Ảnh hưởng của Covid-19 khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên nhưng các doanh nghiệp khởi nghiệp vẫn rất khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự phù hợp. Trong khi đó, nhân sự phù hợp là vấn đề sống còn của doanh nghiệp.
 |
| Đội ngũ nhân viên văn phòng của Carus. (Ảnh chụp thời điểm không có Covid-19). Ảnh: QUỲNH TRANG |
Carus (thuộc Công ty TNHH Canext, quận Thanh Khê) hiện là một trong những doanh nghiệp khởi nghiệp tiên phong trong lĩnh vực cung cấp giải pháp chuyển đổi số cho các xưởng ô-tô tại Đà Nẵng. Ngày mới thành lập, đội ngũ nhân sự của Carus chỉ gồm 5 người và sau gần 1 năm hoạt động, số lượng nhân sự tăng lên 15 người. Ông Võ Thái Vũ, Giám đốc dự án cho hay, nhân sự là mắt xích cực kỳ quan trọng trong mỗi doanh nghiệp và cũng là vấn đề đau đầu nhất của mỗi nhà quản lý. “Con tàu” doanh nghiệp cần phải được chèo lái đi cùng một hướng, nếu mỗi người chèo một đường thì con tàu sẽ xoay vòng vòng hoặc lật mất.
“Hầu hết các dự án khởi nghiệp thường dựa trên nền tảng công nghệ hoặc mô hình kinh doanh mới nên nhu cầu tuyển dụng thường tập trung vào phân khúc nhân sự có khả năng về công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, hoặc nhân sự có năng lực đổi mới sáng tạo. Chính những nhân sự có chất lượng như trên cũng có xu hướng khởi nghiệp hoặc tham gia làm việc cho tập đoàn lớn hoặc mô hình lao động tự do (freelancer).
Đặc biệt, mô hình lao động freelancer đang ngày càng phát triển dựa trên sự phổ cập của internet và nhu cầu trong lĩnh vực chuyển đổi số, cho nên các bạn có xu hướng chọn mô hình làm việc freelandcer để có sự tự do, chủ động trong các trải nghiệm cá nhân khác. Đồng thời, các bạn trẻ có năng lực, tay nghề cao thường được các tập đoàn lớn săn đón hoặc tham gia các dự án freelancer để bảo đảm an toàn về tài chính hơn là đầu tư cho các dự án khởi nghiệp nhỏ, mô hình kinh doanh đang còn xây dựng, kinh phí còn khó khăn. Chính những điều này, vô hình trung trở thành thách thức trong công tác tuyển dụng nhân sự cho các dự án khởi nghiệp”, ông Vũ chia sẻ.
Với anh Thống Lê Anh Tuấn (người sáng lập và giám đốc của Cashbag - thuộc Công ty TNHH Cashbag (quận Hải Châu) hiện là một trong những ứng dụng thuộc lĩnh vực tiếp thị liên kết phổ biến nhất Việt Nam), câu chuyện nhân sự phù hợp luôn là vấn đề khó khăn của bất kỳ startup nào. “Tuy nhiên ở mùa dịch, việc không thể trực tiếp phỏng vấn nhân sự khiến quá trình tuyển chọn giảm hiệu quả hơn rất nhiều. Việc gọi điện trực tuyến khó có thể nhận định chính xác về nhân sự nên công ty chuyển qua mô hình làm bài kiểm tra sau khi gặp mặt trực tuyến để bảo đảm quá trình chọn lọc hiệu quả hơn. Nhân sự giỏi và phù hợp không chỉ làm việc vì thu nhập, họ làm việc vì tầm nhìn và tài lãnh đạo của người đứng đầu. Bản thân người lãnh đạo phải là người sử dụng thời gian, công sức của mình thay thế tiền bạc và liên tục tìm kiếm, thuyết phục nhân sự giỏi về làm với mình, không ỉ lại các kênh tuyển dụng cũng như chế độ phúc lợi khác để tìm người phù hợp”, anh Tuấn chia sẻ.
Các doanh nghiệp khởi nghiệp thường được hình thành và vận hành cơ bản xuất phát từ các ý tưởng kinh doanh hoặc công nghệ mới. Những ý tưởng này thường chưa được kiểm định rõ ràng trên thị trường, bản thân các doanh nghiệp chưa định hình được mô hình kinh doanh và đồng thời phải đối diện rất nhiều khó khăn, thách thức về vốn, thiết bị và đặc biệt là lĩnh vực quản lý. Vì thế, để bảo đảm yếu tố thành công đòi hỏi đặt nhân tố con người là yếu tố mang tính sống còn của doanh nghiệp khởi nghiệp. Nhân tố con người ở đây cơ bản có hai nhóm chính là nhóm sáng lập dự án (founder) và nhóm nhân viên cho dự án.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lê Đức Viên nhìn nhận: Trong mắt các nhà đầu tư, yếu tố đầu tiên khi họ rót vốn đầu tư và đồng hành với doanh nghiệp khởi nghiệp chính là con người. Đầu tiên, họ sẽ đánh giá người sáng lập dự án có đủ tố chất, có ý tưởng để dẫn dắt dự án thành công hay không? Các sáng lập viên chính là linh hồn của dự án/doanh nghiệp khởi nghiệp, có tính chất quyết định sự thành công của dự án khởi nghiệp.
Hơn nữa, các doanh nghiệp khởi nghiệp thường tăng trưởng rất nhanh, tốc độ tăng trưởng nhanh kéo theo bộ máy về nhân sự tăng lên rất nhiều. Có những doanh nghiệp khởi nghiệp ban đầu chỉ 5 người nhưng chỉ ba năm sau, nhân sự đã lên đến cả trăm nhân viên và mở văn phòng nhiều nơi. Lúc này, vấn đề chất lượng nhân sự và quản trị nhân sự lại càng quan trọng cho sự tăng trưởng và hoạt động của các doanh nghiệp bởi khi tăng trưởng nóng, người sáng lập dự án sẽ gặp lúng túng trong quá trình quản trị nhân sự và điều hành kinh doanh.
Theo ông Viên, để giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp giữ được lao động giỏi, tuyển được nhân sự giỏi thì doanh nghiệp phải xem con người là tài sản lớn nhất và cần phải có tư duy quản lý nhân sự theo tinh thần đổi mới sáng tạo, chuyên nghiệp. Theo đó, đối với các nhân sự tài năng vượt trội, nắm giữ các ưu thế về phát triển công nghệ hoặc có năng lực sáng tạo thì các doanh nghiệp nên thu hút và giữ chân bằng chính sách chia sẻ các giá trị cốt lõi (có thể là cổ phần) bởi khi có cổ phần, vai trò, trách nhiệm và sự gắn bó của họ với doanh nghiệp sẽ bền vững và lâu dài.
Thứ hai là chuyển qua mô hình thuê ngoài theo các gói dịch vụ và công nghệ để giảm chi phí về quỹ lương nhân sự và các vấn đề quản lý con người khác. “Doanh nghiệp khởi nghiệp cũng có thể tham gia chương trình hỗ trợ của thành phố bởi theo chính sách hiện nay, thành phố có hỗ trợ một phần kinh phí cho các doanh nghiệp khởi nghiệp chi trả tiền công lao động trực tiếp và nghiên cứu đổi mới công nghệ”, ông Viên thông tin thêm.
QUỲNH TRANG
