Tổng thống Mỹ Barack Obama: Sự thân thiện đã chạm đến trái tim

Ngày 24-5, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (Hà Nội), phát biểu trước gần 2.000 thanh niên, đại diện cho giới trẻ Việt Nam, Tổng thống Mỹ Barack Obama nhấn mạnh: Tất cả các quốc gia đều có chủ quyền, dù lớn hay nhỏ thì chủ quyền phải được tôn trọng và toàn vẹn lãnh thổ phải được đảm bảo.

Các nước lớn không được phép bắt nạt các nước nhỏ hơn; các tranh chấp cần được giải quyết trên nền tảng hòa bình và các cơ chế vùng như ASEAN cần tiếp tục được củng cố mạnh mẽ hơn.

Tổng thống Mỹ Barack Obama có bài phát biểu đặc biệt trước gần 2.000 thanh niên, đại diện cho giới trẻ Việt Nam, vào trưa 24-5 tại Trung tâm Hội nghị quốc gia (Hà Nội). Ảnh: TTXVN

Trong bài phát biểu, Tổng thống Barack Obama chia sẻ: “Trong chuyến thăm này, sự thân thiện, tử tế của người dân Việt Nam đã chạm đến trái tim của chúng tôi, nhiều người đã vẫy tay chào tôi bên đường, làm chúng tôi cảm thấy được tình cảm của dân tộc Việt Nam”.

Tổng thống bày tỏ sự trân trọng lịch sử rất huy hoàng của Việt Nam. Hàng ngàn năm qua, Việt Nam đã trồng cấy ở mảnh đất này. Việt Nam có lịch sử trống đồng hàng ngàn năm Đông Sơn. Hà Nội đã đứng vững bên dòng sông Hồng hơn một ngàn năm.

Thế giới đều biết đến lụa và tranh Việt Nam. Văn Miếu là bằng chứng về kiến thức của người Việt Nam. Sau nhiều thế kỷ, vận mệnh của người Việt Nam đã bị nhiều nước can thiệp. Như một cây tre, tinh thần bất khuất của người Việt Nam, như Lý Thường Kiệt đã ghi lại: “Sông núi nước Nam vua Nam ở/ Rành rành định phận tại sách trời”.

Trình bày một số sự kiện về lịch sử hợp tác giữa hai nước, Tổng thống Obama kể, khi Việt Nam độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích Tuyên ngôn độc lập của Mỹ: “Mọi người sinh ra đều bình đẳng, tạo hóa đã cho họ những quyền không thể phủ nhận được, đó là quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Tổng thống chia sẻ, chiến tranh dù thế nào đi nữa đều đem đến sự đau đớn và bi kịch. Ở hai nước, gia đình các cựu chiến binh vẫn còn đau đớn vì những người thân đã mất. Ở nghĩa trang liệt sĩ ở Việt Nam có 3 triệu người hy sinh thì tại Mỹ, người dân có thể sờ được vào tên của 58.307 người Mỹ không bao giờ trở về nhà.

Hàn gắn vết thương

Về hợp tác giữa hai nước trong khắc phục hậu quả chiến tranh, Tổng thống Barack Obama nhấn mạnh: “Quan hệ giữa hai nước đã thay đổi. Cuộc chiến tranh đã ngăn chúng ta thành hai bên, bây giờ chúng ta đã tìm cách hàn gắn với nhau, tìm kiếm những người mất tích và đưa họ về nhà. Chúng ta đã gỡ bỏ những bãi mìn còn chưa nổ. Trẻ em không thể nào bị mất chân vì những bãi mìn này, trẻ em khuyết tật, trẻ bị nhiễm chất độc da cam. Chúng ta tự hào về những công việc đã làm ở sân bay Đà Nẵng (phối hợp xử lý bom mìn, chất dioxin) và chúng tôi tiếp tục hỗ trợ Việt Nam ở sân bay Biên Hòa”.

Tổng thống nêu rõ: Nhân dân hai nước trở lên gần gũi nhau hơn, các hoạt động thương mại ngày càng tăng lên, các sinh viên, học giả của hai nước cùng nghiên cứu với nhau. Nước Mỹ đã đón nhiều sinh viên Việt Nam hơn bất kỳ nước nào khác ở châu Á. Rất nhiều khách du lịch Mỹ đã đến thăm Việt Nam, đến thăm 36 phố, phường cổ của Hà Nội, đến Hội An, cố đô Huế. Người Việt và người Mỹ đều có thể nói và thuộc lời bài hát của nhạc sĩ Văn Cao: “Từ đây người biết quê người/ Từ đây người biết thương người”.

Tổng thống Obama mong muốn tiếp tục sự tiến bộ của quan hệ hai nước và với quan hệ “Đối tác toàn diện”, hai nước sẽ ngày càng gần gũi hơn, hợp tác chặt chẽ. “Trong chuyến thăm này, chúng tôi mong muốn xây dựng một nền tảng vững chắc hơn nữa cho quan hệ nhiều thập niên tới đây”, Tổng thống nhấn mạnh.

Ưu tiên mối quan hệ “Đối tác toàn diện”

Tổng thống Obama khẳng định: Một điều có tính nguyên tắc - Việt Nam là một quốc gia có chủ quyền, độc lập, không có một quốc gia nào khác có thể áp đặt lên ý chí của người dân Việt Nam.

Chính sự độc lập, chủ quyền của người dân Việt Nam do Việt Nam quyết định. Mỹ rất quan tâm đến Việt Nam, đến sự thành công của đất nước Việt Nam và ưu tiên cho mối quan hệ “Đối tác toàn diện” với Việt Nam.

Nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh: Chúng ta cần hợp tác với nhau nhiều hơn để tạo ra sự thịnh vượng và những cơ hội thật sự cho người dân. Tôi hiểu những giá trị mới của nền kinh tế toàn cầu trong thế kỷ 21. Trong thế kỷ này, nền kinh tế sẽ phát triển và phát triển ở các nước có pháp quyền, có một hành lang pháp lý đúng đắn. Quyền đi học của con người, sự phát triển của nền giáo dục rất quan trọng và nền kinh tế tri thức sẽ đổ vào các quốc gia ưu tiên đầu tư cho giáo dục.

Do vậy, bên cạnh sự phát triển về kinh tế, hợp tác kinh tế, chúng ta cần đầu tư vào nguồn lực con người. Đó là những kỹ năng đào tạo, nuôi dưỡng những con người có tài năng bên cạnh việc khai thác những tài nguyên thiên nhiên, dù người đó sống ở làng quê hay đô thị. Đây là những thế mạnh Mỹ có thể hợp tác với Việt Nam, đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam và làm sâu sắc hơn tình hữu nghị với người Việt Nam.

Tổng thống Obama bày tỏ mong muốn tiếp tục hợp tác với Việt Nam để khai thác hết những tiềm năng của hai nước, đặc biệt thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), giúp các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu và thu hút đầu tư nhiều hơn. TPP tất nhiên sẽ yêu cầu phải có những cải thiện để bảo hộ người lao động, sở hữu trí tuệ. Mỹ sẵn sàng hỗ trợ để Việt Nam có thể thực thi được những cam kết của mình.

Điều này cũng giúp Việt Nam nhập khẩu được nhiều sản phẩm, hàng hóa của Mỹ và không hoàn toàn phụ thuộc thương mại vào một quốc gia nào, mà có thể mở rộng thị trường. TPP cũng sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giải quyết được những vấn đề bất bình đẳng về kinh tế, thúc đẩy nhân quyền, giúp người dân có được điều kiện lao động an toàn hơn, thu nhập cao hơn...

Đây là một tương lai, một hy vọng mà TPP sẽ mang lại cho Việt Nam và các nước thành viên của TPP. Tất cả đều phải tuân thủ các cam kết, những quy định mà TPP đặt ra; phải nỗ lực để đảm bảo sự thịnh vượng, an ninh chung.

“Tương lai nằm trong tay các bạn”

Tổng thống Obama cho biết, trong chuyến thăm lần này, hai bên cũng đã nhất trí xây dựng lòng tin. Mỹ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực bảo vệ hàng hải, cứu trợ nhân đạo vùng thảm họa thiên tai... Mỹ đã tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Điều này thể hiện rõ Mỹ bình thường hóa toàn bộ quan hệ với Việt Nam.

Tổng thống chia sẻ, không quốc gia nào là hoàn hảo, sau hai thế kỷ, Mỹ vẫn đang phải cố gắng để đạt được những lý tưởng đã đề ra khi lập quốc, giải quyết những vấn đề như bất bình đẳng về kinh tế ngày càng gia tăng, định kiến về chủng tộc trong nền tư pháp và hình sự… Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ về cải cách lập pháp như công khai hơn về ngân sách, tăng cường tiếp cận thông tin... Chính người dân Việt Nam sẽ quyết định tương lai của dân tộc Việt Nam.

Tổng thống Barack Obama bày tỏ: “Nhìn vào lịch sử với những thách thức mà chúng ta đã vượt qua, hôm nay, tôi đứng đây trước các bạn, lạc quan về tương lai của quan hệ hai nước. Niềm tin của tôi đã có nền tảng từ tình hữu nghị của chúng ta, như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã viết trong bài hát Nối vòng tay lớn”...

“Những thế hệ người trẻ ở Việt Nam đã sẵn sàng tạo ra những dấu ấn cho thế giới. Tài năng của các bạn, mong muốn của các bạn là những điều Việt Nam cần để phát triển. Tương lai nằm trong tay các bạn. Đây là khoảnh khắc của các bạn để mong muốn đóng góp cho thế giới. Mỹ luôn luôn là một đối tác, một người bạn của các bạn”, ông Obama nói.

Nhà lãnh đạo Mỹ đã đọc một câu trong Truyện Kiều của Nguyễn Du để kết thúc buổi nói chuyện: “Rằng trăm năm cũng từ đây/ Của tin gọi một chút này làm ghi”.

B.T tổng hợp