Từ chỉ đạo của Bí thư Thành ủy về phát động thi đua giữ gìn vệ sinh môi trường (VSMT) các chợ trong buổi gặp mặt các thương nhân tại Nhà hát Trưng Vương hồi đầu năm 2010, đến nay, với sự đồng tình hưởng ứng của bà con thương nhân, công tác VSMT chợ có những chuyển biến rõ rệt.
 |
| Thu gom rác tại chợ hằng ngày. |
Tổ tự quản… rác
Gần 5.000 hộ buôn bán tại các chợ loại 1 thuộc quản lý của Công ty Quản lý Hội chợ triển lãm và các chợ Đà Nẵng thải ra trung bình 15 tấn rác mỗi ngày. Với khối lượng rác thải đó, Công ty Môi trường đô thị Đà Nẵng đã tổ chức thu gom, vận chuyển và xử lý theo hợp đồng. Tuy nhiên, phía Công ty Quản lý Hội chợ triển lãm và các chợ cho biết, năm nào cũng phải bù hàng tỷ đồng kinh phí cho công tác VSMT. Như năm 2010, với tổng thu 0,987 tỷ đồng (phí VSMT do thương nhân đóng góp), nhưng công ty phải chi ra 1,987 tỷ đồng. Tương tự, năm 2011, thu 1,016 tỷ đồng nhưng số chi tới 2,312 tỷ đồng. Mặc dù vậy, rác vẫn cứ ứ đọng và tính văn minh thương mại của chợ chưa được cải thiện.
Để khắc phục tình trạng trên, phương án xã hội hóa công tác VSMT chợ được triển khai thông qua vận động tiểu thương tham gia đóng góp kinh phí. Từ tháng 5-2011, tổ tự quản VSMT được thành lập tại các chợ với nhiệm vụ thu dọn kịp thời lượng rác thải, chất thải phát sinh trong hoạt động mua bán hằng ngày. Các tổ này còn vệ sinh quầy sạp, lối đi lại, đường dây, thiết bị điện, bảng hiệu, quét mạng nhện, bụi bặm theo định kỳ và theo yêu cầu của thương nhân. Các thành viên của tổ có trách nhiệm phối hợp với công nhân môi trường thu gom vận chuyển, không để rác thải ứ đọng tại các chợ, nhắc nhở mọi người giữ gìn vệ sinh chung… Các khu vực, ngành hàng trước đây được xem là điểm “nóng” về VSMT như hàng lagim, dưa mắm (chợ Hàn), ăn uống, cá tôm (chợ Cồn), rau, củ, trái cây (chợ Đống Đa), hàng thịt (chợ Siêu thị), ăn uống, chuối xắt (chợ Đống Đa) nay đã sạch đẹp hơn trước rất nhiều. Bà Lê Thị Hòa (ngành ăn uống đình 15A chợ Hàn) nhận xét: “Tổ tự quản ra đời khiến việc buôn bán của chị em chúng tôi có sự thay đổi lớn. Trước đây, khách hàng rất ngại khi bước vào hàng ăn trong chợ, nhưng dần dà thấy lô quầy sạch sẽ, trưng bày ngăn nắp, cẩn thận nên người đi chợ ghé vào ăn uống thường xuyên hơn”. Tính đến cuối tháng 8 vừa qua, các chợ đã thành lập được 29 tổ tự quản VSMT với 2.300 thành viên tham gia, đạt 53% trên tổng số hộ kinh doanh. Bước vào chợ, người dân có thể thấy sự thay đổi rõ nét trong nhận thức của hộ kinh doanh cũng như nhìn vào môi trường chợ.
Kế hoạch: “80%”
Đây là mục tiêu phát triển số thành viên hộ kinh doanh tham gia tổ tự quản VSMT đến hết năm 2012 do Công ty Quản lý Hội chợ triển lãm và các chợ đề ra. Theo ông Lê Ngọc Thạnh, Giám đốc Công ty Quản lý Hội chợ triển lãm và các chợ Đà Nẵng: “Phương án xã hội hóa VSMT tại các chợ triển khai trong thời gian qua đã đem lại hiệu quả. Để phát huy tính tích cực của mô hình này, chúng tôi sẽ nhân rộng các tổ tự quản đều khắp các chợ và phấn đấu vận động 80-90% hộ kinh doanh tham gia. Thực tế, nhờ VSMT được thực hiện tốt, diện mạo chợ đã khang trang hơn, sạch đẹp hơn, giúp cho việc kinh doanh của bà con thuận lợi”.
Tiếp tục với tinh thần nâng cao ý thức xây dựng môi trường xanh – sạch – đẹp, chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, tổ tự quản ngành ăn uống, bún mì chợ Đống Đa đã xây dựng được bệ rửa chén bát, phân công cụ thể 2 hộ kinh doanh lau chùi mỗi ngày. Đình 15A, đình 7 chợ Cồn không còn cảnh nước lép nhép dưới nền nhà, rác thải vương vãi, mạng nhện bu bám dây điện. Là chợ điểm du lịch, các tổ tự quản rác chợ Hàn đóng góp hàng chục triệu đồng thuê lao động dọn dẹp hằng ngày tại các khu vực để đón khách trong và ngoài nước… Bà Nguyễn Thị Thanh Hải (ngành hàng tạp hóa chợ Hàn) cho biết: “Thực ra, khi chưa có tổ tự quản VSMT thì tiểu thương cũng đã tham gia phong trào thi đua “Sạch quầy – Đẹp chợ” hay ngày Chủ nhật xanh – sạch – đẹp. Vì chúng tôi nhận thức rằng chợ phải bảo đảm vệ sinh môi trường, thái độ phục vụ tốt, hàng hóa chất lượng thì mới cạnh tranh với siêu thị để kéo khách tới đây. Cho nên dù có người chưa hưởng ứng thì sắp tới chúng tôi sẽ cùng các chị em vận động họ tham gia”.
Bài và ảnh: DUYÊN ANH
