Iran hướng tới bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia

Iran cho biết nước này hoan nghênh việc bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia, đồng thời thúc giục Riyadh đóng vai trò tích cực hơn cho tiến trình này. Tuyên bố này phát đi tín hiệu tốt, mở ra triển vọng xóa bỏ hiềm khích, khôi phục quan hệ song phương giữa hai quốc gia Trung Đông, qua đó góp phần duy trì ổn định khu vực. Hãng thông tấn nhà nước Iran IRNA dẫn lời Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian ngày 26-3 trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình sau chuyến thăm Syria và Lebanon nhấn mạnh, nếu Iran muốn mở ra “giai đoạn mới” trong các cuộc đàm phán với Saudi Arabia, cần cân nhắc cẩn trọng “tất cả các phạm vi và khía cạnh”.

Mối quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia rơi vào tình trạng căng thẳng trong nhiều năm qua. Saudi Arabia cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran vào năm 2016, sau khi người biểu tình Iran tấn công các phái bộ ngoại giao của Saudi Arabia tại Iran nhằm phản ứng việc Riyadh hành quyết một giáo sĩ Hồi giáo dòng Shi’ite. Mâu thuẫn tiếp tục được đẩy lên cao vào năm 2018 khi Mỹ-đồng minh truyền thống của Saudi Arabia-đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức), và tái áp đặt trừng phạt Tehran. Căng thẳng tiếp tục leo thang khi Riyadh cáo buộc Tehran đứng sau vụ tấn công nhà máy lọc dầu lớn nhất Saudi Arabia, khiến sản lượng dầu của vương quốc này giảm một nửa trong thời gian ngắn.

Trong những tháng qua, hai nước đã tiến hành một số cuộc đàm phán với vai trò trung gian của Iraq. Tháng 1-2022, Iran đã cử 3 nhà ngoại giao tới Saudi Arabia trong khuôn khổ phái đoàn của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo nhằm khôi phục các hoạt động ở thánh địa Jeddah sau 6 năm gián đoạn. Song, tháng 3-2022, Iran quyết định tạm thời đình chỉ các cuộc đàm phán bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia.

THƯ LÊ