Hà Lan hạn chế xuất khẩu công nghệ chip bán dẫn

Chính phủ Hà Lan vừa công bố kế hoạch hạn chế xuất khẩu các thiết bị sản xuất chip bán dẫn tiên tiến trong nỗ lực bảo đảm an ninh quốc gia. Trong khi đó, Nhật Bản dự kiến cũng sẽ công bố quyết định quan trọng về hạn chế xuất khẩu công nghệ chip bán dẫn trước sự hối thúc từ Mỹ.

Công nhân lắp ráp máy EUV tại nhà máy của công ty ASML Holding (Hà Lan). Ảnh: ASML Holding

Ngăn chặn xuất khẩu thiết bị sản xuất vi mạch

Theo AP, ngày 8-3, Bộ trưởng phụ trách Ngoại thương và Hợp tác phát triển Hà Lan Liesje Schreinemacher cho biết, các hạn chế xuất khẩu công nghệ bán dẫn sẽ có hiệu lực trước mùa hè 2023. “Xét về sự phát triển công nghệ và bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay, bảo đảm an ninh quốc gia cần phải đi cùng với mở rộng kiểm soát xuất khẩu đối với thiết bị sản xuất chất bán dẫn”, bà Schreinemacher nói.

Theo các chuyên gia, dù không nêu tên Trung Quốc, đối tác thương mại quan trọng của Hà Lan, nhưng chính sách mới nhằm cản trở nỗ lực của Trung Quốc trong tham vọng vượt Mỹ và các nước khác như Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước châu Âu hàng đầu trong chuỗi cung ứng vi mạch toàn cầu.

Đáng chú ý, hạn chế xuất khẩu mới cũng giáng đòn mạnh vào ASML Holding (Hà Lan), công ty duy nhất trên thế giới có khả năng chế tạo cỗ máy đặc biệt phức tạp dùng để sản xuất chip tiên tiến. Theo kế hoạch của giới chức Hà Lan, danh sách mặt hàng cấm xuất khẩu sẽ bao gồm công nghệ in thạch bản cực tím sâu DUV vốn là những cỗ máy trị giá hàng triệu USD sử dụng tia laser mạnh để tạo mạch điện nhỏ của chip máy tính. Đến nay, ASML Holding chưa bán máy in quang khắc tia siêu cực tím EUV cho khách hàng Trung Quốc. Đây là công nghệ tiên tiến nhất trong quá trình chế tạo chip bán dẫn hàng đầu thế giới hiện nay.

ASML Holding hiện có văn phòng tại Hong Kong (Trung Quốc) và các trung tâm nghiên cứu và sản xuất tại Bắc Kinh và Thâm Quyến. Trong khi đó, chính phủ Hà Lan đang tính toán các biện pháp một cách cẩn thận để tránh tình trạng gián đoạn chuỗi giá trị.

Hà Lan cũng sẽ thúc đẩy biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới được đưa vào Thỏa thuận Wassenaar tiếp theo, một tổ chức đa phương nơi 42 quốc gia tham gia đồng ý kiểm soát xuất khẩu vũ khí thông thường và hàng hóa lưỡng dụng (sử dụng cả trong dân sự và quân sự).

Tuy nhiên, Nga vẫn là thành viên của Wassenaar và có thể ngăn chặn đề xuất này. Do đó, Hà Lan nhấn mạnh sẽ thiết lập danh sách kiểm soát xuất khẩu cấp quốc gia của riêng mình. Danh sách này có thể được chia sẻ với các thành viên EU khác và dự kiến hoàn thành trước mùa hè năm nay.

Nhật Bản sẽ có động thái tương tự?

Tháng 10 năm ngoái, Washington áp đặt hạn chế xuất khẩu sâu rộng đối với công nghệ bán dẫn sang Trung Quốc nhằm hạn chế khả năng tiếp cận của nước này đối với chip tiên tiến được sử dụng để chế tạo vũ khí và cải thiện tốc độ cũng như độ chính xác của hoạt động hậu cần quân sự.

Để thực hiện có hiệu quả các hạn chế này, Mỹ cần sự đồng ý tham gia của các nhà cung cấp chất bán dẫn khác như Hà Lan và Nhật Bản. Các nước đồng minh đã thảo luận vấn đề này trong nhiều tháng trước khi chính phủ Hà Lan có động thái đầu tiên.

Ngày 9-3, Reuters tiết lộ Chính phủ Nhật Bản dự kiến cũng sẽ công bố quyết định quan trọng về hạn chế xuất khẩu công nghệ chip bán dẫn trước sự hối thúc từ Mỹ trong tuần này. Cổ phiếu của các nhà cung cấp nguyên liệu cho chất bán dẫn của Trung Quốc lập tức tăng mạnh sau khi có tin đồn lan truyền trên mạng xã hội về việc Nhật Bản sẽ có động thái nối gót Mỹ và Hà Lan.

Ông Phelix Lee, chuyên gia phân tích tại hãng nghiên cứu Morningstar, cho biết: “Tôi cho rằng các hạn chế xuất khẩu chất bán dẫn của Nhật Bản sẽ chặt chẽ hơn của Hà Lan nhưng lại mềm mỏng hơn so với Mỹ”. Theo India Times, tương tự như biện pháp trước đó của Mỹ, Nhật Bản sự kiến hạn chế xuất khẩu các công nghệ sản xuất chip chứa các thành phần kích thước 14 nanomet trở xuống. 

Nếu Tokyo siết chặt xuất khẩu công nghệ bán dẫn thì nhiều công ty của nước này, những nhà sản xuất chất cản quang cần thiết cho quá trình sản xuất chip lớn nhất thế giới, sẽ chịu ảnh hưởng do đánh mất thị trường lớn như Trung Quốc. Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho rằng, một công ty Nhật Bản đã cắt nguồn cung hợp chất này cho Trung Quốc.

THƯ LÊ