Yêu cầu thủy điện tuân thủ chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường

Ngày 18-4, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Đặng Việt Dũng giao Sở Tài nguyên và Môi trường làm việc với các chủ hồ thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, yêu cầu tuân thủ đúng chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Công văn số 1557/BTNMT-TNN ngày 28-3-2019 về điều chỉnh vận hành các hồ thủy điện trong mùa cạn; đồng thời, giao các sở, ngành thường xuyên theo dõi trực tuyến mực nước tại đập dâng An Trạch và diễn biến độ mặn của sông Cầu Đỏ để chủ động ứng phó sớm, tránh để xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt như những ngày qua.

Nhiều đoạn sông Bung, nhánh chính của sông Vu Gia thường xuyên cạn khô do việc vận hành bất hợp lý của các hồ thủy điện.

Ông Hồ Hương, Tổng Giám đốc Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng cho hay, do trong 3 ngày nghỉ giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 âm lịch), các hồ thủy điện ít xả nước làm sông Cầu Đỏ bị nhiễm mặn trên 1.000mg/l. Công ty phải tạm ngừng thu nước thô từ sông Cầu Đỏ mà bơm trực tiếp về từ đập dâng An Trạch, làm thiếu hụt nguồn nước thô cấp cho các nhà máy nước, dẫn đến một số khu vực xảy ra hiện tượng nước yếu.

Ngay khi phát hiện việc các hồ thủy điện ít xả nước, công ty đã liên hệ với các chủ hồ thủy điện để đề nghị xả nước; mặt khác, thông báo sớm cho khách hàng (trong đó có nhắn tin vào điện thoại di động của từng khách hàng) biết tình hình nhiễm mặn để chủ động trữ nước, sử dụng nước tiết kiệm.

“Từ ngày 16-4 đến nay, nhờ các hồ thủy điện tăng cường xả nước, độ mặn của sông Cầu Đỏ đã giảm nhiều, xuống còn 285mg/l lúc 14 giờ chiều 18-4. Công ty đang tăng cường công suất sản xuất để khôi phục cấp nước bình thường cho khách hàng”, ông Hồ Hương cho hay.

Trước đó, từ đề xuất của UBND thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam, ngày 28-3-2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường có Công văn số 1557/BTNMT-TNN chỉ đạo hồ thủy điện Sông Bung 4 vận hành xả nước liên tục từ 7 giờ sáng đến 19 giờ hằng ngày (ngừng vận hành xả nước từ 19 giờ đến 7 giờ sáng hôm sau), bảo đảm lưu lượng xả trung bình ngày từ 30-40m³/s khi mực nước sông Vu Gia tại Trạm thủy văn Ái Nghĩa nhỏ hơn 2,67 m; trường hợp mực nước tại Ái Nghĩa từ 2,67-2,8m thì điều chỉnh giảm, bảo đảm lưu lượng xả trung bình ngày từ 20-30m³/s; trường hợp mực nước tại Ái Nghĩa lớn hơn 2,8 m thì giảm lưu lượng xả hoặc ngừng phát điện để tiết kiệm nước.

Hồ thủy điện Đak Mi 4 xả nước liên tục xuống hạ du sông Vu Gia từ 19 giờ đến 7 giờ sáng hôm sau với lưu lượng không nhỏ hơn 25m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa thấp hơn 2,67m; 16m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa từ 2,67–2,8m và 6m3/s khi mực nước tại Ái Nghĩa 2,8m…

“Tuy nhiên, Trong những ngày nghỉ lễ giỗ Tổ Hùng Vương, các hồ thủy điện xả nước không đúng, thấp hơn chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Sở đã làm việc với các chủ hồ thủy điện để tăng cường xả nước và hiện nay, tình hình cấp nước đã cơ bản ổn định, không có vấn đề gì. Rút kinh nghiệm từ đợt thiếu nước nhiễm mặn này, sở đã có ý kiến với các chủ hồ thủy điện là phải phối hợp xả nước linh hoạt, bảo đảm lưu lượng nước xả về sông Vu Gia để cấp nước sinh hoạt cho thành phố”, bà Đặng Nguyễn Thục Anh, Trưởng phòng Tài nguyên nước - Sở Tài nguyên và Môi trường cho hay.

Đề nghị lắp camera giám sát việc xả nước

Tại các cuộc họp bàn về giải pháp hạn chế xâm nhập mặn tại sông Cầu Đỏ và thảo luận kịch bản ứng phó, bảo đảm cấp nước an toàn năm 2019 diễn ra vào ngày 18-4, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Đặng Việt Dũng giao Sở Tài nguyên và Môi trường  làm việc với các chủ hồ thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn để yêu cầu tuân thủ đúng chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Công văn số 1557/BTNMT-TNN ngày 28-3-2019 về điều chỉnh vận hành các hồ thủy điện trong mùa cạn; đồng thời, đề nghị các chủ hồ thủy điện lắp đặt camera giám sát và truyền về cơ quan chức năng của thành phố để theo dõi, giám sát việc xả nước, qua đó, chủ động ứng phó sớm diễn biến xâm nhập mặn, thiếu hụt nguồn nước từ thượng nguồn.

Trước mắt, các sở, ngành thường xuyên theo dõi trực tuyến mực nước tại đập dâng An Trạch và diễn biến độ mặn của sông Cầu Đỏ để chủ động ứng phó sớm, tránh để xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt như những ngày qua.

Hồ thủy điện Sông Bung 4 không xả nước vào ngày 14-4 (chủ nhật) là nguyên nhân chính gây ra xâm nhập mặn, thiếu nước sinh hoạt trong những ngày qua.

Về đề xuất của Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng đối với giải pháp đóng cừ vén thép larsen để ngăn sông Cẩm Lệ nhằm chống xâm nhập mặn và bảo đảm cấp nước sinh hoạt khi không còn biện pháp nào khác, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Đặng Việt Dũng cho rằng, đây là giải pháp chuẩn bị cuối cùng chứ không phải là giải pháp thực hiện. Công ty cần tiếp thu góp ý của các sở, ngành và tiếp tục nghiên cứu về vị trí, thời gian, phương pháp đóng cừ ngăn sông sao cho phù hợp về mặt kinh tế, kỹ thuật, hiệu quả và không ảnh hưởng đến công trình khác cũng như khả năng xảy ra lũ tiểu mãn bất ngờ.

Về các kịch bản ứng phó bảo đảm cấp nước an toàn năm 2019, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Đặng Việt Dũng chỉ đạo Sở Xây dựng tiếp tục hoàn thiện các giải pháp ứng phó tương ứng với mức độ của các kịch bản ứng phó. Lãnh đạo các sở, ngành thường xuyên phối hợp, trao đổi với các chủ hồ thủy điện, Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng để chủ động ứng phó; đồng thời, thường xuyên trao đổi, thông tin trực tuyến giữa các sở, ngành và địa phương để chủ động ứng phó kịp thời; thông tin kịp thời đến người dân về tình hình nhiễm mặn, thiếu nước cũng như các vị trí cung cấp nước bằng xe bồn, đặt bồn chứa nước…

Bài và ảnh: NAM TRÂN