Nhà sáng chế tuổi... cổ lai hy

Tại lễ trao Giải thưởng Nhân văn năm 2015 do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức vào dịp Tết Nguyên đán Bính Thân vừa qua, ai cũng cảm phục về một nhà sáng chế 83 tuổi ở Đà Nẵng được nhận giải thưởng vinh dự này. 

Ông Võ Duy Trữ bên những sản phẩm của mình.

Đó là ông Võ Duy Trữ (trú phường Hòa Thuận Tây, quận Hải Châu). Con đường trở thành nhà sáng chế của ông bắt nguồn từ lòng nhân ái, làm bao người xúc động về nghị lực và tài năng của một bậc lão thành.

Nhiều năm nuôi vợ bị bại liệt tại bệnh viện, ông Trữ chứng kiến biết bao nỗi nhọc nhằn, bất tiện, bao trường hợp bị té ngã do chưa có một thiết bị đa công dụng để bệnh nhân có thể tập đi, tập đứng và ngồi nghỉ an toàn.

Tìm hiểu trên thị trường, ông thấy có nhiều loại xe dành cho người bại liệt, nhưng mỗi loại xe chỉ có một chức năng, giá bán lại cao, bệnh nhân nghèo khó lòng mua được. Từ đó, ông ấp ủ ý định chế tạo một loại xe cho bệnh nhân vừa tập đi, vừa tập đứng, vừa có thể ngồi nghỉ, không có người dìu đỡ mà bảo đảm an toàn, dễ sử dụng và giá thành rẻ, phù hợp với người thu nhập thấp.

Sau nhiều năm miệt mài nghiên cứu, làm đi làm lại nhiều lần, ông đã chế tạo thành công “Xe tập đi, đứng an toàn dùng cho người bại liệt”. Chiếc xe có thiết kế vững chắc, chiều cao phần cố định 0,8m, có bộ phận điều chỉnh nâng cao theo độ cao của bệnh nhân bằng bơm tay, có 2 giá đỡ để bệnh nhân tỳ nách vào.

Xe có 2 vòng sắt tròn, vòng dưới đường kính 0,8m, gắn với 6 bánh xe (có khóa hãm), có thanh đóng, mở và có thể thu hẹp chiều ngang lại khi đi qua các cửa nhỏ; vòng trên đường kính 0,43m, gắn với ghế võng và cũng có thanh đóng, mở để đưa bệnh nhân vào xe. Khi bệnh nhân vào trong xe, người thân cài hết các chốt lại và bệnh nhân có thể tự tập đi, tập đứng, hoặc ngồi nghỉ dễ dàng. Khi cần ra khỏi xe, bệnh nhân chỉ việc bấm chuông gọi người thân tới đưa ra.  

Hoàn thành công trình, ông Trữ làm hồ sơ trình các cơ quan chức năng thẩm định và đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp bằng độc quyền sáng chế vào ngày 19-4-2010. “Để được cấp tấm bằng này là cả quá trình gian khó với sự thẩm định, phản biện của nhiều nhà khoa học và cán bộ chuyên trách”, ông Trữ chia sẻ.

Với công trình “Xe tập đi, đứng an toàn dùng cho người bại liệt”, ông Trữ được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận “Giải pháp công nghệ mới, giúp hỗ trợ phục hồi, chăm sóc, điều trị cho người khuyết tật”. Sau đó, ông Trữ vẫn tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung thêm một số chi tiết để xe càng thêm tiện dụng. Ông còn làm bản hướng dẫn sử dụng và hình ảnh minh họa từng động tác hết sức cụ thể. Một số công ty đã đề nghị hợp tác sản xuất đại trà. Hiện nay, xe có giá bán 3,8 triệu đồng/chiếc và đã được tiêu thụ tại nhiều tỉnh, thành phố trong nước.

Ông Trữ còn cho những bệnh nhân nghèo mượn xe để luyện tập. Người mượn xe ở Đà Nẵng và các địa phương lân cận còn được ông đến nhà thăm hỏi, hướng dẫn luyện tập. “Rất tiếc khi tôi làm được chiếc xe này thì vợ tôi đã đi xa”, ông Trữ bùi ngùi.

Qua thực tế sử dụng, nhiều người cho rằng, đây là một dụng cụ tiện lợi, bổ ích, thiết thực và rất kinh tế. Xe hoàn toàn điều chỉnh bằng tay, sử dụng dễ dàng và an toàn tuyệt đối. Bệnh nhân có thể tự tập luyện tại nhà, trong những không gian nhỏ mà không hề lo sợ bị té ngã. Bà Lê Thị Kim Yến (ở 148 Quang Trung, Đà Nẵng) cho biết, chồng bà bị liệt do tai biến mạch máu não, sau 6 tháng mua xe của ông Trữ về luyện tập có hiệu quả tốt và xe rất dễ tập.

Bài và ảnh: LÊ VĂN THƠM