Trong cuộc họp báo quốc tế về tình hình Biển Đông tổ chức lần thứ 4 chiều 5-6, Bộ Ngoại giao Việt Nam tiếp tục khẳng định: Việt Nam sẽ kiên trì theo đuổi các biện pháp hòa bình đồng thời cũng mạnh mẽ lên án các hành động của Trung Quốc trên thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trong thời gian qua. Tuy nhiên, đáp lại thiện chí này, Trung Quốc tiếp tục có những hành vi hung hăng hơn.
 |
| Tàu CSB 2016 Việt Nam bị tàu Trung Quốc đâm thủng 4 lỗ mạn phải, đuôi bị móp, dãy lan can hơn 10 mét bị gãy và hư hỏng. Trong ảnh: Sửa chữa các hư hại ở mạn phải tàu CSB 2016. Ảnh: TTXVN |
Một tháng, 24 tàu chấp pháp Việt Nam bị đâm hỏng
Thông tin tại cuộc họp báo cho biết, trong hơn một tháng qua, các tàu Trung Quốc đã có hành vi hung hăng, chủ động tấn công, cố tình đâm va, phun vòi rồng vào tàu chấp pháp, dân sự của Việt Nam làm nhiều cán bộ kiểm ngư bị thương, gây hư hỏng nhiều tàu. Đặc biệt ngày 26-5, tàu Trung Quốc đã đâm chìm một tàu cá của Việt Nam đang đánh bắt bình thường, cách giàn khoan 17 hải lý.
Tàu Trung Quốc còn ngăn cản tàu Việt Nam đến cứu hộ tàu cá bị đâm chìm. Ngày 1-6, tàu Trung Quốc đã đâm thủng tàu cảnh sát biển 2016. Hành động đó làm trầm trọng thêm tình hình căng thẳng ở Biển Đông, gây bất bình trong dư luận Việt Nam. Việt Nam kiên quyết phản đối hành động này. Bộ Ngoại giao Việt Nam đã có công hàm gửi Bộ Ngoại giao Trung Quốc yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và làm rõ tính pháp lý khu vực đặt giàn khoan.
Ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, cho biết ngày 26-5 Trung Quốc di chuyển giàn khoan ra vị trí mới nhưng vẫn nằm sâu trong thềm lục địa Việt Nam. Trung Quốc đưa 6 loại tàu chiến đến khu vực giàn khoan: tàu hộ vệ tên lửa, tàu khu trục tên lửa, tàu tuần tiễu tấn công nhanh, tàu quét mìn, tàu đổ bộ. Trung Quốc huy động máy bay tuần thám biểm, trinh sát, máy bay chiến đấu tại khu vực này. Ngoài các tàu hải cảnh, hải giám, hải tuần, và tàu dịch vụ phục vụ cho hạ đặt giàn khoan, Trung Quốc dùng cả tàu cá vỏ sắt có lượng giãn nước từ 200 đến 400 tấn.
Số lượng tàu cá này tăng từ hơn chục chiếc đến 60 chiếc. Trung Quốc đã làm hư hỏng, đâm va tổng số 24 tàu thực thi pháp luật, trong đó có 19 tàu kiểm ngư, 5 tàu cảnh sát biển, làm tàu 2016 của Cảnh sát biển Việt Nam thủng 4 lỗ ở mặt boong, mặt phải, cực kỳ nguy hiểm vì sâu chút nữa sẽ gây chìm tàu. Ông Hà Lê, Phó cục trưởng Cục Kiểm ngư, cho biết có 12 kiểm ngư viên bị thương. Tính từ 7-5 đến nay, có 12 tàu cá Việt Nam bị Trung Quốc cản trở uy hiếp, phá hoại tài sản rất thô bạo.
Việt Nam đưa ra hiện trường một số lượng hạn chế tàu chấp pháp, thực hiện việc tuyên truyền, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương-981 bằng loa phóng thanh, biểu ngữ, phóng thanh phát bằng 3 thứ tiếng. Việt Nam không sử dụng hình thức khác trên hiện trường và kiên trì sự hiện diện trên vùng biển này.
Việt Nam kiên trì các biện pháp hòa bình
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết, đã hơn một tháng Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương-981 hạ đặt trái phép trong vùng thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của Việt Nam và có hành động đe dọa dùng vũ lực đối với lực lượng chấp pháp của Việt Nam. “Việc này là trái với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982, bỏ qua Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 (DOC) cũng như kiến nghị chính đáng của dư luận quốc tế”, ông Lê Hải Bình nhấn mạnh.
Trong hơn một tháng qua, Việt Nam đã hết sức kiên trì sử dụng các biện pháp hòa bình để bảo vệ chủ quyền đất nước. Trong các cuộc tiếp xúc Việt Nam luôn yêu cầu Trung Quốc đưa ngay giàn khoan Hải Dương-981 ra khỏi khu vực biển thuộc chủ quyền của Việt Nam. Đáp lại, phía Trung Quốc vẫn tiếp tục và có hành vi hung hăng hơn. Đồng thời Trung Quốc cũng đưa ra những luận điệu sai trái về chủ quyền quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Theo ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao Việt Nam, trong hơn một tháng qua, Việt Nam đã nỗ lực đối thoại, trao đổi với Trung Quốc dưới nhiều hình thức, nhiều cấp yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa, yêu cầu Trung Quốc rút toàn bộ giàn khoan và tàu hộ tống ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Đến nay có trên 30 cuộc trao đổi. Cộng đồng quốc tế đã đánh giá cao cách ứng xử của Việt Nam, phê phán hành vi của Trung Quốc. Nhưng bất chấp thiện chí của Việt Nam, Trung Quốc còn phản ứng tiêu cực, vu cáo hơn. Trên thực địa, Trung Quốc đã leo thang hành động, đã mở rộng, di chuyển giàn khoan ra vị trí mới. Trung Quốc cũng gia tăng tàu hộ tống, có lúc lên tới 140 tàu, gồm cả tàu quân sự, tàu hộ vệ tên lửa, tàu săn ngầm, tàu đổ bộ cùng máy bay chiến đấu…
Trước những diễn biến trên thực địa cho thấy Trung Quốc không hề có ý định xuống thang, ông Bình khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục kiên trì đấu tranh thông qua biện pháp hòa bình để giải quyết bất đồng ở Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hiệp Quốc, tiếp tục nỗ lực ngoại giao hơn nữa với Trung Quốc, đồng thời cũng sẽ cân nhắc các biện pháp tiếp theo để bảo vệ những quyền lợi ích của Việt Nam. Ông Bình khẳng định việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải khu vực là lợi ích, trách nhiệm nghĩa vụ tất cả các quốc gia liên quan trong và ngoài khu vực.
Trong hội nghị cấp thứ trưởng của ASEAN và ASEAN+3 sắp tới tại Yangon, Myanmar, tất cả những vấn đề ảnh hưởng đến hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn hàng hải tại khu vực đều sẽ được thảo luận. Trước ý kiến cho rằng từ khi xảy ra khủng hoảng giữa Việt Nam và Trung Quốc, Việt Nam đã dùng đường dây nóng nhiều lần ở nhiều cấp nhưng chưa hiệu quả, ông Bình khẳng định đường đây nóng chỉ hiệu quả nếu hai bên đều có thiện chí, mong muốn giải quyết hòa bình các tranh chấp. “Việt Nam đã nỗ lực nhiều cấp, nhiều lần để đối thoại với Trung Quốc nhưng nếu thiện chí chỉ từ một phía thì đường dây nóng và mọi nỗ lực sẽ không đem lại kết quả”, ông nói.
Ông Hải khẳng định, những việc làm của Trung Quốc ở Biển Đông thời gian qua, nhất là vụ hạ đặt giàn khoan, làm xấu đi hình ảnh của Trung Quốc trong mắt cộng đồng quốc tế. Phản ứng của quốc tế đã phản ánh rõ bất bình. “Chính sách ngoại giao hòa bình của Trung Quốc không phải là điều trên thực tế mà chỉ là lời nói. Hành động hạ đặt giàn khoan đe dọa hòa bình, an ninh, an toàn hàng hải khu vực. Đó là các hành động bạo lực. Tôi cho rằng cả cộng đồng quốc tế không thể tin lời nói suông mà phải bằng những hành động thực tế”, Phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia Trần Duy Hải khẳng định.
B.T tổng hợp
