Giữa bộn bề cuộc sống hôm nay, những người từng cống hiến cả tuổi trẻ cho độc lập, tự do của Tổ quốc đã nêu tấm gương sáng ngời về nghĩa tình đồng đội, góp phần thực hiện thắng lợi chính sách thương binh - liệt sĩ của Đảng, Nhà nước và làm vơi bớt bao nỗi đau của thân nhân liệt sĩ.
 |
| Các phụ nữ từng công tác tại Tiểu đoàn Bắc Hải và Tiểu đoàn 232 (Quân khu 5) cùng cơ quan chức năng đưa hài cốt đồng đội về cải táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ thành phố Đà Nẵng. Ảnh: LÊ VĂN THƠM |
Các chị từng công tác tại Tiểu đoàn Bắc Hải và Tiểu đoàn 232 (Quân khu 5) trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Nặng lòng với những đồng đội đã hy sinh, các chị đã cùng nhau đi tìm kiếm hài cốt đồng đội suốt hàng chục năm qua. Chủ chốt trong quá trình tìm kiếm hài cốt đồng đội là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Thị Thao, Chủ tịch Hội Cựu Thanh niên xung phong thành phố Đà Nẵng, nguyên cán bộ Tiểu đoàn Bắc Hải, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 232.
Đồng hành với chị Thao trong những chuyến đi tìm hài cốt đồng đội có chị Hoàng Thị Lựu, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Cựu Thanh niên xung phong thành phố Đà Nẵng, nguyên cán bộ Tiểu đoàn Bắc Hải, Chính trị viên trưởng Đại đội 1 Tiểu đoàn 232 và các chị Phạm Thị Sen, Mai Thị Chỉ ở quận Hải Châu, cũng từng công tác tại Tiểu đoàn Bắc Hải và Tiểu đoàn 232.
Từ năm 2007 đến nay, các chị đã tiến hành nhiều chuyến tìm kiếm và đã tìm được 31 hài cốt liệt sĩ. Chị Thao nói rằng, bản thân chị không thể nhớ hết những chuyến trở về các huyện Đông Giang, Tây Giang, Trà My, Quế Sơn, Đại Lộc, Tiên Phước và nhiều địa phương khác ở tỉnh Quảng Nam để tìm hài cốt đồng đội, núi rừng, cảnh vật thay đổi, khác hẳn thời chiến tranh, vì vậy, việc tìm được một hài cốt đồng đội không ít gian truân.
Đơn cử như liệt sĩ Đỗ Xuân Đài, chiến sĩ Tiểu đoàn 232, quê tỉnh Nam Định, hy sinh do bị máy bay địch ném bom trên đường vận chuyển vũ khí năm 1969. Đơn vị chôn cất anh tại một khu đất có địa danh Khe Tân, thuộc huyện Đại Lộc (Quảng Nam). Nửa thế kỷ đã trôi qua, quang cảnh đổi khác hoàn toàn, các loại cây trồng đã bao phủ khu đất ngày nào. Lần theo trí nhớ, các chị thuê nhân công đào tìm ở nhiều vị trí, đến ngày 14-6-2012 mới xác định được vị trí đã chôn liệt sĩ Đỗ Xuân Đài.
Hay hành trình tìm kiếm hài cốt liệt sĩ Nguyễn Văn Lâm, quê Quảng Ngãi, chiến sĩ Tiểu đoàn Bắc Hải, hy sinh cuối năm 1971, do bị địch phục kích trên đường đi công tác về vùng A Đại Lộc (Quảng Nam). Ba hôm sau, khi cơ sở báo tin địch đã rút, đơn vị cử một tiểu đội trở lại tìm xác và chôn cất anh Lâm. CCB Nguyễn Văn Thành ở phường Phước Ninh (quận Hải Châu) là một thành viên trong tiểu đội ấy và đã cùng tiểu đội chôn anh Lâm ở gần một hồ nước. Chuyến đi tìm hài cốt anh Lâm vào đầu tháng 7-2012 có anh Thành cùng đi. Khu vực mộ anh Lâm bây giờ đã trở thành đất vườn với nhiều cây cau. Theo chỉ dẫn của anh Thành, 2 nhân công đã đào đúng nơi chôn người chiến sĩ năm xưa...
Mỗi lần tìm được hài cốt đồng đội, chị Thao và những người đồng hành cẩn thận đánh dấu, rồi trở về báo với cơ quan chức năng để tổ chức cất bốc đưa vào nghĩa trang liệt sĩ và tìm mọi cách báo tin cho gia đình liệt sĩ biết. Trong quá trình cất bốc, cải táng hài cốt đồng đội, các chị túc trực bên di hài liệt sĩ như người ruột thịt. Ngoài nghi thức Nhà nước, các chị còn mua sắm lễ vật cầu cúng anh linh đồng đội theo phong tục cổ truyền. Đối với những thân nhân có nguyện vọng đưa liệt sĩ về quê cải táng, các chị đều tận tình giúp đỡ và tiễn đưa đồng đội đến tận quê nhà. Theo Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Phan Thị Thúy Linh, giữa bộn bề cuộc sống hôm nay, các chị đã nêu tấm gương sáng ngời về nghĩa tình đồng đội, làm vơi bớt bao nỗi đau của thân nhân liệt sĩ.
Mặc dù tuổi cao sức yếu, hành trình đi tìm hài cốt đồng đội của các chị vẫn đang tiếp tục. “Hiện nay, liệt sĩ Tiểu đoàn 232 “đã về” đủ, nhưng Tiểu đoàn Bắc Hải còn gần 20 cán bộ, chiến sĩ hy sinh mà chưa tìm thấy hài cốt. Con số đó ngày ngày thôi thúc chúng tôi tiếp tục đi kiếm tìm hài cốt đồng đội”, chị Thao bùi ngùi nói.
LÊ VĂN THƠM
