Iran và P5+1 đạt thỏa thuận hạt nhân lịch sử

ĐNĐT - Iran và 6 cường quốc thế giới đã đạt được một thỏa thuận mang tính lịch sử về vấn đề hạt nhân của nước này, một nhà ngoại giao Iran cho biết.

Các nhà ngoại giao 7 nước tham dự cuộc đàm phán về vấn đề hạt nhân của Iran tại thủ đô Vienna ngày 13-7-2015. Ảnh: Reuters

Theo Reuters, một nhà ngoại giao giấu tên cho biết, “toàn bộ các công việc gian khó đã hoàn tất và chúng tôi đã ký vào một thỏa thuận”.

Theo TASS, một nhà ngoại giao châu Âu cũng đã xác nhận tin tức nói trên và thỏa thuận này sẽ được công bố “sớm”.

Lúc 8 giờ 30 GMT ngày 14-7, các bộ trưởng ngoại giao 7 nước đàm phán sẽ gặp nhau tại trung tâm Liên Hiệp Quốc ở thủ đô Vienna; tiếp sau đó, sẽ có một cuộc họp báo truyền thông, một nữ phát ngôn viên của EU cho biết.

Trong khi chờ đợi bản tuyên bố chung của Iran và các nước P5+1, lãnh đạo các quốc gia trên thế giới đã sớm lên tiếng ủng hộ thỏa thuận lịch sử nói trên.

Thỏa thuận này là một tiêu điểm trong chính sách ngoại giao của Tổng thống Barack Obama. Nó có vẻ như sẽ hình thành lại quan hệ giữa Iran với phương Tây, và tác động của nó sẽ làm rung động khắp khu vực Trung Đông nhiều bất ổn. 

Phát biểu trên truyền hình, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng, sau hai năm thương thảo, Mỹ và cộng đồng quốc tế đã đạt được điều mà Mỹ và cộng đồng quốc tế trong nhiều thập niên thù địch đã không thể đạt được.

Ông Obama cho rằng, với thỏa thuận này, con đường để Iran đi đến sở hữu vũ khí hạt nhân đã bị cắt đứt. Theo đó, cộng đồng quốc tế mà cụ thể là IAEA, có thể thanh sát bất kỳ nơi nào, khi nào cần thiết đối với các hoạt động liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran. Thỏa thuận góp phần chặn đứng Iran sản xuất vũ khí hạt nhân. Thỏa thuận này sẽ đạt kết quả trên cơ sở kiểm tra, giám sát chứ không phải là sự tin tưởng. 

Quốc hội Mỹ sẽ có 90 ngày để xem xét lại các lệnh trừng phạt đối với Iran. Trong thời gian đó, các nội dung cấm vận sẽ vẫn còn hiệu lực. Ông Obama sẽ phủ quyết mọi ngăn cản đối với Iran để thi hành thỏa thuận.

Ông Obama đã khen ngợi thỏa thuận đạt được vào sáng 14-7 khi cho rằng, thỏa thuận này đáp ứng các mục tiêu mà ông đã có trong quá trình thương thảo. 

Phát biểu về thỏa thuận này, Trưởng phái bộ ngoại giao EU, bà Federica Mogherini cho rằng: “Các nhà thương thuyết về thỏa thuận Iran đã chứng tỏ “lòng can đảm, ý chí chính trị, sự tôn trọng và lãnh đạo” để đem lại một “cam kết chung nhằm làm cho thế giới của chúng ta an toàn hơn”.  Theo đó, bà nói thêm, “sẽ không có hoàn cảnh nào để Iran tìm kiếm, phát triển hoặc sở hữu vũ khí hạt nhân”.

Trong khi đó, trưởng đoàn đàm phán Iran, Hassan Rouhani cho rằng, thỏa thuận này mở ra một “chương mới” trong quan hệ của Iran với thế giới. 

Nga đã hoan nghênh trước kết quả của cuộc hội đàm ngày hôm nay tại Vienna về chương trịnh hạt nhân của Iran. Tổng thống Vladimir Putin phát biểu rằng, ông hoan nghênh thỏa thuận mà các nước đã đạt được, đồng thời ông nhận xét: “Giờ đây, thế giới đã thực sự thở phào nhẹ nhõm”.

“Chúng tôi mong đợi tất cả các bên liên quan, đặc biệt là P5+1, sẽ thực thi đầy đủ các quyết định. Ý chí chính trị mà nhóm P5+1 và Iran đã thể hiện trong quá trình đàm phán sẽ bảo đảm cho việc hiện thực hóa thành công của kế hoạch, thực thi trong viễn cảnh lâu dài”, Tổng thống Putin nói.

Quang Hiển (Theo RT)