Việc Mỹ rút quân ở đông bắc Syria “bật đèn xanh” cho chiến dịch “Mùa xuân hòa bình” của Thổ Nhĩ Kỳ và mở đường để Nga gia tăng vai trò cũng như ảnh hưởng ở khu vực.
 |
| Quân đội của chính phủ Syria tiến vào thị trấn Ein Issa, phía bắc thành phố Raqqa của Syria. Ảnh: SANA/AP |
Hãng AP dẫn lời Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov ngày 16-10 khẳng định, Moscow cam kết bảo đảm an ninh ở khu vực, với vai trò trung gian hòa giải giữa lực lượng chính phủ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Sau khi Mỹ rút quân khỏi đông bắc Syria, Nga đã triển khai lực lượng đến thị trấn Manbij và sẽ nỗ lực ngăn chặn xung đột ở biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ. Có thể thấy cờ của Nga và Syria trên đường phố Manbij, nơi mà quân đội Mỹ vừa rời đi.
Bên ngoài Manbij, quân đội Nga tuần tra dọc ranh giới giữa nơi đóng quân của Thổ Nhĩ Kỳ và chính phủ Syria. Đặc phái viên Nga về vấn đề Syria Alexander Lavrentyev nói rằng, không ai có lợi trong giao tranh giữa lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và chính phủ Syria. “Nga không cho phép giao tranh xảy ra”, ông Lavrentyev nhấn mạnh. Trong khi đó, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Kelly Craft bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Nga tuần tra giữa các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.
Nga là đồng minh của Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong nhiều thập niên, nhất là trong cuộc nội chiến kéo dài 8 năm ở quốc gia Trung Đông này. Sự hiện diện của Nga ở Syria năm 2015 đã làm thay đổi nhanh chóng cục diện chiến trường, thúc đẩy thắng lợi cho quân chính phủ của ông Assad. Quân đội Nga còn vận chuyển vũ khí cho Damascus, huấn luyện hàng ngàn binh sĩ và đưa các cố vấn đến những đơn vị quân đội quan trọng của Syria.
Đổi lại, chính phủ của ông Assad cho Nga thuê một căn cứ hải quân ở cảng Tartus và một căn cứ không quân ở Hmeimim trong 49 năm, đánh dấu sự hiện diện lâu dài của Moscow ở Trung Đông. Vì vậy, việc Tổng thống Donald Trump rút binh sĩ Mỹ khỏi đông bắc Syria làm gia tăng vị thế của Nga. Giờ đây, Nga muốn giúp thiết lập đối thoại về bình thường hóa tình hình tại biên giới giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan để thảo luận về cuộc xung đột ở Syria và mời nhà lãnh đạo Ankara đến Moscow.
Báo New York Times cho rằng, chưa rõ Tổng thống Putin có ý định duy trì lực lượng ở đông bắc Syria trong bao lâu. Song, với Nga, việc trở lại khu vực này có 2 lợi ích: thứ nhất là giúp Tổng thống Assad giành lại quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Syria, thứ hai là xây dựng hình ảnh Tổng thống Putin là người bạn tốt ở Trung Đông.
Trong lúc đó, Mỹ bị cho là phản bội người Kurd và thành quả 5 năm chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) sụp đổ, bởi chỉ cần có cơ hội, hàng nghìn tay súng cùng các phần tử cực đoan của IS đang ẩn náu tại Syria và các nơi khác ở khu vực sẽ trở lại. “Những gì đang diễn ra là một nút thắt rất phức tạp”, chuyên gia về Trung Đông Alexander Shumilin tại Viện Khoa học Nga ở Moscow nói. “Đây là món quà bất ngờ dành cho ông Putin”, ông Shumilin nhấn mạnh, hàm ý chỉ động thái Mỹ rút quân bỏ mặc người Kurd.
Tuy nhiên, theo AFP, chiến dịch “Mùa xuân hòa bình” của Thổ Nhĩ Kỳ ở đông bắc Syria có thể mang lại rủi ro cho Nga, đặc biệt nếu xung đột bùng phát giữa lực lượng Ankara và chính phủ Syria. Thổ Nhĩ Kỳ vốn chống lại chính phủ Syria, hậu thuẫn cho lực lượng nổi dậy và Nga sẽ có thể bị mắc kẹt giữa một bên là đồng minh Assad, một bên là Ankara - thành viên NATO. GS. Robert Rabil tại Đại học Florida Atlantic (Mỹ) cho rằng, Mỹ không thể đảo ngược những gì đang diễn ra nhưng Washington cần trao đổi với Tổng thống Putin cũng như Tổng thống Erdogan để tiến đến một số thỏa thuận xung quanh vấn đề người Kurd, người tị nạn và cả nguy cơ trỗi dậy của IS.
PHÚC NGUYÊN
