Luật pháp áp dụng với Internet như với thế giới thực

Trong thời đại Internet với sự bùng nổ thông tin hiện nay, tự do ngôn luận, tự do thông tin trở thành vấn đề mang tính toàn cầu, đòi hỏi sự quan tâm sát sao của các nhà lãnh đạo, quản lý.

Ngăn chặn những biểu hiện tiêu cực nảy sinh trong môi trường Internet là trách nhiệm của bất kỳ chính phủ nào, để tự do ngôn luận, tự do thông tin phục vụ lợi ích chính đáng của đông đảo nhân dân, bảo đảm ổn định và phát triển đất nước.

Trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, tỷ lệ các tổ chức, doanh nghiệp có website riêng vào khoảng 97%, điều này cho thấy Internet đã và đang dần trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực cho hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp, là kênh thông tin kết nối, xúc tiến thương mại hữu hiệu, giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn. Thậm chí nhiều doanh nghiệp, tổ chức tận dụng tối đa các trang mạng xã hội trên Internet như Blog, Facebook, Twitter… để quảng bá thương hiệu của mình.

Nhưng cũng chính từ đây dẫn đến sự nhầm lẫn và nhập nhằng giữa chức năng của các loại hình giao tiếp điện tử. Nhiều trang thông tin cá nhân tự ý đăng tải những thông tin mang tính tổng hợp hoặc trích dẫn thông tin tràn lan, vượt quá chức năng cho phép.

Nghị định 72 của Chính phủ cũng đã tách biệt rất rõ và khẳng định trang thông tin điện tử cá nhân không phải địa chỉ “cung cấp thông tin tổng hợp” nhằm nhấn mạnh trách nhiệm của chủ thể và sự lành mạnh, trung thực của trang điện tử cá nhân, đặc biệt là việc chịu trách nhiệm với các bình luận. Trên cơ sở đó, Thanh tra của Sở Thông tin và Truyền thông TP. Đà Nẵng trong những năm qua đã kiểm tra và xử phạt nhiều trường hợp liên quan đến hoạt động trái phép hoặc không đúng chức năng của các website có cơ quan chủ quản đóng trên địa bàn thành phố.

Cụ thể, tháng 7-2014, Thanh tra Sở TT&TT Đà Nẵng đã yêu cầu ngưng hoạt động đối với trang danangykm.com vì trang này có hành vi đăng tải nhiều nội dung, hình ảnh được lấy từ nhiều nguồn và tự thực hiện một số bài viết về Đà Nẵng không đúng quy định như: “Không trộm chắc em chết đói!”; “Nữ sinh Đà Nẵng có gương mặt giống hệt Lưu Diệc Phi”… Trong khi đó, trang web chưa được cấp phép hoạt động như một trang thông tin điện tử tổng hợp.

Tháng 8-2014, Sở TT&TT tiếp tục phối hợp với Phòng An ninh kinh tế Công an TP. Đà Nẵng tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với chủ trang web tại địa chỉ danangx.com. Được biết, trang web này hoạt động đưa tin bài lên Internet khi chưa có giấy phép hoạt động, đồng thời có một số bài viết, hình ảnh trích dẫn từ nguồn tin trên Internet sai quy định.

Cụ thể, trang web danangx.com đã đăng tải lại một bài viết dẫn nguồn từ facebook cá nhân với những thông tin hoàn toàn chưa được kiểm chứng và chưa có sự xác nhận của bất kỳ cơ quan chức năng nào, đồng thời trang này cũng tự đặt lại tít bài theo kiểu giật gân, câu khách để thu hút sự chú ý của bạn đọc. Những nội dung trong bài viết đề cập đến ông H.H, Giám đốc công ty hoạt động về lĩnh vực CNTT-TT trên địa bàn thành phố, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và danh dự của cá nhân ông H.H cũng như hoạt động của công ty.

Bức xúc trước sự việc trên, ông H.H đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng, chỉ rõ và phân tích cụ thể những điểm sai trái của trang web nói trên. Trong đơn có đoạn “Bài đăng trên danangx.com không có nguồn hoặc trích dẫn rõ ràng, không ghi rõ tên tác giả mà lấy hình ảnh và thông tin trên trang mạng xã hội facebook.com, với đường dẫn hình ảnh minh họa trong bài viết là đường dẫn từ trang mạng xã hội này. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật thì trang thông tin facebook không phải là nguồn tin các trang điện tử được phép lấy để trích dẫn làm nguồn cho mình, mà phải có nguồn chính thức là những thông điệp được đăng, phát trên báo chí Việt Nam hoặc trên các trang thông tin điện tử của cơ quan Đảng, Nhà nước theo quy định của pháp luật về báo chí, sở hữu trí tuệ”.

Những ngày đầu năm 2015, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) thành phố liên tục nhận được nhiều ý kiến thắc mắc từ doanh nghiệp về thời gian tổ chức “Cuộc thi trình diễn pháo hoa quốc tế 2015” (DIFC 2015) mặc dù Sở đã gửi công văn thông báo kế hoạch tổ chức DIFC 2015 đến tất cả các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Qua kiểm tra, Sở VH, TT&DL nhận thấy một số trang mạng, báo điện tử đưa tin sai lệch về thời gian diễn ra sự kiện trên, cụ thể như các trang xlsfireworks.com, dulichpnm.vn,…

Để tránh gây sự nhầm lẫn và ngăn ngừa sự sai lệch thông tin đến với du khách trong và ngoài nước, Sở TT&TT thành phố đã có công văn đề nghị đơn vị chủ quản của các trang web trên điều chỉnh ngay nội dung về thời gian tổ chức sự kiện DIFC 2015. Đồng thời qua kiểm tra, Sở TT&TT cũng phát hiện một số trang web kể trên hoạt động như một trang thông tin điện tử tổng hợp nhưng chưa có sự cấp phép của cơ quan thẩm quyền và yêu cầu đơn vị tiến hành các thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động đúng theo quy định của Bộ TT&TT.

Ông Nguyễn Chương Đức, Chánh thanh tra Sở TT&TT cho biết, ngay sau khi nhận được yêu cầu, đơn vị chủ quản của các website đã nhanh chóng thực hiện việc chỉnh sửa thông tin và đăng ký hoạt động hợp pháp. Điều này cho thấy, việc chúng ta nhắc nhở kịp thời đã giúp các trang web đi vào hoạt động đúng khuôn khổ của pháp luật, đồng thời trả lại thông tin chính xác cho người dân và du khách.

Đầu tháng 4-2015, Sở TT&TT cũng đã nhận được phản ánh của một công ty hiện đang hoạt động trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh về việc một website tại Đà Nẵng đã sử dụng những hình ảnh của công ty mà chưa qua thỏa thuận, xin phép, đồng thời hình ảnh này lại nhằm quảng cáo cho một đơn vị khác, sự việc có dấu hiệu lừa đảo. Phòng Thanh tra của Sở đã tiếp nhận phản ánh và hiện đang phối hợp với cơ quan công an điều tra làm rõ vụ việc.

Những vụ việc nói trên chỉ là một phần nhỏ của các vi phạm liên quan đến hoạt động Internet, nhưng đã phần nào cho thấy sự cần thiết của việc định hướng, ngăn chặn, xử phạt của các cơ quan chức năng đối với những hành động sai trái mượn danh “thế giới ảo”. Bởi những thông tin, tác động hay hậu quả mà thế giới ảo đó gây ra đối với sự phát triển của xã hội là thực, và vì vậy cũng phải kiểm soát, răn đe, xử lý như với thế giới thực.

NGUYỄN NGUYỆT ĐĂNG

* Những chữ in nghiêng là tên của trang web đã được người viết thay đổi lại.