Giống lúa cao sản lép hạt, giảm năng suất

Giống lúa Thiên ưu 8 gieo trồng trong vụ hè thu vừa qua khá mẫn cảm với thời tiết, giai đoạn làm đòng, trổ bông gặp nhiệt độ cao bị lép hạt và được cho là nguyên nhân chính dẫn đến sụt giảm về năng suất, sản lượng. Chính quyền các xã trên địa bàn huyện Hòa Vang đã kiến nghị không bố trí giống lúa Thiên ưu 8 vào cơ cấu sản xuất lúa vụ hè thu sắp đến.

Giống lúa Thiên ưu 8 khi gieo trồng trình diễn đạt năng suất cao, nhưng khi sản xuất đại trà lần đầu tiên thì năng suất thấp.

Trước khi đưa giống lúa Thiên ưu 8 vào cơ cấu giống sản xuất chính trên địa bàn huyện Hòa Vang từ năm 2017, giống lúa này được Trung tâm Khuyến ngư-nông-lâm (thuộc Sở NN&PTNT) đưa vào khảo nghiệm, trình diễn trong vụ hè thu 2016 nhằm đánh giá khả năng cho năng suất, tính chống chịu sâu bệnh và điều kiện sinh thái tại Đà Nẵng. Qua tham quan thực tế mô hình trình diễn tại đồng ruộng, giống lúa Thiên ưu 8 được đánh giá cao khi cho năng suất từ 60 - 65,7 tạ/ha, cho hạt gạo dài, cơm ngon, mềm, dẻo, thơm nhẹ nên được bà con ưa chuộng... Trên cơ sở đó, Hội đồng khoa học của Sở NN&PTNT đã quyết định đưa giống lúa Thiên ưu 8 vào cơ cấu giống lúa sản xuất chính tại Đà Nẵng từ năm 2017.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Hòa Vang, vụ hè thu vừa qua, toàn huyện gieo sạ 2.287ha lúa với các giống: HT1, OM4900, NX30, Xi23, Thiên ưu 8, BC15, BT7…; năng suất bình quân 58,11 tạ/ha (đạt sản lượng 13.290 tấn lúa), giảm 4,38 tạ/ha so với vụ đông xuân. Đối với giống lúa Thiên ưu 8, năm 2017 là năm đầu tiên được đưa vào sản xuất đại trà từ 83,6 tấn giống (Thiên ưu 8) của Chính phủ hỗ trợ để khắc phục hậu quả do lũ lụt. Riêng vụ hè thu vừa qua, giống lúa Thiên ưu 8 được bố trí sản xuất với diện tích 912ha (chiếm gần 40% tổng diện tích gieo sạ), nhưng cho năng suất bình quân 56,21 tạ/ha, thấp hơn năng suất bình quân của các loại giống lúa khác lên đến 3,16 tạ/ha. Nguyên nhân giảm năng suất của giống lúa Thiên ưu 8 được các địa phương của huyện Hòa Vang nhận định là do mẫn cảm với thời tiết, giai đoạn làm đòng và trổ bông gặp nhiệt độ cao, nhiều cây bị lép hạt…

Ông Lê Đình Ca, Chủ tịch UBND xã Hòa Phước cho biết, trong vụ hè thu vừa qua, xã gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất lúa, đầu vụ mưa lớn, gần cuối vụ nắng nóng… Xã đã được hỗ trợ giống lúa Thiên ưu 8 hơn 7 tấn với việc đầu tư thâm canh cao, nhưng thu hoạch năng suất thua các giống lúa khác, đặc biệt là mẫn cảm với bệnh khô vằn. Xã lấy ý kiến của người dân về vụ sản xuất đông xuân đến thì người dân từ chối giống lúa Thiên ưu 8. “Rất mong Sở NN&PTNT hỗ trợ giống lúa và xác định cơ cấu giống lúa sản xuất cho phù hợp. Riêng xã Hòa Phước đề nghị sản xuất 2 giống lúa thay thế là BC15, OM4900 cho 2 vụ đông xuân và hè thu trên địa bàn xã, ngoài ra có thể bổ sung thêm giống HT1 cho phù hợp thay vì giống Thiên ưu 8”, ông Ca nói.

Ông Nguyễn Sĩ, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Hòa Phong 1 cho hay: “Sản xuất lúa vụ hè thu vừa qua gặp khó khăn do thời tiết nắng hạn. Riêng đối với giống lúa Thiên ưu 8, do nhiệt độ ngoài trời có lúc lên đến 40-410C nên làm đòng và trổ bông vào thời điểm này thì lúa bị lép hạt, năng suất thấp cũng là điều dễ hiểu”. Còn ông Nguyễn Thảo, Giám đốc HTX Hòa Tiến 1 cho biết: “Chúng tôi chuyên sản xuất lúa giống để cung cấp cho các đơn vị sản xuất giống Trung ương và địa phương, nên không lạ gì giống lúa Thiên ưu 8. Chúng tôi đã trồng để sản xuất lúa giống Thiên ưu 8 đến nay là 8 vụ (4 năm); nhưng với huyện Hòa Vang, năm 2017 là năm đầu tiên trồng đại trà giống lúa này. Qua 8 vụ lúa Thiên ưu 8 mà HTX sản xuất đều cho năng suất cao. Việc gieo trồng lần đầu không tránh khỏi những bỡ ngỡ và thiếu sót về mặt kỹ thuật chăm bón nên dẫn đến năng suất thấp”.

Ông Nguyễn Phú Ban, Giám đốc Sở NN&PTNT cho hay: “Sản xuất giống lúa mới mà chưa nắm vững được kỹ thuật chăm sóc thì năng suất thấp hơn là điều tất yếu. Giống lúa Thiên ưu 8 có đặc tính trổ chậm, nhưng lá tốt và khóm nở nhiều, mà gieo trồng mật độ dày quá thì dễ có tình trạng lép hạt. Vì thế, sắp đến, các đơn vị trực thuộc Sở NN&PTNT thành phố sẽ tập huấn kỹ cho nông dân về đặc điểm của giống lúa và kỹ thuật chăm bón. Hội đồng khoa học của Sở NN&PTNT cũng sẽ nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng về giống Thiên ưu 8 trong cơ cấu giống lúa các vụ sản xuất đến”.

Bài và ảnh: HOÀNG HIỆP