Quy hoạch thiếu tầm nhìn gây bức xúc

ĐNĐT - Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 13, sáng 16-8, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội (QH) Phùng Quốc Hiển, Ủy ban Thường vụ QH chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà xung quanh công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch xây dựng, kiến trúc, hạ tầng đô thị; việc kiểm tra, quản lý sử dụng đất xây dựng đô thị theo quy hoạch và kế hoạch phát triển gắn với giao thông đô thị.

Đoàn đại biểu Quốc hội đơn vị thành phố Đà Nẵng tham dự phiên chất vấn trực tuyến. Ảnh: S.T

Tham dự có Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân. Phiên chất vấn được truyền hình trực tiếp và có sự tham gia của đoàn đại biểu QH tại 63 địa phương; đầu cầu Đà Nẵng có đại biểu QH chuyên trách Phạm Bá Sơn và đại biểu QH Võ Thị Như Hoa.

Chưa thể chấm dứt ngay xây dựng trái phép

Đại biểu Nguyễn Thanh Thủy (Hậu Giang) nêu thực tế lâu nay cử tri bức xúc tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm đất công, rừng đặc dụng, đất nông nghiệp và cả quốc phòng. “Xin hỏi Bộ trưởng có cam kết không để tình trạng xây dựng trái phép, sai phép xảy ra như trong thời gian tới?”, đại biểu hỏi.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà thừa nhận, xây dựng không phép, sai phép là thực tế có thật và đây là một trong những hạn chế của ngành. Tốc độ xây dựng sai phép, không phép trên cả nước đã giảm dần nhưng vẫn còn rất lớn. Năm 2016, có khoảng 12-13% số công trình xây dựng sai phép, không phép, tương đương trên 15.000 trường hợp. Nguyên nhân một mặt do giấy phép được cấp chưa đúng với quy hoạch, mặt khác đã cấp đúng nhưng chủ đầu tư cố tình sai phạm nhưng do không thường xuyên thanh tra, kiểm tra nên nhiều vụ việc chỉ được phát hiện khi báo chí, dư luận lên tiếng, hoặc có vụ đã thanh kiểm tra rồi nhưng chưa xử lý dứt điểm. Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ dự thảo nghị định mới thay Nghị định số 121/2013/NĐ-CP để có những quy định xử lý các vi phạm hành chính về lĩnh vực này mạnh mẽ hơn, đồng thời có các công cụ kiểm soát tốt hơn, chế tài có sức răn đe hơn.

“Còn đại biểu hỏi Bộ trưởng có dám cam kết không, đây là câu hỏi rất khó. Chúng tôi nhận trách nhiệm về lĩnh vực này, nhưng cá nhân tôi dù hết sức trách nhiệm cũng xin nói thẳng là không dám cam kết chấm dứt ngay được tình trạng xây dựng không phép. Trong thời gian đến chỉ có thể giảm tình trạng này”, Bộ trưởng nói. Cũng theo Bộ trưởng, để chấm dứt xây dựng không phép, sai phép, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp ngành, địa phương. Trong tháng này, Bộ sẽ tập trung thanh tra một số điểm, dự án bất động sản có quy mô sử dụng diện tích đất lớn.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) nêu hàng loạt vấn đề bức xúc trong công tác quy hoạch hiện nay, đặc biệt việc quy hoạch thiếu tầm nhìn. “Bằng chứng là đô thị nào cũng có vấn đề về ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn giao thông, nhà siêu mỏng, siêu méo, tình trạng sân golf trong sân bay…”, bà Thúy nói.

Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà thừa nhận các hạn chế trong quy hoạch, nổi bật là tầm nhìn quy hoạch. “Tầm nhìn của quy hoạch chưa đảm bảo, có cái thì ngắn quá, có cái thì dài quá. Thứ hai là tính thống nhất, đồng bộ giữa các quy hoạch chưa tốt. Thứ ba, việc tính toán các điều kiện thực hiện chưa đảm bảo, đặc biệt là nguồn lực và tiến độ, do đó dẫn đến có tình trạng là quy hoạch treo”, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nói.

Bộ trưởng cũng thừa nhận có thực hiện thanh tra, kiểm tra nhưng có lúc không thường xuyên, liên tục, xử lý một số vụ chưa cương quyết, kịp thời, tạo tiền lệ nhất định cho vi phạm lần sau. Theo Bộ trưởng, có lúc, có nơi có tình trạng buông lỏng quản lý về quy hoạch; từ đó dẫn tới nhiều hệ lụy như sử dụng đất không hiệu quả, lấn chiếm đất vào các mục đích khác nhau, cấp phép xây dựng không đúng, xây dựng sai phép.

Liên quan đến câu hỏi có hay không tình trạng trục lợi trong lập, tổ chức thực hiện quy hoạch, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho rằng, về tổng thể thực hiện tốt, nhưng trong một số trường hợp cụ thể có dấu hiệu trục lợi. Bộ trưởng nhận trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong công tác xây dựng thể chế: tính toán các chỉ tiêu đô thị hạ tầng kỹ thuật đô thị chưa phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước; thủ tục, trình tự quy hoạch đô thị còn phức tạp; công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên để sớm phát hiện bất cập... Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội hoàn thiện các quy định, thể chế về quy hoạch bảo đảm nâng cao chất lượng, chống lãng phí trong quy hoạch…

Hoàn thiện thể chế, tăng cường trách nhiệm địa phương

Giải trình những vấn đề liên quan đến địa phương mình, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung nhận trách nhiệm chính quyền địa phương để xảy ra việc xây dựng không đúng theo quy hoạch. Hà Nội cũng đã xử lý 18 trường hợp cán bộ các cấp có liên quan đến sai phạm trong quản lý quy hoạch, xây dựng. Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cũng nhận trách nhiệm về việc chậm xử lý xây dựng sai phép tại nhà số 8B Lê Trực và nêu nguyên nhân chậm trễ vì lý do kỹ thuật để bảo đảm an toàn cho người dân khi tháo dỡ. Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung cũng nêu giải pháp xử lý 300 nhà siêu mỏng, siêu méo ở Hà Nội. Thành phố cũng đã có kế hoạch từ nay đến năm 2020 xây dựng 25 hồ chứa và hệ thống xử lý nhằm giải quyết triệt để tình trạng ngập úng mỗi khi trời mưa.

Phát biểu tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chỉ rõ những bất cập, tồn tại trong quá trình quản lý xây dựng và phát triển đô thị. Đô thị còn phát triển theo chiều rộng nhiều hơn là theo chiều sâu, hiệu quả phát triển đô thị còn thấp. Hệ thống hạ tầng ở nhiều đô thị còn chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ. Kiến trúc đô thị, cảnh quan đô thị thiếu nét đặc trưng, thiếu bản sắc. Tình trạng vi phạm quy hoạch, thiếu giấy phép xây dựng, xây dựng sai phép, trái phép chưa được chấn chỉnh kịp thời...

Khắc phục những hạn chế này, theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Chính phủ sẽ tập trung tham mưu hoàn thiện pháp luật về quy hoạch đô thị, cụ thể là sớm trình QH dự thảo Luật Phát triển đô thị, Luật Kiến trúc và các luật khác có liên quan; chấn chỉnh công tác tổ chức lập quy hoạch bảo đảm đồng bộ quy hoạch tổng thể, quy hoạch phân khu, quy hoạch ngành…; xây dựng kế hoạch phát triển đô thị ngắn hạn và dài hạn; tăng cường công tác kiểm soát chất lượng, bảo đảm xây dựng phải đúng quy hoạch; chú trọng đầu tư hạ tầng đô thị đồng bộ; phát triển giao thông công cộng tại các đô thị lớn; phát triển nhà ở xã hội gắn với kết nối hạ tầng đô thị; tăng cường năng lực quản lý Nhà nước về đô thị…

S.TRUNG