hợp tác, ở bản Mạy. Từ bên trái nhà Hợp tác là kho thóc làm theo kiểu nhà sàn gỗ 3 gian, cung cấp lương thực cho các lớp huấn luyện cán bộ. Con đường từ mé sân trước nhà vào cổng dài hơn 30 mét, rộng 2 mét.
Mỗi sáng, ông Thầu Chín và hội viên dành một giờ - coi như tập thể dục - để đắp con đường này. Ngày khánh thành nhà Hợp tác, ông Thầu Chín cùng anh em hội viên trồng dừa, trồng hoa dâm bụt, loài hoa mà ông rất thích. Bản Mạy là nơi ông Thầu Chín đã sống, hoạt động, đặt nền móng cho tình đoàn kết hữu nghị Việt Nam và Thái Lan. Bản Mạy ngày nay là Làng Hữu nghị Thái - Việt, bông hoa đẹp của tình hữu nghị Việt – Thái.
Năm 2015, được sự ủng hộ nhiệt tình của Chính phủ Thái Lan, chính quyền và nhân dân tỉnh Nakhon Phanom, Khu di tích Bác Hồ tại Nakhon Phannom được khởi công xây dựng, trên khu đất rộng 1,2ha. Chính phủ Việt Nam đầu tư 30 tỷ đồng, các doanh nhân ủng hộ 10 tỷ đồng, công trình khu di tích lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Nakhon Phanom đã được hoàn thành, đúng vào dịp kỷ niệm 126 năm Ngày sinh của Người.
Phichít, Nakhon Phanom cùng 9 thành phố khác ở vùng Đông bắc Thái Lan - 9 khu di tích Bác Hồ trên đất Thái trở thành những địa chỉ đỏ về nguồn của đông đảo bà con kiều bào Việt Nam tại Thái Lan, cũng như của các du khách Việt Nam mỗi lần có dịp đến Thái Lan.
PHẠM QUỐC TOÀN
