Bài cuối: Cần cơ chế quản lý mới

“Đà Nẵng không phân biệt nhà ở xã hội với nhà ở bố trí tái định cư. Bố trí căn hộ do Nhà nước quản lý cho hộ giải tỏa không thu tiền thuê, rồi còn cho phép chuyển đổi tên hợp đồng thuê nữa nên dẫn đến nhiều bất cập trong công tác quản lý nhà chung cư của thành phố hiện nay”, ông Nguyễn Văn Nam, Phó Giám đốc Sở Xây dựng nêu ý kiến tại buổi làm việc mới đây giữa Sở Xây dựng, Công ty Quản lý Nhà chung cư (QLNCC) với Ban Pháp chế - HĐND thành phố.

Hiện nay, có tình trạng một số trường hợp được bố trí căn hộ chung cư của thành phố nhưng khi xây xong nhà riêng vẫn không trả lại nhà. (Ảnh mang tính minh họa)Ảnh: SƠN HUY

Theo ông Nguyễn Văn Nam, việc bố trí chung cư do thành phố quản lý cho hộ giải tỏa trong những năm trước đây là một chính sách an sinh xã hội rất nhân văn. Chính sách này cũng góp phần vào việc đẩy nhanh tiến độ chỉnh trang, đầu tư phát triển hạ tầng đô thị khang trang, hiện đại như hôm nay. Tuy nhiên, chính sách này cũng làm nảy sinh hạn chế là tình hình sang nhượng căn hộ chung cư trái phép gần đây diễn biến phức tạp. Sở Xây dựng đã chỉ đạo Công ty QLNCC rà soát, tiến hành thu hồi những căn hộ chuyển nhượng trái phép. Nhưng đến thời điểm này, phải có giải pháp quản lý NCC của thành phố phù hợp với quy định của Luật Nhà ở, bởi theo luật này, việc bố trí tái định cư bằng căn hộ chung cư do Nhà nước quản lý phải ký hợp đồng thuê nhà.

Bên cạnh đó, theo phản ánh của cử tri với Ban Pháp chế - HĐND thành phố, hiện nay có tình trạng nhiều trường hợp được bố trí căn hộ chung cư của thành phố nhưng khi xây xong nhà riêng vẫn không trả lại nhà, trong đó có cả cán bộ, công chức, viên chức. Họ đóng cửa, không cho thuê lại và vẫn nộp tiền thuê nhà đầy đủ. Trường hợp ở gần thì chỉ ngày rằm, mồng một âm lịch hằng tháng đến căn hộ thắp hương rồi đóng cửa. Có hộ đã chuyển ra Bắc nhưng vẫn nhờ Nhà trưởng NCC đóng đủ tiền thuê nhà rồi khóa trái. Trong khi đó, các thành viên Ban Pháp chế nhận định đây là một sự lãng phí bởi hiện còn nhiều trường hợp người dân của thành phố khó khăn về nhà ở đang chờ được bố trí căn hộ chung cư.

Ông Nguyễn Văn Nam cho biết, Sở Xây dựng đã có văn bản kiến nghị UBND thành phố chấm dứt việc bố trí căn hộ chung cư không thu tiền thuê đối với hộ giải tỏa và chấm dứt quyền chuyển nhượng căn hộ chung cư. Các hộ giải tỏa mới được bố trí căn hộ chung cư phải ký hợp đồng thuê nhà và không được chuyển nhượng. Đối với trường hợp hộ giải tỏa khó khăn, có thể miễn, giảm tiền thuê căn hộ chung cư một khoảng thời gian cụ thể.

Hết thời hạn này, phải nộp tiền thuê theo đúng quy định. Để quản lý hiệu quả cơ chế quản lý NCC của thành phố, nên giảm bố trí thuê mà tăng cho thuê mua để người sử dụng có trách nhiệm hơn. Hiện nay, việc xét duyệt bố trí cho thuê căn hộ chung cư đã rất chặt chẽ rồi nhưng người được bố trí thuê vẫn còn tư tưởng “cha chung không ai khóc” trong việc tham gia quản lý NCC.

Sở Xây dựng đang nghiên cứu có thể tiến hành thí điểm cho thuê mua đối với block NCC hoàn toàn mới hoặc đối với khu chung cư đang có người ở. Đối với NCC đang ở, cần lấy ý kiến của tất cả các hộ dân về việc thuê mua căn hộ. Khi thuê mua, người dân chỉ phải trả ban đầu từ 20-50% giá trị căn hộ, còn lại được trả dần trong 15 năm.

Dự kiến, sở sẽ thí điểm đối với block chung cư đang bố trí cho các hộ cán bộ, công chức, viên chức thuê. Nếu thực hiện thành công, sẽ giảm tình trạng “bao cấp” trong chính sách bố trí cho thuê căn hộ chung cư của thành phố. Lúc đó sẽ hình thành Ban quản trị NCC do người dân tự bầu ra để quản lý khu nhà của mình.

Như vậy, trách nhiệm của người được thuê mua chung cư nâng cao hơn; công tác quản lý chung cư cũng sẽ tốt hơn, thậm chí lúc đó nếu các dịch vụ của Công ty QLNCC không tốt, Ban quản trị NCC sẽ chấm dứt hợp đồng với công ty và hợp đồng với công ty khác cung ứng dịch vụ tốt hơn và Công ty QLNCC buộc phải nghiên cứu đổi mới cách quản lý, phục vụ theo cơ chế thị trường, không nên bao cấp mãi.

ĐOÀN SƠN-TRỌNG HUY