Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Thượng tá Trần Ngọc, nguyên Chủ nhiệm Nhà Văn hóa Quân khu 5 được nhiều người biết đến về khả năng vẽ chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Điều đặc biệt, dù chưa gặp Bác lần nào, nhưng trong các bức tranh ông vẽ, hình ảnh Bác đều mang sắc thái tươi vui.
 |
| Họa sĩ Trần Ngọc đang vẽ chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Nhà Văn hóa Quân khu 5 (ảnh do nhân vật cung cấp). |
Hơn 35 năm khoác áo lính, trong đó có 8 năm “ăn trong bom, ngủ trong đạn” ở chiến trường tây Quảng Nam, Trần Ngọc đã vẽ hàng trăm bức ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với ông, mỗi lần thể hiện chân dung Bác thông qua hội họa hoặc âm nhạc là một kỷ niệm sâu sắc. Trong chiến tranh, việc có được tấm ảnh Bác Hồ khổ lớn để trang trí hội trường cho các kỳ đại hội, hội nghị là điều không hề dễ dàng. Trăn trở trước khó khăn của đơn vị, Chuẩn úy Trần Ngọc, lúc bấy giờ là trợ lý tuyên huấn Cục Hậu cần Quân khu 5 đã bắt tay vào vẽ chân dung Bác Hồ trên giấy khổ rộng. “Bức tranh tôi vẽ đầu tiên to bằng tờ báo, phục vụ cho Đại hội thi đua quyết thắng của Trung đoàn 220, Quân khu 5. Các đại biểu về dự đại hội đều trầm trồ khen ngợi xen lẫn thán phục”, cựu chiến binh Trần Ngọc nhớ lại. Ông bồi hồi cho biết thêm: “Năm 1969, Trung đoàn 83 cơ động mới được rút ra Quảng Bình củng cố. Khi đơn vị được lệnh chia làm 3 bộ phận quay vào chiến trường Khu 5 thì được tin Bác Hồ mất. Chúng tôi dừng lại truy điệu Người ngay trên đường hành quân. Từ đó, hình ảnh Bác cứ chập chờn trong trí óc tôi, dường như Người đang dõi theo chúng tôi trong từng bước tiến quân”.
Điều đó thôi thúc Trần Ngọc thường xuyên vẽ chân dung Bác trong nhiều năm sau đó. Có bức ông nhớ hết từng chi tiết, có bức ông chỉ nhớ không gian, hoàn cảnh. Năm 1971, trong một lần công tác xuống Trung đoàn 270 (Quân khu 5), đang làm nhiệm vụ mở đường Trường Sơn, Trần Ngọc “dính” bom Mỹ, bị cây cối vùi dập và bị thương. Mặc cho vết thương khi “trái gió trở trời” lại đau nhức nhối, Trần Ngọc vẫn không hề giảm sút niềm đam mê hội họa. Dường như với ông, việc viết, vẽ về Bác Hồ, Bộ đội Cụ Hồ luôn khát khao rực cháy, hễ cầm cọ lên là ông lại nghĩ ngay đến đề tài này. Trong đó, ấn tượng nhất là bức ảnh Bác Hồ mà ông vẽ ngay trên đường tiến quân về Đà Nẵng. “Đầu tháng 4-1975, từ căn cứ Nước Oa, Trà My, chúng tôi hành quân về đứng chân tại xã Bình Tú, huyện Thăng Bình. Lúc này mặc dù Quảng Nam, Đà Nẵng đã giải phóng nhưng vẫn phải đề phòng không quân địch bắn phá”, Thượng tá Trần Ngọc hồi tưởng. Vốn là người luôn chủ động trong công việc nên vừa đến vị trí đóng quân mới, ông nhanh chóng về tổng kho An Đồn (Đà Nẵng) nhận một tấm ván ép chiến lợi phẩm khổ rộng 1,2m x 2,4m, sơn màu và một vài vật dụng thiết yếu. Chọn vị trí kê giá vẽ là sân trường tiểu học, Trần Ngọc say sưa sáng tác. Sau hơn 2 ngày lao động miệt mài, bức chân dung Bác Hồ tươi cười vẫy chào đoàn quân được hoàn thành và bàn giao cho cơ quan tuyên huấn.
Đại tá Phạm Hồng Sương, nguyên Trưởng phòng Tuyên huấn Quân khu 5 nhận xét: “Sự thanh tú cao đẹp trên gương mặt Bác Hồ như có sẵn trong đầu anh, bức chân dung nào về Bác anh vẽ cũng đẹp...”.
HOÀNG PHÚ
