Thời điểm cuối năm, xe nhập ồ ạt đổ bộ thị trường Việt Nam trong đó đặc biệt là xe không thuế nhập từ Thái Lan và Indonesia. Nhưng, các doanh nghiệp kinh doanh xe cũ lại đang đối mặt với nguy cơ thua lỗ, nhiều người lo sạt nghiệp vì khó cạnh tranh và gặp rủi ro chính sách.
Chi tỷ đô nhập 5 vạn xe ngoại
Nhu cầu tiêu dùng trong nước gia tăng khiến cho các dòng xe con dưới 9 chỗ ngồi nhập khẩu tăng đáng kinh ngạc, theo số liệu sơ bộ mà Tổng cục Hải quan đưa ra năm 2018, cả nước nhập hơn 51.100 chiếc xe con, với giá trị hơn 1 tỷ USD.
 |
Cụ thể, dù tổng lượng xe nhập các loại năm 2018 chỉ đạt gần 78.400, thấp hơn gần 19.000 chiếc so với năm 2017, song lượng xe con nhập khẩu lại tăng trên 30% về lượng.
Cả năm 2018, Việt Nam nhập hơn 51.187 chiếc xe dưới 9 chỗ ngồi, kim ngạch đạt 1 tỷ USD; trong khi cùng kỳ năm trước, số xe con nhập về chỉ đạt hơn 38.900 chiếc, kim ngạch hơn 720 triệu USD. Lượng xe nhập năm 2018 tăng gần 12.300 chiếc, tăng trên 30%.
Năm 2018 là năm thị trường xe hơi cực kỳ biến động, đặc biệt những rủi ro chính sách vĩ mô mang lại như Nghị định 116, cùng Thông tư 03 đã ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp nhập xe. Trong vòng 6 tháng, các thương hiệu xe hơi đều bị ảnh hưởng, giảm sút doanh số bán xe và lượng xe nhập về Việt Nam.
Tuy nhiên, từ tháng 6 trở đi, sự hồi phục mạnh mẽ của các dòng xe Thái, xe Indonesia đã khỏa lấp chỗ trống của các dòng xe nhập từ Mỹ, Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản ở Việt Nam.
Lượng xe nhập về Việt Nam chỉ suy giảm ở phân khúc xe tải, xe khách và xe bán tải, còn lại xe du lịch dưới 9 chỗ ngồi đều có lượng nhập tăng mạnh mẽ so với năm trước.
Về xuất xứ, năm 2018, theo báo cáo hàng tháng của hải quan, Thái Lan và Indonesia vẫn là nơi xuất phát của 3/4 lượng xe nhập về Việt Nam. Honda, Toyota, Ford, Mitsubishi... là những liên doanh, nhà nhập khẩu lớn cung cấp nhiều loại xe tại Việt Nam.
Tiêu thụ xe của hai ông lớn xe nội vượt liên doanh xe ngoại
Theo con số mà Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong 10 mẫu xe ăn khách, Toyota, Honda đã "thua" Trường Hải và Hyundai Thành Công.
 |
Mặc dù gây ồn ào dư luận song trong top 10 mẫu xe ăn khách nhất thị trường Việt Nam hết tháng 11/2018, chỉ có duy nhất Honda CRV lọt nhóm bán chạy nhất, nhưng lại đứng doanh số cuối cùng, còn lại doanh số các dòng xe bán chạy nhất vẫn thuộc về những mẫu xe lắp ráp.
Theo con số công bố của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), 23 mẫu xe được bán trên thị trường với doanh số đạt trên 2.000 chiếc/11 tháng đang chiếm gần 80% tổng lượng xe bán ra tại Việt Nam, nhóm xe này đứng đầu Hyundai, Toyota, Honda, Kia, Mazda và Ford.
Đặc biệt, 23 mẫu xe có doanh số cao, có 10 mẫu xe có doanh số bán tốt nhất thị trường, các mẫu xe này đã đạt lượng bán ra hơn 130.000 chiếc trong 11 tháng qua, chiếm 56% tổng lượng xe bán ra trên thị trường.
Trong đó Trường Hải - Thaco đứng đầu doanh số với các mẫu xe của Mazda là Mazda 3, Mazda CX5, Kia Cerato và Kia Morning, tổng doanh số của Trường Hải bán ra trong 11 tháng qua đạt 44.300 chiếc.
Toyota thứ 2 doanh số là Toyota với hai mẫu là Vios và Innova bán ra đạt tổng cộng hơn 36.900 chiếc. Đứng thứ 3 về doanh số là Hyundai Thành Công, hai mẫu xe Accent và i10 có doanh số bán ra đạt hơn 31.300 chiếc. Thương hiệu cuối cùng là Honda, với hai mẫu xe là City và CRV, dòng xe Nhật bán được hơn 17.700 chiếc tại thị trường Việt Nam.
Trong các dòng xe, mẫu xe có doanh số bán tốt nhất trên thị trường Việt Nam, hai ông lớn liên doanh là Toyota và Honda hiện đang thua về doanh số so với hai hãng xe lắp ráp tư nhân lớn là Trường Hải - Thaco và Hyundai Thành Công. Đặc biệt chỉ duy nhất dòng xe nhập khẩu là CRV lọt top 10 xe ăn khách, còn lại đều là các xe lắp ráp trong nước.
Diện biếu tặng bị yêu cầu siết chặt nhập khẩu
Thời điểm cuối năm, nhằm chống hiện tượng nhập khẩu ồ ạt các dòng xe diện biếu tặng để trốn thuế, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) vừa yêu cầu các đơn vị địa phương kiểm tra, rà soát các loại xe nhập khẩu theo diện quà biếu, tặng.
 |
Trước đó, trong năm 2016 - 2017, Tổng cục Hải quan đã nhiều lần yêu cầu các đơn vị hải quan địa phương rà soát chặt chẽ hoạt động nhập khẩu xe diện quà biếu, tặng của một số doanh nghiệp ma lợi dụng kẽ hở để trốn thuế, trục lợi chính sách.
Năm 2016, tại các Cục Hải quan các địa phương như TP. Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Bà Rịa – Vũng Tàu, sau khi rà soát, cơ quan chức năng phát hiện nhiều loại xe nhập diện biếu tặng có mức giá khai báo trị giá hải quan thấp hơn nhiều so với trị giá loại xe cùng loại được khai báo hải quan.
Đa số các dòng xe nhập diện biếu tặng là xe qua sử dụng, song vẫn còn khá mới, nhiều loại xe mới chỉ chạy được vài nghìn km trước khi về Việt Nam.
Có 300 triệu đồng nên mua xe cũ hay xe mới?
Nhiều loại xe cũ hiện giảm giá mạnh nhằm đẩy hàng trước Tết với mức khá rẻ chỉ khoảng 200 đến 300 triệu đồng/chiếc, nhiều đại lý xe hơi cho biết, thời điểm này mức giá xe cũ đang thấp nhất năm.
 |
Theo giới thiệu của một số đại lý xe cũ tại Hà Nội, lượng xe dành bán dịp cận Tết Kỷ Hợi 2019 đa dạng hơn năm trước bởi trong năm doanh số bán èo uột, cuối năm các đại lý phải dành sức để khuyến mãi, đẩy hàng lấy doanh số.
Do nhu cầu đẩy hàng cuối năm, nên khá nhiều đại lý xe hơi hiện bán xe theo giá thương lượng chứ không theo giá cố định trước đây. Việc bớt tiền một vài chục triệu đồng/chiếc xe là chuyện rất bình thường. Cuối năm, các dòng xe nhỏ, giá rẻ được ưu tiên bán nhanh bởi nhiều khách có nhu cầu thay vì các dòng xe trên 500 triệu đồng.
Ở phân khúc giá 200 đến 300 triệu đồng, khách có thể mua được các dòng xe đời 2012 trở về trước như Daewoo Laceti đời 2010, Toyota Vios MT đời 2010, Mitsubishi Lancer đời 2004, Kia Rio đời 2011... Một số dòng xe SUV như Hyundai SantaFe, Ford Everest hay Toyota Fortuner máy dầu, đời khá sâu cũng được bán với mức giá dưới 300 triệu đồng/chiếc.
Tuy nhiên, nhiều đại lý không kỳ vọng vào các mẫu xe to bởi nhóm khách hàng quan tâm khá ít, số xe này chủ yếu bị đẩy về tỉnh để bán cho khách quê.
Theo nhiều đại lý xe cũ, năm 2018 kinh doanh xe qua sử dụng khá khó khăn do người mua xe chạy dịch vụ như Uber, Grab giảm. Nhóm khách hàng mới lần đầu mua xe sẽ chọn mua các loại xe đời mới để được hưởng chiết khấu, bảo hành, bảo dưỡng của hãng.
Tăng thu phí khí thải, giới buôn xe cũ lo sạt nghiệp
Giữa lúc khó khăn do phải cạnh tranh với xe mới ồ ạt ra thị trường, giá xe rẻ đi thì hàng loạt thông tin về chính sách gây bất lợi, thậm chí khiến giới kinh doanh xe cũ phá sản, trong số chính sách đó phải kể đến thu phí khí thải được Bộ Tài chính đề xuất mới đây.
Trong năm 2018, khá nhiều thông tin bất lợi cho kinh doanh xe cũ tại Hà Nội, như việc Chính phủ đồng ý với đề nghị của Bộ Tài chính cho phép Hà Nội lập đề án thu phí phương tiện vào nội đô.
Đặc biệt, mới nhất đề xuất thu phí khí thải của Bộ Tài chính đang gây chú ý của dư luận khi đối tượng đánh vào có thể là các dòng xe sử dụng động cơ thế hệ cũ, động cơ dưới tiêu chuẩn Euro 4 hoặc những xe cũ có tuổi đời trên 10 năm.
Theo một số đại lý kinh doanh xe cũ tại đường Nguyễn Văn Cừ, việc thu phí khí thải dù chưa biết cách thức thu, ai là đối tượng chính hoặc mức thu như nào song đối tượng chính vẫn là nhóm xe cũ, xe sử dụng động cơ dầu diesel hoặc xe có tuổi đời khá cũ.
Ngoài nhóm doanh nghiệp vận tải là đối tượng lo ngại nhất, nhóm doanh nghiệp kinh doanh xe cũ cũng đang ngồi trên đống lửa bởi họ chưa biết cách thức thu phí khí thải ra sao nếu phí khí thải được thông qua.
Theo một chuyên gia về thuế của Học viện Tài chính, với cách hiểu về phí khí thải, mức phí này sẽ đánh trực tiếp vào động cơ gây phát thải vượt tiêu chuẩn. Ở nước ngoài, doanh nghiệp có quota phát thải, vượt quá sẽ phải mua và đóng tiền cho doanh nghiệp nào còn quota và đóng thêm tiền phí bảo vệ môi trường cho Nhà nước.
Còn tại Việt Nam, sắp tới có Thuế bảo vệ môi trường trong xăng dầu, việc đánh phí khí thải có thể sẽ đánh vào niên hạn xe qua mỗi lần đăng kiểm hoặc tiêu chuẩn động cơ như có đạt Euro 3 hay Eoru 4 hay không, nếu không sẽ chịu mức phí khí thải cao.
"Phí khí thải có thể tác động đến tâm lý của người mua xe, thường ở các nước phát triển, phí khí thải đánh trực tiếp vào xăng dầu như phí bảo vệ môi trường. Ở Singapore, nước có tiêu chuẩn đánh thuế rất cao, phí khí thải cũng là một phụ lục của phí môi trường, họ không đánh riêng", chuyên gia đề nghị dấu tên của Học viện Tài chính cho biết.
Theo Dân trí
