Văn phòng Đăng ký đất đai (Sở Tài nguyên và Môi trường) vừa có đề xuất giải pháp giải quyết vướng mắc, khó khăn khi người dân thanh toán nợ tiền chuyển quyền sử dụng đất tái định cư.
 |
| Nhiều hộ tái định cư tại quận Sơn Trà thiếu thông tin về thời hạn thanh toán nợ tiền chuyển quyền sử dụng đất dẫn đến nợ quá hạn. (Ảnh mang tính minh họa) |
Theo Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền trên đất (sổ đỏ) đối với trường hợp được ghi nợ nghĩa vụ tài chính đã và đang thực hiện việc ghi nợ theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 13, Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19-5-2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Tuy nhiên, nội dung, hình thức ghi nợ vào sổ đỏ làm cho người sử dụng đất khó khăn trong việc xác định được thời điểm được ghi nợ và thời điểm tối đa phải thanh toán nợ, dẫn đến khi thanh toán nợ thường rơi vào thời điểm quá thời hạn được ghi nợ.
Do đó, khi thanh toán quá hạn thì phải xác định lại giá đất tại thời điểm trả nợ theo quy định tại khoản 1, Điều 16, Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất: “...Người sử dụng đất được trả nợ dần trong thời hạn tối đa là 5 năm; sau 5 năm kể từ ngày ghi nợ mà chưa trả hết nợ tiền sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ...”.
Theo điểm a, khoản 2, Điều 12, Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16-6-2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP, thời điểm ghi nợ được xác định kể từ ngày ghi nợ trên sổ đỏ. Tuy nhiên, người sử dụng đất không rõ và không chú ý dẫn đến khi có nhu cầu thanh toán nợ thì đã quá thời hạn tối đa được ghi nợ (5 năm) và phải thanh toán nợ theo giá đất tại thời điểm trả nợ.
Việc xác định lại giá đất tại thời điểm trả nợ hiện nay cao hơn rất nhiều lần so với giá đất tại thời điểm ghi nợ, dẫn đến có không ít trường hợp số tiền sử dụng đất phải nộp cao hơn nhiều lần so với số tiền đã được ghi nợ và khả năng tài chính của họ lại càng thêm khó khăn nên người sử dụng đất có đơn kiến nghị, khiếu nại xem xét về vấn đề này.
Ngoài đối tượng ghi nợ tiền chuyển quyền sử dụng đất, tại thành phố cũng có hàng ngàn trường hợp nợ tiền chuyển quyền sử dụng đất tái định cư. Văn phòng Đăng ký đất đai cho biết thêm, hiện nay việc xác định thời điểm ghi nợ nghĩa vụ tài chính còn có sự chưa nhất quán và chưa phù hợp với quy định.
Cụ thể, theo Công văn số 1210/UBND-KTTH ngày 22-2-2016 của UBND thành phố, thời điểm ghi nợ đối với trường hợp đất tái định cư là thời điểm thông báo có đất thực tế, trường hợp thông báo có đất thực tế trước thì thời điểm ghi nợ theo thời điểm cấp phiếu phân lô.
Ngoài ra, qua tìm hiểu nội dung Công văn số 2895/TCT-CS ngày 29-7-2014 của Tổng cục Thuế về việc thu nợ tiền sử dụng, Tổng cục Thuế xác định thời hạn trả tiền nợ ghi trên sổ theo dõi nợ tối đa là 5 năm, được tính từ ngày cơ quan Thuế lập thông báo tiền sử dụng đất phải nộp, đến ngày trả nợ.
Từ những cơ sở pháp lý trên, Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố đề xuất Sở Tài nguyên và Môi trường giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong thanh toán nợ tiền chuyển quyền sử dụng đất. Cụ thể, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị Cục Thuế thành phố chỉ đạo các Chi cục Thuế chủ trì, phối hợp với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận, huyện thuộc địa bàn quản lý tiến hành rà soát toàn bộ các trường hợp đã được ghi nợ nghĩa vụ tài chính khi cấp Giấy chứng nhận tại Sổ theo dõi ghi nợ và thanh toán nợ của cơ quan Thuế được quy định tại Điều 12, Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16-6-2014 của Bộ Tài chính.
Trên cơ sở đó, trước thời điểm tối đa được ghi nợ ít nhất 3 tháng, Chi cục Thuế phải có văn bản thông báo và Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai có trách nhiệm hỗ trợ chuyển văn bản thông báo đến người sử dụng đất nhằm chính thức thông báo về thời điểm đến hạn được ghi nợ tối đa 5 năm để người sử dụng đất chủ động hơn, có thời gian chuẩn bị và thực hiện thanh toán nợ theo quy định.
Đối với các trường hợp ghi nợ nghĩa vụ tài chính trên Giấy chứng nhận từ nay trở về sau, Văn phòng Đăng ký đất đai đề xuất ngoài nội dung ghi theo quy định nêu trên, cần bổ sung thêm thời hạn trả nợ tối đa không quá 5 năm kể từ ngày ghi nợ trên giấy chứng nhận theo quy định tại khoản 2, Điều 12, Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16-6-2014 của Bộ Tài chính, cụ thể ghi: “Nợ... (ghi khoản nghĩa vụ tài chính được nợ, số tiền nợ bằng số và chữ ) theo... (ghi tên, số hiệu, ngày ký, cơ quan ký giấy tờ xác định số tiền nợ) trong thời hạn tối đa 5 năm kể từ ngày cơ quan Thuế phát hành thông báo nghĩa vụ tài chính.
Bài và ảnh: TRIỆU TÙNG
