Bài cuối: Cần quy rõ trách nhiệm

Theo đánh giá của cơ quan chức năng, hoạt động vận tải xe ben gần đây tiềm ẩn nhiều nguy cơ chết người một phần do mật độ  lưu thông trên đường nhiều hơn, xe chạy tốc độ cao hơn, các xe tăng tốc, tăng chuyến bất kể ngày đêm để thu lợi. Những vụ tai nạn giao thông do xe ben liên tục gây ra gần đây cho thấy các phương tiện giao thông đồng cấp thường xung đột với xe ben, đặc biệt là tại các nút giao thông và giờ cao điểm.

Bảo đảm cân đối giữa nhu cầu vận chuyển vật liệu của xe ben với an toàn giao thông là việc làm vừa cấp bách, vừa lâu dài. Ảnh: PHAN CHUNG

Áp lực tăng chuyến

Ông Nguyễn Tấn Phát, Chủ tịch UBND xã Hòa Nhơn (huyện Hòa Vang), một trong những địa phương hứng chịu ô nhiễm, nguy hiểm do hoạt động vận tải đất đá gây ra cho biết, cuộc sống của gần 200 hộ dân tại thôn Phước Thuận và thôn Thạch Nham Tây bị ảnh hưởng mấy năm nay.

“UBND xã Hòa Nhơn đã yêu cầu 6 doanh nghiệp khai thác khoáng sản hoạt động ở địa bàn thôn Phước Thuận thực hiện nghiêm việc dọn vệ sinh, tưới nước trên đường để hạn chế bụi; đồng thời kiến nghị UBND huyện Hòa Vang lắp đặt biển hạn chế tốc độ trên đường, đồng thời bố trí lực lượng kiểm tra, xử lý nghiêm những doanh nghiệp vi phạm”, ông Phát cho biết.

Trên thực tế, trước nhu cầu đẩy nhanh tiến độ san lấp mặt bằng, ngay sau Tết Nguyên đán, các đơn vị vận tải đã đồng loạt ra quân, đẩy nhanh tiến độ. Tận dụng thời tiết nắng ráo, từng đoàn xe ben hoạt động bất kể ngày đêm.

Đại diện một doanh nghiệp vận chuyển, khai thác đất đồi trên địa bàn huyện Hòa Vang (xin được giấu tên) cho biết, một mặt các chủ công trình yêu cầu đẩy nhanh tiến độ san lấp công trình; mặt khác, các xe đều đã hạ tải, nên lượng đất trên xe ít, các doanh nghiệp vận tải phải tăng chuyến cả ngày lẫn đêm mới kịp tiến độ công trình.

Theo số liệu từ Phòng Cảnh sát giao thông - Công an thành phố, xe ben hoạt động vận chuyển đất đá san lấp mặt bằng không chỉ tăng về chuyến mà còn tăng về số lượng. Năm 2013, có 185 xe ben đăng ký hoạt động, năm 2014 có hơn 200 xe ben và trong năm 2015 đã có 765 xe ben đăng ký hoạt động, nhiều gấp 4 lần so với năm 2013.

Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Trung Nghĩa, Chánh Thanh tra Sở Giao thông vận tải cho biết, đơn vị đã làm tốt công tác kiểm tra, xử lý hoạt động vận tải xe ben trong năm 2015 nhưng bước sang năm 2016, đặc biệt là từ trước Tết Nguyên đán, hoạt động của xe ben càng phức tạp.

“Sau khi Bộ Giao thông vận tải cũng như thành phố có những biện pháp nhằm xử lý nghiêm những trường hợp quá tải, bản thân các chủ doanh nghiệp đã chủ động cắt thùng xe hoặc mua xe mới phù hợp với yêu cầu hạ tải. Tuy nhiên, chính vì tải trọng giảm nên các tài xế lại tăng chuyến để bù sản lượng. Trong khi đó, Thông tư 91 của Bộ Giao thông vận tải bắt đầu có hiệu lực từ đầu tháng 3-2016 vô tình lại cho xe ben chạy nhanh hơn khi tốc độ cho phép, được tăng từ 40km/giờ lên 60km/giờ”, ông Nghĩa cho biết.

Vừa qua, lãnh đạo thành phố Đà Nẵng đã linh động áp dụng quy định của Bộ Giao thông vận tải khi chỉ đạo Sở Giao thông vận tải cho cắm các biển báo về quy định tốc độ và khoảng cách giữa các xe trên tuyến đường cho phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Trong ngày 8-3, đơn vị này đã cắm 50 biển báo về khoảng cách và quy định tốc độ tối đa 40km/giờ đối với xe tải. “Nay có thêm các camera giám sát, chúng tôi sẽ tăng cường theo dõi, kiểm tra và sẵn sàng phạt nguội những đơn vị vi phạm”, ông Nghĩa nói.

Doanh nghiệp phải có trách nhiệm

Theo ông Lê Văn Sơn, Chủ tịch UBND quận Cẩm Lệ, số lượng xe ben hoạt động thời gian gần đây nhiều hơn so với trước khiến địa phương rất vất vả trong việc kiểm soát, bảo đảm an toàn. “Mỗi giờ cao điểm có trên 400 lượt xe ben, xe đầu kéo đi trên tuyến đường Cách mạng Tháng Tám, trong đó riêng xe ben đã trên 300 lượt. Điều này sẽ dẫn đến va chạm giao thông và thực tế thời gian qua đã xảy ra những cái chết đau lòng”, ông Sơn cho biết.

Để hạn chế phần nào những mối nguy do xe ben gây ra, theo ông Sơn, các ngành nên có những chế tài cụ thể, quyết liệt hơn, trong đó có việc xử phạt thật nặng những tài xế vi phạm. Địa phương cũng đang nghiên cứu đến phương án sẽ cấm xe ben chạy trong một số giờ nhất định, nhất là giờ cao điểm”, ông Sơn nói.

Theo số liệu mới nhất của UBND quận Cẩm Lệ, chỉ trong vòng 12 giờ đồng hồ ngày 7-3 đã có gần 8.900 lượt xe container, xe ben, xe tải và xe khách đi qua nút giao thông Nguyễn Hữu Thọ - Cách mạng Tháng Tám. Trong đó, xe ben chiếm trên 53% lượng xe với 4.750 lượt. Thống kê này cũng cho thấy, vào các giờ cao điểm, có từ 450-540 lượt xe ben đi qua nút giao thông phức tạp này.

Trong khi đó, theo Đại tá Lê Ngọc, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông - Công an thành phố, để hạn chế tai nạn giao thông do xe ben gây ra, ngoài những quy định của pháp luật và sự vào cuộc của cơ quan chức năng, cũng nên đề cập vai trò, trách nhiệm của các doanh nghiệp đối với các tài xế.

Được biết, hiện nay, có tình trạng các tài xế đều làm việc thời vụ với các chủ doanh nghiệp vận tải nên các chế độ đãi ngộ, bảo hiểm dành cho họ cũng rất tùy tiện, thậm chí không có. Điều này vô tình làm trách nhiệm của họ với công ty, với xã hội giảm đi; họ chỉ quan tâm đến thu nhập bằng cách chạy tăng chuyến.

“Cần gắn trách nhiệm của các doanh nghiệp vận tải đối với những tài xế điều khiển phương tiện. Giữa họ cần có sự ràng buộc với nhau hơn, ví dụ như thời hạn hợp đồng lao động, các chế độ bảo hiểm, khám sức khỏe định kỳ. Hiện nay, các lái xe làm việc thời vụ nên mối quan hệ ràng buộc cũng rất ít, nếu xảy ra chuyện gì thì mức độ quan tâm, xử lý cũng như tính răn đe sẽ không thực sự hiệu quả”, Đại tá Ngọc nói.

Tại buổi làm việc với các doanh nghiệp khai thác, vận chuyển đất đá do UBND quận Cẩm Lệ tổ chức ngày 10-3, chỉ có 35/48 doanh nghiệp được mời dự. Một số đơn vị cam kết với chính quyền địa phương trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về vận chuyển, khai thác khoáng sản, đồng thời cam kết sẽ nhắc nhở nhân viên, lái xe làm việc đúng quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cũng đề nghị các ngành chức năng nên sớm điều chỉnh những bất hợp lý trong việc phân luồng giao thông, cắm các biển cấm, hạn chế lưu thông, dừng, đỗ trên một số tuyến đường.

“Các tuyến đường xung quanh đường Cách mạng Tháng Tám đã gắn biển cấm lưu thông gần 1 năm nay nên toàn bộ xe tải, xe ben phải lưu thông trên tuyến đường duy nhất này. Điều đó vô tình làm đường Cách mạng Tháng Tám càng trở nên đông đúc, phức tạp hơn”, ông Nguyễn Đình Nam, đại diện Công ty Phúc Hoàng Nguyên cho biết.

Như vậy, có thể thấy, để giảm tình trạng xe ben chạy ẩu, gây tai nạn giao thông, việc duy trì các giải pháp quyết liệt và đồng bộ là cần thiết; từ đó tạo sự ổn định trong giải pháp bảo đảm an toàn giao thông, không để rơi vào tình trạng “thời vụ” như hiện nay.

PHAN CHUNG - NGỌC ĐOAN