Cần sự trao đổi giữa 'nội dung' và 'hình thức'

Trong nhiều năm qua, Báo Đà Nẵng duy trì và tổ chức thực hiện mới các chuyên trang, chuyên mục. Qua đây giúp bạn đọc dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm, tiếp cận và theo dõi thông tin một cách tập trung, có chiều sâu và trọng điểm. Thực hiện các chuyên trang, chuyên mục thể hiện việc đổi mới nội dung, hình thức của tờ báo để phục vụ nhu cầu bạn đọc ngày càng cao hơn.

Sản xuất nội dung có tác động tương hỗ đến hoạt động tòa soạn để tạo ra các sản phẩm báo chí chất lượng. Ảnh: T.S

Định hình cấu trúc tờ báo

Báo Đà Nẵng là cơ quan của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam thành phố Đà Nẵng, là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố. Ban Biên tập và cán bộ, biên tập viên, phóng viên, nhân viên của báo qua các thời kỳ luôn giữ vững tôn chỉ mục đích của báo. Đây là kim chỉ nam cho mọi kế hoạch cải tiến và phát triển tờ báo.

Theo thời gian, nhu cầu thông tin của bạn đọc ngày càng tăng, đòi hỏi chất lượng thông tin ngày càng cao theo định hướng báo chí và giải pháp. Các thế hệ làm Báo Đà Nẵng luôn xác định phải vượt lên chính mình để phục vụ bạn đọc tốt nhất, bảo đảm chất lượng thông tin ở mức cao nhất, trong đó công tác tòa soạn luôn nỗ lực thầm lặng để cho ra những sản phẩm báo chí hằng ngày chất lượng.

Bám sát tôn chỉ của báo là tờ nhật báo nên nghiệp vụ tòa soạn luôn đề cao tính cấu trúc. Cũng giống như việc xây một ngôi nhà, xây dựng định dạng mẫu của một tờ báo cũng phải dựa trên một “kiến trúc” chặt chẽ, một “đường dẫn” thể hiện ý đồ xuyên suốt trong cả tờ báo. Mỗi số báo xuất bản đáp ứng về trình tự và cấp độ ưu tiên của nội dung.

Điều này thể hiện rõ ở trang 1 của báo hiện nay và đã tạo ra cấu trúc vững chắc của tờ báo. Ngay sau trang 1 là cấu trúc theo các chuyên trang: thời sự, chính trị, kinh tế, xã hội, đô thị,..., ngay sau các chuyên trang là chuyên mục như bạn đọc, thể thao, quốc tế... để giúp bạn đọc dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm, tiếp cận và theo dõi thông tin một cách tập trung, có chiều sâu, có trọng điểm về những vấn đề đã và đang diễn ra trong đời sống xã hội hằng ngày.

Việc tổ chức hệ thống chuyên trang, chuyên mục này sẽ là “rường cột” cho toàn bộ hoạt động nội dung, định hướng tuyên truyền của Báo Đà Nẵng. Thời gian qua, báo chủ động phát triển các chuyên mục mới với các vấn đề thời sự, bạn đọc quan tâm như “Thời sự và bàn luận”, “Chuyển đổi số”, “Khởi nghiệp”; các chuyên trang Phòng chống tham nhũng, tiêu cực; chuyên mục Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng  đã góp phần làm cho nội dung, hình thức của tờ báo ngày càng được nâng cao, phong phú, tạo thêm điểm nhấn trong mỗi số báo.

Mặt khác, xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ trong hoạt động truyền thông chính sách nên ở mỗi địa phương, đơn vị cũng có hợp tác tuyên truyền, thực hiện các chuyên trang địa phương, sở ngành... hướng đến đối tượng bạn đọc cụ thể. Việc tổ chức chuyên trang, chuyên mục trở thành hệ thống biên tập, theo đó tổ chức các tin, bài trong chuyên trang, chuyên mục báo chí để đem đến cho bạn đọc tính chất chuyên sâu về một vấn đề, chủ đề…Đồng thời là nhiệm vụ không chỉ dừng lại bộ phận tổ chức nội dung mà gắn kết với hình thức tờ báo bởi nghiệp vụ tòa soạn.

Mối quan hệ giữa “nội dung” và “hình thức”

Tòa soạn báo hiện có các ê kip kỹ thuật đáp ứng chuyên môn, trong đó độ sẵn sàng đổi mới, tiện cận phương thức trình bày báo hiện đại khi thực hiện dàn trang đi liền với sự sẵn sàng sử dụng các yếu tố đồ họa.

Bên cạnh các hình minh họa truyền thống, sẵn có thì đã tạo hình vẽ, thiết lập thông tin đồ họa. Các yếu tố kỹ thuật cũng được tòa soạn xử lý như tuân thủ nhịp điệu trong mỗi maket để bạn đọc thay đổi nhịp độ tiếp nhận thông tin, nuôi sự hứng thú cho bạn đọc. Trong đó có sự chủ động trong chuyển mạch chuyên trang, chuyên mục giúp cho tờ báo “uyển chuyển” hơn, giúp cho độc giả muốn tiếp tục “khám phá” nội dung mỗi tờ báo.

Kỹ thuật về màu sắc và sắc độ cũng chủ động với cách nhật sử dụng măng sét đỏ/xanh. Trong mỗi trang có sự chỉnh chu về phối màu cho thiết kế đồ họa, trình bày báo theo nguyên tắc một màu chủ đạo cho mỗi mục, kết hợp các sắc độ - hỗ trợ và tương phản - để tạo hiệu quả. Kết hợp tốt các mảng đậm (tít, phi lê), mảng trung gian (văn bản) và màu sáng (khoảng trống trong trang)...

Tòa soạn cũng xử lý hiệu quả sapô, tít con, trích dẫn, box minh họa... tạo ra sự  chuyển hóa bản thảo văn bản thô thành sản phẩm báo chí cung cấp đến bạn đọc. Qua đây, Báo Đà Nẵng sau xuất bản để lại cho bạn đọc ấn tượng về một tờ báo có tổ chức, dễ đọc và có bản sắc.

Vấn đề đổi mới nội dung và hình thức đối với tờ báo là hai mặt của một vấn đề. Đổi mới nội dung không có nghĩa là phải thay đổi lại toàn bộ nội dung cũ bằng nội dung mới mà đổi mới về chất - chất lượng của tác phẩm báo chí thông qua tin, bài. Khi có “chất” thì đổi mới “hình thức” ở tòa soạn được thuận lợi và thăng hoa hơn. Thực tiễn hoạt động tổ chức nội dung lẫn xuất bản có thời điểm, có lúc vênh khá rõ. Rất nhiều chuyên trang được tổ chức nội dung lặp lại theo mô tip (3 bài phản ánh và chùm tin hoạt động); nội dung chuyên mục thì một bài và tin....

Mấu chốt vấn đề là thiếu trao đổi giữa “nội dung” và “hình thức” trong quá trình hoàn thiện sản phẩm. Hình như có sự vo tròn ở mỗi vị trí việc làm đã vô hình chung xây dựng định dạng mẫu, mô tip sản xuất nội dung. Rõ sàng việc này không giúp cho việc chuyển tải hiệu quả các ý đồ của tòa soạn.

Xây dựng nội dung chuyên trang, chuyên mục không khó; cái khó là chuyển trạng thái cho thể loại, đề tài, thông tin để luôn làm mới. Cụ thể, phải biết điều chỉnh và cân bằng hợp lý giữa các vấn đề mà bạn đọc quan tâm. Bạn đọc quan tâm đến vấn đề nào thì chuyên trang, chuyên mục đáp ứng nhu cầu đó.

Đồng thời, cũng phải phát hiện thêm nhiều vấn đề khác cho phong phú và phạm vi phản ánh sâu, rộng của chuyên trang, chuyên mục. Ví dụ, để nâng cao chất lượng sản phẩm báo chí về chuyên trang du lịch cần có các bài viết chuyên sâu, trải nghiệm nhiều hơn. Các bài viết ngắn gọn, súc tích hơn, thậm chí có thêm các tiểu mục để bạn đọc có thể tương tác, như hành trình trải nghiệm, góc ảnh đẹp du lịch, câu chuyện du lịch, góc review… trong hệ thống tin bài về trang du lịch.....

TRIỆU VĂN TÙNG