Tăng trưởng kinh tế Mỹ giảm tốc

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen khẳng định đà tăng trưởng kinh tế của nước này đang chậm lại và thừa nhận có nguy cơ suy thoái nhưng trấn an dư luận rằng, suy thoái không phải là điều không thể tránh khỏi nếu thực thi quyết liệt các giải pháp kịp thời.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen trong phiên điều trần trước Hạ viện về ngân sách đề xuất cho năm tài khóa 2023 ở Ðồi Capitol, Washington vào ngày 8-6-2022. Ảnh: A.P

Theo Bộ trưởng Yellen, dù tốc độ tăng trưởng GDP của Mỹ đang chững lại nhưng các chỉ số tích cực về việc làm và chi tiêu là bằng chứng cho thấy nền kinh tế số một thế giới vẫn chưa suy thoái.

Chỉ dấu về tăng trưởng chững lại

Phát biểu trên Ðài NBC ngày 24-7, Bộ trưởng Yellen cho biết, GDP của Mỹ suy giảm 1,6% trong quý 1-2022, và dự kiến chỉ tăng trưởng ở mức khoảng 0,4% trong quý 2. Tuy nhiên, bà Yellen lập luận rằng, ngay cả khi tăng trưởng quý 2 ở mức âm cũng không đồng nghĩa với việc nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Hãng tin Reuters dẫn lời bà Yellen khẳng định: “Ðây không phải là một nền kinh tế đang suy thoái. Song, chúng ta đang ở giai đoạn chuyển đổi, trong đó, tốc độ tăng trưởng đang chậm lại và điều đó thực ra cũng hợp lý trong bối cảnh hiện nay”. Bà Yellen cho hay, chưa chắc Mỹ sẽ tránh được suy thoái trong thời gian tới nhưng sẽ có lộ trình cụ thể để giữ thị trường lao động khởi sắc và giảm lạm phát.

Bộ trưởng Yellen cho biết, chi tiêu cá nhân đang tăng, tài chính của người dân vẫn ở mức ổn định và có thêm 372.000 việc làm, trong khi tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức 3,6% trong tháng 6-tháng thứ tư liên tiếp số việc làm mới vượt mức 350.000. Tuy nhiên, theo New York Post, số người thất nghiệp tại Mỹ đang tăng đều trong những tuần gần đây. Số liệu chính thức được công bố ngày 21-7 cho thấy, 251.000 người nộp đơn xin hưởng trợ cấp thất nghiệp lần đầu trong tuần trước. Dù vẫn thấp so với các mức tiêu chuẩn trước đây, nhưng đây là mức cao nhất trong 8 tháng qua.

Theo hãng tin AP, nhiều chuyên gia kinh tế lại nhận định có phần trái ngược với bà Yellen khi lo ngại suy thoái đang xảy ra với nạn lạm phát ăn mòn khả năng chi tiêu của người dân. Tuần trước, các nhà phân tích của ngân hàng Bank of America (BofA) dự báo kinh tế Mỹ sẽ xảy ra “cuộc suy thoái nhẹ” cuối năm nay. BofA dự báo tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý 4 của Mỹ sẽ giảm 1,4% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả cuộc thăm dò của hãng tin Reuters được tiến hành từ ngày 14 đến 20-7 cho thấy, đa số chuyên gia dự báo kinh tế Mỹ có 40% nguy cơ rơi vào suy thoái trong năm 2023 và nguy cơ này có thể tăng lên 50% trong vòng 2 năm nữa.

FED cân nhắc tăng mạnh lãi suất

Trong bối cảnh lạm phát ở mức quá cao, hiện có nhiều dự báo gần như chắc chắn về khả năng Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng mạnh lãi suất ngắn hạn vào cuối cuộc họp diễn ra từ ngày 26 đến 27-7 với mục tiêu đưa “cơn bão giá” trở lại trong tầm kiểm soát mà không làm gia tăng nguy cơ suy thoái kinh tế trên diện rộng.

Theo thăm dò nói trên, có 98/102 chuyên gia kinh tế dự báo FED sẽ tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản (tương đương 0,75%) lên khoảng 2,25 - 2,5% - mức cao nhất kể từ năm 2018. Trong khi đó, ông Christopher Waller - thành viên Ban Thống đốc FED - kỳ vọng tới 100 điểm cơ bản (1%) - mức tăng “lịch sử” kể từ đầu những năm 1990. Còn theo AP, các nhà hoạch định chính sách của FED dự kiến sẽ tiếp tục tăng cho đến khi lãi suất của nó đạt khoảng 3,5% - mức cao nhất kể từ năm 2008.

Hãng CNN dẫn lời ông Larry Summers, cựu Bộ trưởng Tài chính dưới thời Tổng thống Bill Clinton ngày 24-7 cho biết, Mỹ sẽ đối mặt với “khả năng suy thoái rất cao” khi FED tăng lãi suất để “hạ nhiệt” lạm phát. Chi phí đi vay cao hơn sẽ giảm chi tiêu của người tiêu dùng về nhà ở và ô-tô, cùng với vay vốn kinh doanh suy giảm mạnh có thể dẫn đến suy thoái. Ðáng chú ý, các công ty lớn ở Mỹ đang thu hẹp quy mô nhân sự hoặc “đóng băng” kế hoạch chiêu mộ nhân lực trong bối cảnh dấy lên lo ngại về kinh tế tiếp tục giảm tốc. Các “gã khổng lồ”, gồm Apple, Microsoft, Meta - công ty mẹ của Facebook, Tập đoàn Alphabet - chủ sở hữu Google, Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs và Ford , “dè dặt” hơn trong hoạt động tuyển dụng.

THƯ LÊ