Tổng thống Belarus thăm Nga

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã tới Moscow, bắt đầu chuyến thăm chính thức hai ngày với những diễn biến không chỉ được truyền thông hai nước quan tâm mà cả phương Tây cũng chăm chú quan sát, trong bối cảnh xung đột ở Ukraine vẫn căng thẳng và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vừa thông báo kết nạp Phần Lan.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (bên phải) tiếp người đồng cấp Belarus, ông Alexander Lukashenko, tại Moscow (Nga) ngày 5-4. Ảnh: Reuters

Tại cuộc gặp với người đồng cấp Nga Vladimir Putin ngày 5-4 tại Điện Kremlin, ông Lukashenko khẳng định Belarus và Nga sẽ chống chịu được sức ép từ phương Tây và sẽ vượt qua tất cả, bất chấp áp lực nặng nề và khó khăn.

Củng cố sức mạnh răn đe hạt nhân

Theo Straitstimes, trong các bình luận công khai tại cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo, cả ông Lukashenko và ông Putin đều không đề cập tới xung đột tại Ukraine, dù tuần trước người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, hai tổng thống sẽ thảo luận đề xuất của ông Lukashenko về ngừng bắn ngay lập tức tại Ukraine.

Nga là đồng minh gần gũi nhất về chính trị cũng như là quốc gia có sự giúp đỡ về tài chính cho Belarus. Thực tế, ông Lukashenko đã cho phép nước láng giềng thân thiết này sử dụng một phần lãnh thổ để triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Nga và Belarus cũng chính thức thiết lập Nhà nước liên minh (Union State), một liên minh và đồng minh không biên giới giữa hai quốc gia thuộc Liên Xô cũ. Bởi thế, những gì mà phương Tây quan tâm lúc này là mối quan hệ thân thiết đó sẽ được phát huy ra sao trong mối liên quan với tình hình ở Ukraine cũng như những nguy cơ nào có thể đặt ra với NATO trong thời gian tới.

“Các tên lửa đang bay (ý nói đang được vận chuyển đường không - PV) và các phương tiện quân sự đang trên đường vận chuyển ở cả Nga và Belarus. Chúng ta sẽ vượt qua mọi thứ”, thông báo của Điện Kremlin dẫn phát biểu của Tổng thống Belarus ngày 5-4 khi gặp ông Putin.

Mối quan hệ đồng minh gần gũi giữa hai nước đã cho phép Moscow chủ động củng cố và tăng cường tính sẵn sàng triển khai vũ khí hạt nhân của Nga tại Belarus. Trước chuyến thăm của ông Lukashenko một ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu thông báo nước này đã vận chuyển hệ thống tên lửa Iskander-M tới Belarus. Đây là hệ thống tên lửa có khả năng mang đồng thời cả đầu đạn thông thường lẫn đầu đạn hạt nhân.

Cùng với đó, phát biểu trong cuộc họp với lãnh đạo lực lượng vũ trang Nga, ông Shoigu cho biết, một nửa số máy bay chiến đấu của lực lượng vũ trang Belarus hiện đã có các phương tiện để triển khai vũ khí hạt nhân. Cũng theo ông Sergei Shoigu, những động thái tăng cường năng lực hạt nhân ở Belarus của Nga là nhằm phản ứng với việc Phần Lan gia nhập NATO.

Tháng trước, ông Putin cho biết, ông dự kiến triển khai các đầu đạn hạt nhân chiến thuật tới nước láng giềng, khi đó ông Lukashenko cũng xác nhận sẽ cho phép việc này, thậm chí sẵn sàng để Nga triển khai vũ khí hạt nhân chiến lược trên lãnh thổ Belarus nếu điều này cần thiết. Trước các động thái gia tăng sức mạnh hạt nhân răn đe tại Belarus của Moscow, trong phản ứng mới nhất ngày 5-4, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg lên tiếng chỉ trích động thái này. 

EU cần Nga để tồn tại

Ngay trước thềm chuyến công du tới Nga, Tổng thống Belarus phát đi những thông điệp đáng chú ý. Theo đó, ông Lukashenko nói Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với các nguy cơ nghiêm trọng vì những chính sách của khối này đã và đang bị lệ thuộc hoàn toàn vào Washington.

Cụ thể, trong diễn văn thường niên đọc trước trước quốc hội Belarus ngày 31-3, ông Lukashenko nói thế giới đang chứng kiến một nửa phía tây của “lục địa già” đang dần mất đi lập trường của riêng mình vì các nước này đã biến thành “vệ tinh” của Mỹ. Nhà lãnh đạo này còn cho rằng, EU cần Nga để tồn tại và chỉ có đoàn kết với Nga mới giúp EU chặn được tình trạng đáng báo động này. “Chính sách của EU, cả đối ngoại lẫn đối nội, đều đã trở nên lệ thuộc vào các lợi ích của Mỹ”, đài Russia Today dẫn lời ông Lukashenko nhận định. Nhà lãnh đạo Belarus cũng cáo buộc giới lãnh đạo ở Tây Âu đã thiếu ý chí chính trị để có thể xử lý độc lập các vấn đề quốc tế theo cách họ muốn và vì những lợi ích quốc gia của mình.

Theo chính trị gia này, cách duy nhất để EU thoát khỏi tình trạng mất độc lập trong việc ra các quyết sách như vậy là phải đoàn kết với Nga. “Nếu Nga và châu Âu đoàn kết, đó sẽ là thế lực không ai có thể đánh bại”, ông Lukashenko khẳng định. 

TRẦN ĐẮC LUÂN