Vì sao Chi nhánh II Công ty CP Công nghiệp Quảng An 1 thường xuyên nợ lương, bảo hiểm xã hội? Bài cuối: Vì sao khó xử lý?

Thời gian qua, chính quyền và các sở, ban, ngành của thành phố tổ chức nhiều buổi làm việc với Chi nhánh II, Công ty CP công nghiệp Quảng An 1 nhằm tìm lối ra cho việc xử lý các khoản nợ lương, bảo hiểm xã hội (BHXH) của doanh nghiệp, song tình trạng này vẫn chưa thể giải quyết dứt điểm. 

Tuyến xe buýt số 12 hoạt động trên địa bàn thành phố. Ảnh: G.M.

Trong hai năm (2020-2022), BHXH thành phố ra hai quyết định thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, bảo hiểm tai nạn (BHTN), bảo hiểm y tế (BHYT) đối với Công ty CP công nghiệp Quảng An 1, Chi nhánh Đà Nẵng (Chi nhánh II). Cùng với đó, Giám đốc BHXH ban hành hai kết luận thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, BHYT đối với doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo báo cáo từ cơ quan này, cả hai kết luận trên doanh nghiệp không khắc phục số tiền chậm đóng các loại bảo hiểm. Ở cấp độ cao hơn, trong tháng 7-2020 và tháng 9-2022, Chủ tịch UBND thành phố ban hành hai quyết định xử phạt vi phạm hành chính vì hành vi chậm đóng các loại bảo hiểm đối với Công ty CP công nghiệp Quảng An 1 - Chi nhánh Đà Nẵng, nhưng doanh nghiệp không chấp hành nộp phạt. 

Đối với vụ việc này, Chủ tịch UBND thành phố đã ban hành Công văn số 6597/UBND-BHXH ngày 30-11-2022 về việc cung cấp thông tin tài khoản để cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Chi nhánh thành phố Đà Nẵng cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng cung cấp thông tin về tài khoản (số dư khả dụng) gửi về BHXH thành phố.

Tuy nhiên, theo BHXH thành phố, thời gian trả lời văn bản của các tổ chức tín dụng chậm và số dư tại thời điểm cung cấp thường bằng không hoặc rất thấp, nên không phát huy hiệu quả trong việc cưỡng chế qua tài khoản. Cũng vì lý do đó, BHXH thành phố không thể tham mưu Chủ tịch UBND thành phố ban hành quyết định cưỡng chế theo quy định.

Theo BHXH thành phố, việc đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN là hành vi vi phạm các quy định tại Khoản 9 Điều 1 Luật BHYT số 46/2014/QH13; Khoản 2 Điều 21 Luật BHXH số 58/2014/QH13 và Khoản 2 Điều 44 Luật Việc làm số 38/2013/QH13. Hiện nay, BHXH thành phố vẫn tiếp tục đốn đốc, yêu cầu đơn vị thực hiện việc đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định và đang tiếp tục phối hợp các sở, ngành, cơ quan chức năng, tham mưu UBND thành phố các giải pháp xử lý tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN nói chung, đối với đơn vị nới riêng để bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Người dân sử dụng phương tiện xe buýt trợ giá của thành phố. Ảnh: G.M

Theo Luật sư Trương Công Nguyễn Anh Phiệt, Trưởng Văn phòng Luật sư Phiệt và Cộng sự (Đà Nẵng), rõ ràng doanh nghiệp đã có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cụ thể là hành vi trốn, chậm đóng tiền BHXH. Chưa kể, hằng tháng doanh nghiệp vẫn khấu trừ lương của người lao động cho các khoản bảo hiểm song vẫn không thực hiện trách nhiệm của mình, dẫn tới khoản nợ BHXH kéo dài từng năm với số tiền lớn. Về điều này, Luật sư Phiệt cho rằng, doanh nghiệp có dấu hiệu chiếm dụng tiền đóng BHXH của người lao động.

Thông thường, đối với vụ việc nợ BHXH, có hai cách để giải quyết quyền lợi của người lao động: Một là, từng cá nhân người lao động khởi kiện, buộc công ty phải chốt, trả BHXH (và trả lương bởi doanh nghiệp cũng đang nợ lương người lao động). Trường hợp công ty có tài sản, thi hành án sẽ kê biên các tài sản này để đấu giá, thi hành bản án mà tòa án đã tuyên. Hai là, công đoàn cơ sở khởi kiện vụ án tập thể, buộc công ty phải đóng và chốt trả BHXH, trả lương cho người lao động.

Chậm đóng, trốn đóng và chiếm dụng tiền đóng BHXH, BHTN là một trong những hành vi bị nghiêm cấm tại Luật BHXH số 58/2014/QH13 ngày 20-11-2014; không đóng hoặc đóng không đầy đủ BHYT là vi phạm Luật BHYT số 25/2008/QH12 ngày 14-11-2008 và Luật số 46/2014/QH13 ngày 13-6-2014 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT. Các hành vi này tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Trao đổi với báo chí, ông Lưu Văn Toàn, Tổng Giám đốc Công ty CP Công nghiệp Quảng An 1 cho biết, công ty đang đợi khoản tiền trợ giá của thành phố năm 2022 (chưa quyết toán do vướng thủ tục), cùng với khoản tiền hỗ trợ Covid-19 gần 20 tỷ đồng. Khi tiền chuyển về tài khoản công ty thì doanh nghiệp sẽ trả lương cho người lao động. Mấy hôm nữa thành phố thanh toán các khoản đó là công ty trả hết ngay... Tuy nhiên, câu hỏi cần giải quyết đó là vấn đề nợ lương và nợ BHXH của công ty không phải năm 2023 mới xảy ra, mà trước đó nhiều năm, vấn đề này đã tồn đọng.

NHÓM PHÓNG VIÊN