Viết sử các chiến công, chiến tích

Hội Cựu chiến binh (CCB) huyện Hòa Vang phối hợp các phòng, ban chức năng và 11 xã trong huyện đang tích cực tiến hành công trình viết sử về các chiến công, chiến tích, di tích cách mạng trên địa bàn huyện. Công trình ý nghĩa này được tiến hành trong nhiều năm và đã có 3 chiến công, chiến tích được viết xong.

Hội Cựu chiến binh huyện Hòa Vang tổ chức gặp mặt, trao đổi, thu thập thông tin các nhân chứng lịch sử tham gia Đoàn dân công xã Điện Sơn đêm 13-7-1972, nay là xã Điện Tiến, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. (Ảnh chụp năm 2021). Ảnh: LÊ VĂN THƠM

Huyện ủy Hòa Vang đề ra chủ trương viết sử về các chiến công, chiến tích, di tích cách mạng để lưu lại cho đời sau, được thực hiện hằng năm với việc thu thập thông tin từ các nhân chứng lịch sử. “Nếu chậm trễ, các nhân chứng lịch sử qua đời, không còn ai biết các chiến công, chiến tích trong thời kỳ kháng chiến, thì thế hệ trẻ sẽ bị nhạt mờ về truyền thống”, Bí thư Huyện ủy Phạm Nam Sơn nhấn mạnh.

Ban Thường vụ Huyện ủy thống nhất giao Hội CCB huyện đảm nhiệm vai trò chủ công, phối hợp Ban Tuyên giáo Huyện ủy, Phòng Văn hóa - Thông tin, Đảng ủy 11 xã tiến hành công trình viết sử các chiến công, chiến tích, di tích cách mạng trên địa bàn huyện. Công trình được tiến hành từ năm 2021 với sự đồng thuận cao của các đơn vị liên quan. Mặc dù Covid-19 gây nhiều khó khăn, nhưng trong năm 2021, 3 công trình vẫn được hoàn thành, gồm: chiến thắng đèo Đại La (xã Hòa Sơn), trận chiến ở thôn Nam Sơn (xã Hòa Tiến) và Di tích Khu căn cứ Huyện ủy Hòa Vang (xã Hòa Phú).

Trình tự viết sử về các chiến công, chiến tích, di tích cách mạng được tiến hành 3 bước: tìm hiểu, thu thập nội dung sự kiện từ các nhân chứng lịch sử; tổ chức hội thảo với đông đảo các đơn vị, cá nhân có liên quan; tổng hợp, chọn lọc, chắp bút với sự thống nhất của Ban Tuyên giáo Huyện ủy, Hội CCB huyện và các đơn vị chức năng. Chủ tịch Hội CCB huyện Hòa Vang Trương Văn Hòa cho biết: “Trong tổ biên soạn, ngoài đại diện các ban, ngành, đoàn thể chức năng của huyện, còn có các nhà nghiên cứu lịch sử và các nhân chứng lịch sử”.

Theo chân các CCB, chúng tôi được nghe kể những câu chuyện xúc động, những chiến công oai hùng của quân và dân Hòa Vang. Chẳng hạn, về chiến thắng đèo Đại La, Hội CCB huyện Hòa Vang đã gặp cụ Lê Đình Kiến, 97 tuổi, nguyên chiến sĩ Trung đoàn 96 thời chống Pháp, hiện ở phường An Khê (quận Thanh Khê) và nghe kể lại chi tiết những trận đánh khốc liệt tại đèo Đại La và các khu vực phụ cận vào đầu tháng 1-1947.

Theo đó, Trung đoàn 96 do đồng chí Nguyễn Bá Phát làm Trung đoàn trưởng, tổ chức phòng thủ, ngăn chặn bước chân quân xâm lược Pháp, bảo vệ vùng tự do Liên khu 5. Lực lượng ta bố trí dọc theo đèo Đại La vòng qua Yên Khê, Trung Ngãi, Hòa Mỹ, Hòa An, Phú Hòa, Túy Loan… Những trận đánh máu lửa diễn ra liên tục nhiều ngày. Dù chỉ có vũ khí thô sơ, nhưng cán bộ, chiến sĩ ta cực kỳ mưu trí, dũng cảm, quyết tử chiến đấu cản bước quân thù. Các đơn vị kiên cường chống giữ, bẻ gãy hàng trăm đợt tấn công của địch, khôn khéo tác chiến tiêu hao sinh lực địch, tạo điều kiện cho nhân dân tản cư, bảo đảm cho công cuộc kháng chiến lâu dài.

Trong khi đó, nhiều người dân trên vành đai diệt Mỹ năm xưa khẳng định, máu xương của các đồng chí hy sinh tại thôn Nam Sơn (xã Hòa Tiến) thời đánh Mỹ góp phần “làm cho Hòa Vang trở thành một chấm son trên bản đồ Tổ quốc”. Bà Trần Thị Thủy, cán bộ hưu trí, nguyên Quyền Bí thư Đoàn Khu II Hòa Vang, trực tiếp tham gia Đoàn dân công trong trận chiến ở thôn Nam Sơn, hiện trú phường An Hải Bắc (quận Sơn Trà) kể lại, trong Chiến dịch hè 1972, hàng trăm dân công xã Điện Sơn (nay là xã Điện Tiến, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) xung phong đi tải đạn phục vụ cho bộ đội pháo kích các mục tiêu trong nội thành Đà Nẵng.

Tối 13-7-1972, bà Thủy cùng với 57 người, hầu hết là phụ nữ xã Điện Sơn, một số ít ở các địa phương phụ cận và bộ đội từ miền Bắc vào, vận chuyển đạn pháo DKB và tên lửa A12, phục vụ Đoàn Pháo binh 575 bắn vào các mục tiêu quan trọng của địch trong thành phố Đà Nẵng. Khoảng 20 giờ 30 phút, đoàn đi đến địa phận thôn Nam Sơn (xã Hòa Tiến) thì bị máy bay địch phát hiện. Chúng bắn xối xả vào đội hình, đồng thời điều động nhiều máy bay, xe tăng, bộ binh, dồn dập tấn công vào đoàn dân công. “Trong đêm ấy, 23 đồng chí đã hy sinh, tôi và 4 đồng chí bị thương và bị bắt, số còn lại vượt qua vòng vây địch, chạy thoát”, bà Trần Thị Thủy bùi ngùi nói…     

Năm 2022, các đơn vị đang tiến hành viết sử 6 chiến công, chiến tích, di tích cách mạng trên địa bàn, trong đó có chiến công diệt Mỹ tại xóm Đình, thôn Bồ Bản (xã Hòa Phong). CCB Trần Thanh Bình (ở xã Hòa Phong), thời đánh Mỹ từng làm Trưởng ban Trinh sát Mặt trận Hòa Vang, cung cấp đầy đủ thông tin về chiến công này. Theo đó, ngày 23-2-1969, Đại đội 2 Khu II Hòa Vang phối hợp cùng các đơn vị bạn tổ chức đánh 1 trung đội Mỹ và 2 trung đội ngụy đi càn quét  tại địa phận xóm Đình từ 5 giờ đến gần 18 giờ, diệt 1 xe tăng và hàng trăm tên địch.

Sáng ngày 24-2, ta tổ chức đội hình tác chiến hình chữ V, chờ cho địch đến thật gần mới nổ súng, bẻ gãy hàng chục đợt tấn công của địch, xác giặc nằm la liệt, trong khi lực lượng ta thương vong rất ít. Ngày 25-2, ta chuyển sang phòng ngự theo hình vòng cung lõm, bố trí mìn định hướng trước tiền duyên, giữ xác Mỹ làm rào chắn nhằm hạn chế phi pháo của chúng. Bộ đội kiên cường đánh trả suốt ngày, diệt hơn 100 tên Mỹ, ngụy… 

Công tác viết sử về các chiến công, chiến tích, di tích cách mạng ở huyện Hòa Vang thực hiện theo nguyên tắc: chính xác, đầy đủ, chân thực. Việc làm uống nước nhớ nguồn này được các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể hết sức chú trọng và đông đảo nhân dân đồng tình hưởng ứng. Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Hòa Vang Lê Văn Hùng Vương cho biết: “Theo thống kê chưa đầy đủ, trên địa bàn huyện có tổng số gần 70 bia chiến công, chiến tích, di tích cách mạng và tất cả sẽ được viết thành sử để lưu lại, nhằm góp phần giáo dục truyền thống, xây dựng Hòa Vang thành đô thị có bản sắc riêng”.  

LÊ VĂN THƠM