Khi trẻ sốt, cần bình tĩnh theo dõi và xử trí

Một trong những nỗi lo lắng của cha mẹ là trẻ thường bị sốt, có khi xuất hiện tình trạng co giật. Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Đình Tuấn, chuyên khoa Nhi - Phòng khám đa khoa Pasteur (đường Nguyễn Tường Phổ, phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng) cho rằng, khi trẻ sốt, cha mẹ cần bình tĩnh theo dõi và xử trí, đồng thời đưa trẻ đến cơ sở y tế. 

Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Đình Tuấn khám bệnh và tư vấn cho bệnh nhân nhi.

* Thưa bác sĩ, tình trạng sốt thường xuyên xảy ra với trẻ em. Có phải chỉ cần sờ trán trẻ thì có thể phát hiện trẻ bị sốt?

- Sốt là khi nhiệt độ cơ thể ≥ 38oC (≥ 38oC ở trực tràng, ≥ 37,5oC ở nách). Khi nhiệt độ hơn 40oC được gọi là sốt cao.

Sờ bằng tay có thể phát hiện sốt nhưng cách này thiếu chính xác (với 80% ở trẻ hơn 3 tháng, 60% ở trẻ ≤3 tháng) và không biết được nhiệt độ chính xác của trẻ. Vì vậy, nên đo nhiệt độ bằng các dụng cụ đo nhiệt độ chính quy.

* Co giật do sốt có nguy hiểm không?

- Co giật liên quan đến sốt xảy ra ở trẻ từ 6-60 tháng tuổi mà không có nhiễm trùng hệ thần kinh, không có rối loạn chuyển hóa hoặc tiền sử co giật không do sốt. Co giật do sốt được chia 2 loại: co giật do sốt đơn thuần và co giật do sốt phức tạp.

Biểu hiện khi co giật: co giật hay co cứng toàn thân thấy rõ ở các chi và vùng mặt, mắt nhìn ngước, da có thể hơi tím so với bình thường, có thể mất ý thức tạm thời, thường chỉ kéo dài dưới 1 phút. Sau cơn co giật, trẻ mệt lả khoảng 15-30 phút.

Tuy nhiên, co giật do sốt không gây ảnh hưởng đến não bộ, không gây liệt, không ảnh hưởng đến trí tuệ và không gây tử vong.

* Vậy trẻ có nguy cơ bị co giật ở những đợt sốt tiếp theo không?

- Cơn co giật do sốt đầu tiên khi trẻ dưới 1 tuổi thì nguy cơ co giật ở đợt sốt tiếp theo là 50%. Đối với những trẻ từ 1 tuổi trở lên, nguy cơ xảy ra co giật lại ở lần tiếp theo là 30%.

* Co giật do sốt có để lại di chứng, có dễ làm trẻ bị động kinh không?

- Tùy triệu chứng của mỗi trẻ, nguy cơ tiến triển thành động kinh khác nhau. Với co giật do sốt đơn thuần, nguy cơ thành động kinh là 1%. Với co giật nhiều lần trong một đợt sốt, nguy cơ thành động kinh là 4%. Co giật 2 lần trong 24 giờ hoặc co giật kéo dài trên 15 phút: 6%. Sốt dưới 1 giờ trước khi co giật: 11%. Gia đình có người bị động kinh: 18%. Co giật cục bộ: 29% và chậm phát triển trí tuệ: 33%.

* Khi trẻ bị co giật do sốt, cha mẹ nên xử trí ra sao?

- Cha mẹ cần bình tĩnh, đặt trẻ nghiêng sang một bên để tránh đờm giải và chất nôn làm tắc đường thở; hạ sốt bằng lau mát hoặc Paracetamol đường hậu môn; đưa trẻ đến cơ sở y tế có phòng cấp cứu gần nhất.

Lưu ý những việc không được làm khi trẻ bị co giật: không được để bất cứ thứ gì vào miệng trẻ khi trẻ đang trong tình trạng co giật (như chanh, đũa...); không được ngăn cơn co giật bằng cách hạn chế cử động của trẻ (như ôm ghì trẻ vào lòng); không lau mát bằng nước đá, cồn, chanh.

* Trong quá trình chăm sóc trẻ, cha mẹ cần lưu ý những trường hợp như thế nào thì cần đưa trẻ đến bác sĩ?

- Trẻ cần được khám ngay khi có các dấu hiệu:

+ Trẻ suy giảm miễn dịch như: trẻ mắc ung thư hoặc đang dùng liều cao steroid.

+ Các triệu chứng: rất mệt mỏi, li bì, kích thích, bỏ bú, nôn nhiều, cổ gượng, đau đầu nhiều, tiêu chảy, đau tai, phát ban, thở mệt, co giật.

+ Có dấu hiệu mất nước: môi khô, khóc không nước mắt, tả ít ướt.

+ Trẻ vừa mới ở nơi rất nóng như trong ô-tô đóng kín.

+ Trẻ sốt liên tục ≥ 40oC.

* Cảm ơn bác sĩ!

TUỆ AN thực hiện