Tình hình kinh tế - xã hội 2015: 13/14 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch

Đúng 9h sáng 20-10, tại Hội trường Diên Hồng - Nhà Quốc hội, đặt tại trung tâm chính trị Ba Đình - thủ đô Hà Nội, Quốc hội Khóa XIII đã khai mạc trọng thể kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối năm 2015.

Lễ khai mạc kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII được tổ chức trọng thể tại Nhà Quốc hội ở thủ đô Hà Nội.

Trọng tâm của kỳ họp thứ 10 là công tác xây dựng pháp luật triển khai thi hành Hiến pháp 2013; giám sát, đánh giá, quyết định những vấn đề quan trọng về kinh tế-xã hội của đất nước. Kỳ họp diễn ra trong lúc toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang triển khai nhiều hoạt động chào mừng Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng.

Kỳ họp thứ 10 dự kiến làm việc trong 31 ngày với khối lượng lớn các dự án xây dựng pháp luật nhằm triển khai thi hành Hiến pháp.

Trước phiên khai mạc, các đồng chí lãnh đạo Ðảng, Nhà nước và đại diện các đoàn đại biểu Quốc hội đã đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quốc hội đã họp phiên trù bị, thảo luận và biểu quyết thông qua chương trình làm việc của Kỳ họp.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, kỳ họp thứ 10 là kỳ họp cuối năm, kỳ họp có khối lượng công việc rất lớn, nhiều nội dung quan trọng. Đây là thời điểm cả nước đang nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 và 5 năm 2011-2015, triển khai Đại hội Đảng bộ các cấp, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 vào năm 2016. Nhiệm vụ đặt ra thật nặng nề và trách nhiệm cũng rất lớn lao!

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho biết, tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 18 dự án luật, nhiều Nghị quyết; cho ý kiến về 8 dự án luật khác. Công tác xây dựng pháp luật tiếp tục được xác định là một nội dung trọng tâm với số lượng lớn các dự án luật nhằm tiếp tục triển khai, sớm đưa Hiến pháp vào cuộc sống.

Quốc hội sẽ xem xét các Báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2015, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2016 - 2020 và ban hành nghị quyết của Quốc hội về các nội dung này.

Đồng thời, Quốc hội xem xét, cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, kế hoạch tài chính 5 năm 2016-2020.

Cũng tại Kỳ họp này, Quốc hội sẽ quyết định ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và Hội đồng nhân dân các cấp 2016-2021; thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia, bầu Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia và phê chuẩn Phó Chủ tịch, Ủy viên Hội đồng bầu cử quốc gia; bầu Tổng Thư ký Quốc hội.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan, tổ chức hữu quan dành thời gian, công sức tiếp tục chuẩn bị, hoàn thiện chu đáo các nội dung trình Quốc hội theo chương trình, tiến độ đã xác định.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các vị đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, dân chủ, trí tuệ, đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc, chất lượng, để kỳ họp thành công tốt đẹp.

Thu nhập bình quân đầu người 2.228 USD/năm

Tại phiên khai mạc, Quốc hội nghe Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng trình bày báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội năm 2015 và dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, giai đoạn 2006-2010 kinh tế phát triển khá, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Tuy nhiên, năm 2011, kinh tế thế giới diễn biến phức tạp, kinh tế trong nước bộc lộ nhiều yếu kém.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày Báo cáo tình hình kinh tế-xã hội năm 2015 và hương hướng nhiệm vụ năm 2016.

Trước tình hình đó, Quốc hội đã điểu chỉnh mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, ưu tiên giảm lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện đời sống nhân dân; bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia, giữ được hòa bình hữu nghị giữa các nước, nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Nhờ vậy đã kiểm soát được lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tăng niềm tin vào tiền đồng, khắc phục tình trạng đô la hóa, vàng hóa. Tăng trưởng năm 2015 ước đạt 6,5%, cao nhất 5 năm qua. Tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011-2015 đạt khoảng 5,9%.

"GDP năm 2015 đạt khoảng 204 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người là 2.228 USD", Thủ tướng nhấn mạnh.

Các hành vi tham nhũng đã bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, khiếu nại tố cáo giảm cả về số lượng và số vụ. Quốc phòng an ninh được tăng cường, chủ quyền quốc gia được giữ vững. Tai nạn giao thông giảm cả về số vụ và số người chết.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nhìn nhận, an ninh trật tự tại một số địa bàn còn phức tạp, một số tổ chức nhen nhóm hình thành trái pháp luật; ùn tắc giao thông tại đô thị lớn chậm khắc phục...

"Bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ trên Biển Đông còn nhiều khó khăn, thách thức. An ninh trật tự, an toàn xã hội trên một số địa bàn vẫn còn phức tạp; một số tổ chức nhen nhóm hình thành trái pháp luật. Tai nạn giao thông vẫn còn nghiêm trọng; ùn tắc giao thông tại đô thị lớn khắc phục chậm", ông nhấn mạnh các hạn chế.

Nhìn nhận nguyên nhân của những hạn chế và yếu kém, Thủ tướng cho rằng có cả khách quan và chủ quan. Nhận thức về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa trên một số lĩnh vực còn khác nhau, chưa phù hợp nên chưa tạo hiệu quả phát huy các nguồn lực. Cơ chế chính sách trong nhiều trường hợp còn chưa sâu và còn chậm, tính khả thi chưa cao.

"Chưa thay thế kịp thời các cán bộ thực thi nhiệm vụ kém hiệu quả. Phương thức lãnh đạo quản lý điều hành chưa thật phù hợp. Chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển trong kinh thế thị trường và hội nhập quốc tế. Khả năng phân tích dự báo và phản ứng chính sách chưa đáp ứng nhu cầu trước tình hình quốc tế diễn ra rất nhanh", Thủ tướng nói.

Báo cáo Quốc hội về hiệp định TPP, Thủ tướng cho biết, đây là hiệp định toàn diện tiêu chuẩn cao và cân bằng về lợi ích, có quy mô chiếm 40% GDP và 30% thương mại toàn cầu.

Việt Nam đã chủ động tham gia đàm phán hiệp định này ngay từ đầu với tư cách là quan sát viên đặc biệt. Và trở thành thành viên chính thức từ tháng 11-2010.

Sau 5 năm, các nước đã kết thúc quá trình đàm phán vào ngày 5-10-2015. Trong quá trình đàm phán, Chính phủ nhiều lần báo cáo theo nghị quyết và chỉ đạo của Bộ Chính trị, bảo đảo lợi ích quốc gia, các nước tôn trọng thể chế chính trị và dành cho Việt Nam lộ trình hội nhập.

Theo thỏa thuận, các bên sẽ tiếp tục rà soát văn bản thủ tục để ký chính thức vào cuối 2015. Mục tiêu có hiệu lực vào giữa 2017 hoặc đầu 2018. TPP sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế Việt Nam, nhất là xuất khẩu.

"Sau hơn 8 năm tham gia WTO, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và sự năng động của cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta tin tưởng rằng sẽ vượt qua thách thức và phấn dấu đạt được kết quả cao nhất trong quá trình gia nhập TPP. Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét phê chuẩn Hiệp định theo đúng quy định của Quốc hội", Thủ tướng nhấn mạnh.

Cử tri mong muốn nền kinh tế tiếp tục phát triển bền vững

Tiếp đó, Quốc hội đã nghe Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII.

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân

Theo đó, chuẩn bị cho kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổng hợp được 4.492 ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước gửi tới Quốc hội.

Báo cáo cho thấy, bên cạnh những kết quả kinh tế-xã hội được đánh giá cao, cử tri và nhân dân vẫn còn nhiều tâm tư, lo lắng trước tình hình kinh tế phát triển chưa thực sự bền vững; cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn chậm, chưa đạt tiến độ đề ra; chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động chưa cao; giá một số sản phẩm nông nghiệp giảm; ô nhiễm môi trường chưa được giải quyết tốt; an toàn vệ sinh thực phẩm chưa đảm bảo; tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông vẫn diễn ra phức tạp; tình hình cháy, nổ xảy ra ở nhiều nơi gây thiệt hại lớn về người và tài sản; thiên tai, mưa lũ gây ngập lụt ở nhiều địa phương; hiện tượng nước biển ngày càng dâng cao và xâm nhập sâu vào đất liền, nhất là các tỉnh ven biển khu vực Tây Nam bộ ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của nhân dân; tình trạng tham nhũng chưa được đẩy lùi.

Cử tri và nhân dân bày tỏ sự bất bình trước việc Trung Quốc tăng cường các hoạt động cải tạo, bồi đắp, xây dựng trái luật pháp quốc tế các công trình tại các đảo chìm, bãi đá thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Cử tri và nhân dân đặc biệt quan tâm đến việc chuẩn bị nhân sự của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, mong muốn những người được bầu giữ các chức vụ chủ chốt trong Đảng, chính quyền có đủ đức, đủ tài để xây dựng Đảng, Nhà nước ngày càng trong sạch vững mạnh, đồng thời cần kiên quyết loại trừ những trường hợp thoái hóa, biến chất, có biểu hiện tham nhũng, lợi ích nhóm tham gia vào bộ máy lãnh đạo các cấp.

Cử tri và nhân dân mong muốn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục đề cao trách nhiệm giám sát, yêu cầu các bộ, ngành thực hiện nghiêm túc việc giải quyết và trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu các bộ, ngành trong việc thực hiện trách nhiệm này.

Điều hành linh hoạt hơn đối với chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa.

Cuối buổi làm việc sáng 20-10, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Giàu trình bày Báo cáo thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2015 và khái quát kết quả 5 năm 2011-2015; Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2016.

Đánh giá tình hình kinh tế-xã hội Việt Nam đã có chuyển biến tích cực và đạt những kết quả quan trọng trên hầu hết các lĩnh vực, cơ bản thực hiện được mục tiêu tổng quát năm 2015, Báo cáo thẩm tra cũng cho rằng, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp; nông nghiệp là ngành đóng góp xuất khẩu lớn và xuất siêu khoảng 10 tỷ USD/năm nhưng giảm cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu, chưa có giải pháp xử lý hữu hiệu tình trạng được mùa mất giá, khó khăn tiêu thụ sản phẩm ảnh hưởng quá lớn đến thu nhập của người sản xuất nhất là nông dân.

Năm 2015 nhập siêu trở lại sau 3 năm 2012-2014 xuất siêu, mặc dù nằm trong chỉ tiêu Quốc hội nhưng nhiều ý kiến cho rằng khu vực kinh tế trong nước luôn ở tình trạng nhập siêu.

Tình hình trật tự an toàn xã hội còn một số tồn tại, một số lễ hội thiếu lành mạnh, kém văn minh gây phản cảm; một số vụ án hình sự nghiêm trọng, một số vụ sát hại nhiều người gây lo lắng trong nhân dân. Bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển, đảo đang đứng trước những khó khăn, thách thức mới. Cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, lãng phí trên nhiều lĩnh vực chưa đáp ứng yêu cầu.

Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cơ bản tán thành với đề xuất nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội năm 2016 trong Báo cáo của Chính phủ. Ủy ban này cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục cụ thể hóa và triển khai Hiến pháp 2013, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chấm dứt tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành luật.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ điều hành các chính sách kinh tế linh hoạt hơn đối với chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa. Tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đẩy mạnh các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, hỗ trợ thị trường; có giải pháp cải thiện mạnh mẽ sự mất cân đối trong quan hệ thương mại với Trung Quốc; xử lý hiệu quả nợ xấu; kiểm soát chặt chẽ nợ công, nợ đọng xây dựng cơ bản, nợ ứng trước vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

Cơ quan thẩm tra yêu cầu tiếp tục rà soát các nhiệm vụ chi, triệt để thực hiện tiết kiệm chi thường xuyên; tập trung thu hút các dự án đầu tư nước ngoài sử dụng công nghệ cao, tăng giá trị gia tăng đối với sản xuất hàng hóa xuất khẩu; đẩy mạnh triển khai gói tín dụng hỗ trợ nhà ở xã hội 30.000 tỷ đồng vừa đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân vừa hỗ trợ phục hồi thị trường bất động sản.

Dự kiến, kỳ họp này sẽ kéo dài hơn một tháng và bế mạc vào ngày 28-11. Trong đó, có khoảng 10 buổi được phát thanh, truyền hình trực tiếp (bao gồm phiên khai mạc).

Theo TTXVN/Zing