Chuyên nghiệp, hiệu quả trong hoạt động kiểm toán

Ngày 11-7-1996, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) khu vực miền Trung (nay là KTNN khu vực III) được thành lập theo Quyết định số 117/QĐ-KTNN của Tổng KTNN, trụ sở đóng tại thành phố Đà Nẵng, thực hiện nhiệm vụ kiểm toán ngân sách đối với các tỉnh, thành phố duyên hải miền Trung và Tây Nguyên. Qua 20 năm xây dựng và phát triển, KTNN khu vực III đã có sự lớn mạnh về tổ chức, trưởng thành trong hoạt động chuyên môn; thực hiện hiệu quả các chức năng, nhiệm vụ được giao, đóng góp tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nền tài chính quốc gia minh bạch và bền vững.

Kiểm toán Nhà nước khu vực III tham gia thực hiện các chương trình Đền ơn đáp nghĩa, an sinh xã hội. Trong ảnh: Đơn vị đóng góp xây tặng nhà tình nghĩa cho gia đình chính sách tại xã Đại Quang, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Đ.X.T

Khi mới thành lập, đơn vị chỉ có bộ phận văn phòng gồm 5 người nhưng hiện nay tổ chức bộ máy được hình thành với 6 đơn vị cấp phòng gồm: Văn phòng, Phòng Tổng hợp, 3 Phòng Kiểm toán ngân sách và Phòng Kiểm toán đầu tư dự án. Những ngày đầu tiên mới thành lập, đội ngũ kiểm toán viên (KTV) được chuyển về công tác tại đơn vị phần lớn từ các doanh nghiệp Nhà nước, chỉ có số ít đến từ các cơ quan tài chính, thuế, kho bạc Nhà nước. Lúc bấy giờ, đơn vị thiếu hẳn đội ngũ kiểm toán lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, trong khi nhiệm vụ trọng tâm trước mắt và lâu dài của KTNN khu vực là kiểm toán ngân sách Nhà nước (NSNN).

Đến nay, KTNN khu vực III có 81 cán bộ, công chức và người lao động, trong đó có 68 KTV. 100% KTV có trình độ đại học và trên đại học. Cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức, KTV các phòng được bố trí hợp lý, phù hợp, bảo đảm yêu cầu quản lý chặt chẽ công tác chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp theo quy định. 20 năm qua, đội ngũ cán bộ, công chức KTNN khu vực III đã trưởng thành vượt bậc. Lãnh đạo cấp phòng, cấp vụ đã trưởng thành từ hoạt động kiểm toán tại đơn vị không những đảm nhiệm được nhiệm vụ chính trị hằng năm do Tổng KTNN giao mà còn tăng cường cán bộ khung cho các khu vực mới thành lập và các đơn vị trực thuộc ngành. Sự phát triển về mọi mặt của KTNN khu vực III đã đóng góp tích cực vào thành tựu chung của KTNN, góp phần nâng cao vị thế của KTNN trong việc làm lành mạnh và minh bạch hóa nền tài chính công.

Trong chặng đường phát triển, KTNN khu vực III tự hào khi đã thực hiện và hoàn thành 112 cuộc kiểm toán với 2.403 lượt đơn vị được kiểm toán; tham gia phối hợp với các KTNN chuyên ngành thực hiện các cuộc kiểm toán chuyên đề theo sự chỉ đạo của Tổng KTNN. Các cuộc kiểm toán gần đây có tính chất phức tạp và yêu cầu về chuyên môn cao hơn. Riêng năm 2015, đơn vị được giao thực hiện một cuộc kiểm toán hoạt động và đã rút ra nhiều kinh nghiệm quý, đây là bước đi đầu tiên cho các cuộc kiểm toán hoạt động trong kế hoạch kiểm toán hằng năm trong thời gian đến. Về chất lượng kiểm toán của đơn vị đã thực sự cung cấp thông tin khách quan, trung thực cho các cơ quan quản lý Nhà nước, góp phần nâng cao tính minh bạch trong quản lý ngân sách, tài chính và tài sản Nhà nước.

KTNN khu vực III xác định việc nâng cao chất lượng kiểm toán là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Đơn vị đã thực hiện hiệu quả thông qua các giải pháp như thường xuyên rà soát đánh giá thực trạng hoạt động kiểm toán, phân tích nguyên nhân hạn chế, tồn tại và đề ra những giải pháp khắc phục trong việc xác định mục tiêu, nội dung, lựa chọn đơn vị được kiểm toán, áp dụng phương pháp kiểm toán nhằm thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán làm cơ sở đưa ra ý kiến xác nhận về tính đúng đắn, trung thực, hợp pháp của báo cáo kiểm toán.

Đổi mới công tác xây dựng kế hoạch kiểm toán năm, kế hoạch kiểm toán từng cuộc kiểm toán; thu thập đầy đủ thông tin để xác định đúng và đầy đủ mục tiêu, trọng tâm, nội dung kiểm toán, bố trí nhân sự hợp lý để thực hiện kiểm toán. Các cuộc kiểm toán báo cáo quyết toán NSNN các tỉnh đã chú trọng tập trung nghiên cứu kiểm toán tại các cơ quan tổng hợp, những chỉ đạo điều hành, cơ chế chính sách của các địa phương; kiểm toán công tác quản lý sử dụng kinh phí ngân sách theo chức năng nhiệm vụ của các sở, ngành tại địa phương. Kết quả kiểm toán tại các đơn vị này đã có nhiều phát hiện và kiến nghị quan trọng mà không mở rộng số lượng đơn vị được kiểm toán ngoài quyết định kiểm toán.

Thường xuyên quán triệt đến từng KTV quy chế tổ chức và hoạt động của đoàn KTNN, quy tắc ứng xử của KTV Nhà nước, các chỉ thị của Tổng KTNN về tăng cường quản lý hoạt động kiểm toán... Tăng cường kiểm soát chất lượng kiểm toán của các cấp, từ kiểm toán trưởng, trưởng đoàn kiểm toán, tổ trưởng tổ kiểm toán đến hội đồng thẩm định cấp vụ, tổ kiểm soát chất lượng kiểm toán. Nhờ vậy, đã kịp thời khắc phục thiếu sót trong lập thu thập bằng chứng kiểm toán, thiết lập hồ sơ kiểm toán, xác định kết quả kiểm toán; chất lượng báo cáo kiểm toán của đơn vị trong năm qua được nâng cao, giảm thiểu các sai sót.

Quan hệ phối hợp với UBND, HĐND địa phương được lãnh đạo đoàn tổ chức chặt chẽ, xuyên suốt quá trình triển khai kiểm toán, giúp đoàn kiểm toán quản lý tốt về nhân sự và phối hợp chỉ đạo thực hiện quyết định của Tổng KTNN.

Về kết quả kiểm toán, ngoài các kiến nghị xử lý về tài chính, KTNN khu vực III đã tham mưu cho KTNN kiến nghị thu hồi, điều chỉnh văn bản quản lý điều hành thu, chi NSNN do các cơ quan quản lý Nhà nước và do các địa phương ban hành chưa phù hợp với các luật, văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước; kiến nghị của đơn vị được kiểm toán khắc phục nhiều tồn tại, yếu kém, bất cập trong quản lý NSNN, tài chính doanh nghiệp, quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản, hoàn thiện hệ thống kiểm toán nội bộ, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tính minh bạch trong quản lý ngân sách, tiền và tài sản Nhà nước của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên địa bàn.

Qua 20 năm hoạt động, có thể rút ra các bài học kinh nghiệm cho công tác tổ chức và hoạt động của đơn vị, đó là mọi hoạt động của đơn vị phải thường xuyên bám sát định hướng phát triển của KTNN trong từng giai đoạn. Việc xây dựng phát triển bộ máy tổ chức, phát triển nguồn nhân lực, cơ sở vật chất để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của KTNN khu vực phải căn cứ mục tiêu, chức năng nhiệm vụ được phân công. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ cần tranh thủ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban cán sự Đảng, lãnh đạo KTNN và phối hợp tốt với các đơn vị tham mưu và các đơn vị thuộc KTNN.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong mọi hoạt động của cơ quan, nhất là hoạt động kiểm toán. Nêu cao vai trò của đảng viên trong mọi lĩnh vực công tác, nhất là công tác kiểm toán. Mỗi đảng viên thực sự là hạt nhân lãnh đạo, là nòng cốt trong các mặt công tác và sinh hoạt, không ngừng củng cố và xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn, Đoàn Thanh niên, tạo môi trường thuận lợi cho đoàn thể hoạt động có hiệu quả, hướng đến mục tiêu chung là xây dựng cơ quan thành một đơn vị mạnh trong cơ cấu tổ chức của KTNN. Chấp hành tốt nguyên tắc tập trung, dân chủ trong mọi hoạt động của đơn vị; bảo đảm công khai, minh bạch trong các hoạt động theo quy định. Xây dựng sự đoàn kết, thống nhất cao trong nội bộ đơn vị, trong từng đoàn kiểm toán, từng tổ kiểm toán trên cơ sở chấp hành đúng các quy định và quy chế hoạt động của ngành, của đơn vị. Hoạt động kiểm toán có tính chuyên nghiệp cao, yếu tố con người giữ vai trò đặc biệt quan trọng quyết định chất lượng kiểm toán và sự phát triển của kiểm toán Nhà nước.

Vì vậy, phải quan tâm xây dựng đội ngũ KTV vững vàng  về chính trị, đạo đức, năng lực chuyên môn và ý thức trách nhiệm. Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp với chính quyền địa phương, đây là nhân tố quan trọng để đạt được hiệu quả tốt trong hoạt động kiểm toán.

Phát huy kết quả đạt được, trong thời gian đến, KTNN khu vực III quán triệt chiến lược phát triển ngành KTNN đến năm 2020 là “Nâng cao năng lực hoạt động, hiệu lực pháp lý, chất lượng và hiệu quả hoạt động của KTNN như một công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng tài chính, tài sản công; xây dựng KTNN có trình độ chuyên nghiệp cao, từng bước hiện đại, trở thành cơ quan kiểm tra tài chính công có trách nhiệm và uy tín, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế“.

KTNN khu vực III xác định định hướng và các giải pháp chính phải thực hiện trong thời gian tới với việc tập trung công tác xây dựng tổ chức Đảng, Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh vững mạnh, hoạt động hiệu quả, phát huy sức mạnh đoàn kết thống nhất trong thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.

Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ, KTV có kiến thức, kỹ năng và có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng tương xứng với yêu cầu chiến lược phát triển của ngành. Nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch kiểm toán, xác định đúng mục tiêu, trọng yếu, nội dung, phương pháp kiểm toán phù hợp; không ngừng đổi mới phương pháp thu thập bằng chứng kiểm toán, bảo đảm các kết luận, kiến nghị kiểm toán có cơ sở pháp lý, tính khả thi, được các đơn vị được kiểm toán thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và kịp thời.

Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, giữ vững nguyên tắc tập trung, dân chủ trong mọi hoạt động của đơn vị, bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch theo quy định. Gìn giữ sự đoàn kết, đồng thuận cao trong đơn vị. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ, đặc biệt trong hoạt động kiểm toán. Phân định rõ trách nhiệm của kiểm toán trưởng, trưởng đoàn kiểm toán, tổ trưởng tổ kiểm toán, KTV trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật Phòng chống tham nhũng, quy chế tổ chức và hoạt động của đoàn KTNN, quy tắc ứng xử của KTV Nhà nước đối với cán bộ, KTV khi thực hiện nhiệm vụ. Tăng cường mối quan hệ hợp tác và phối hợp với các địa phương, đơn vị trên địa bàn; thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm để thực hiện tốt các quy chế phối hợp.

ĐẶNG XUÂN THÀNH

Kiểm toán trưởng, Kiểm toán Nhà nước khu vực III