Để các hoạt động văn hóa phát huy hiệu quả, cần bộ máy quản lý, vận hành là những con người cụ thể, những cán bộ văn hóa đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, ở hầu hết các xã, bộ máy quản lý văn hóa chủ yếu là kiêm nhiệm, hoặc đang trong kế hoạch…
 |
| Nhà văn hóa thôn Túy Loan Đông 2, xã Hòa Phong mới được xây dựng. |
Thiếu cán bộ chuyên trách văn hóa
Ông Nguyễn Thúc Dũng, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Hòa Vang, cho biết hiện toàn huyện có 6/11 xã có trung tâm văn hóa - thể thao (VHTT) xã và theo hướng dẫn chung, mỗi trung tâm VHTT khi hoàn thiện sẽ do 2-3 cán bộ phụ trách các vấn đề văn hóa - xã hội của UBND xã kiêm nhiệm quản lý. Ngoài ra, tối thiểu sẽ có thêm 1-2 cán bộ chuyên trách có nghiệp vụ văn hóa, thể thao để tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao tại địa bàn. Tuy nhiên, hiện tại, cán bộ chuyên trách ở một số xã chủ yếu thuộc lĩnh vực thể thao; rất ít cán bộ có chuyên môn, nghiệp vụ văn hóa được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp.
Tại các xã đã có trung tâm VHTT thì cơ cở vật chất hầu hết trong tình trạng chắp vá, thiếu đồng bộ. Vì vậy, bộ máy quản lý đang trong kế hoạch chứ chưa có con người cụ thể. Như ở xã Hòa Khương, địa phương này đang gấp rút xây dựng, hoàn thiện trung tâm VHTT của xã để kịp về đích nông thôn mới vào cuối năm nay. Các phòng chức năng của trung tâm sẽ được tận dụng từ các phòng trống của UBND xã. Còn bộ máy điều hành, cán bộ quản lý vẫn đang còn xây dựng kế hoạch.
“Chắc sẽ chỉ có cán bộ kiêm nhiệm, còn để tìm được những người có nghiệp vụ chuyên trách quản lý trung tâm thì e khó, một mặt vì thiếu người, mặt khác phụ thuộc vấn đề kinh phí để trả phụ cấp cho bộ máy này. Có lẽ sau khi trung tâm hoàn thiện sẽ tiến hành vận động xã hội hóa”, bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, Phó Bí thư xã Hòa Khương cho hay.
Với các nhà văn hóa thôn thì thiết chế này sẽ do một ban chủ nhiệm gồm trưởng thôn phối hợp với đại diện các hội, đoàn thể của thôn quản lý, tổ chức các hoạt động. Nói là quản lý nhưng thực chất chỉ là “giữ chìa khóa, dọn vệ sinh phòng ốc trước, trong và sau mỗi cuộc hội họp; rất ít khi người dân trong thôn được tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ tại nhà văn hóa thôn”, anh Tôn Thất Huỳnh Bảo (ở thôn Túy Loan Đông 2, xã Hòa Phong) cho biết.
Như vậy, dù ở cấp xã hay cấp thôn thì việc quản lý, vận hành các thiết chế chủ yếu nặng về tính quản lý Nhà nước. Chủ yếu do cán bộ kiêm nhiệm hoặc không có chuyên môn, nghiệp vụ văn hóa quản lý, nên hoạt động khó đi vào chiều sâu, khó đạt hiệu quả như yêu cầu đặt ra.
Tăng cường đào tạo và chế độ đãi ngộ
Một cán bộ kiêm nhiệm của một trung tâm VHTT trên địa bàn huyện Hòa Vang than thở, anh vừa tham gia quản lý mảng văn hóa và phải trực tiếp làm một số nhiệm vụ phục vụ đời sống văn hóa cơ sở, rồi phụ trách mảng thương binh và xã hội, chi trả tiền hằng tháng và chăm lo đời sống cho gia đình chính sách.
Ngoài công việc, anh còn tham gia nhiều cuộc họp, từ họp ở ủy ban, đến các đoàn thể, ngành nào cũng liên quan đến công việc của anh. Đi họp nhiều, công việc nhiều nên thời gian trực tiếp làm nhiệm vụ chuyên môn… hạn chế. “Làm kiêm nhiệm có thêm 20% lương, nhưng thực tình rất mệt. Nếu có cán bộ chuyên trách các hoạt động của trung tâm VHTT xã thì chúng tôi nghĩ sẽ hiệu quả hơn”, cán bộ này nói.
Ông Lê Văn Toàn, Bí thư Huyện ủy Hòa Vang cho rằng, con người là yếu tố đầu tiên, nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp văn hóa nói chung, xây dựng văn hóa trong phong trào xây dựng nông thôn mới nói riêng. Nhưng hiện tại, hầu hết cán bộ quản lý văn hóa tại huyện Hòa Vang chưa được đào tạo bài bản, chưa có chuyên môn nghiệp vụ.
Giải quyết vấn đề này không phải chuyện ngày một ngày hai. Cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ quản lý hiện tại, sẽ hoàn thiện vận hành các thiết chế VHTT trong tương lai. Phải có chế độ đãi ngộ, chính sách khuyến khích thích đáng thì mới mong có những sự thay đổi chiều sâu. “20% lương kiêm nhiệm, thu nhập trên dưới 1 triệu đồng/tháng đối với mỗi cán bộ chuyên trách thì khó đòi hỏi điều gì lớn lao”, ông Toàn nói.
Trong khi đó, nhiều ý kiến cho rằng, không nên tách rời vấn đề kiện toàn bộ máy quản lý, xây dựng con người mà phải tiến hành song song với các nội dung quan trọng khác như xây dựng cơ sở vật chất, cách thức hoạt động… trong xây dựng văn hóa nông thôn mới. Bởi, các thiết chế dù to đẹp, hoành tráng đến đâu nhưng nếu không có bộ máy vận hành tốt thì sớm muộn cũng sẽ rơi vào tình trạng xuống cấp, hoang phế…
Bài và ảnh: THANH TÂN
