Có một sinh viên 18 tuổi đang học tại Trường ĐH Stanford gặp khó khăn trong việc trả tiền học. Cậu là trẻ mồ côi, không biết đi đâu để kiếm ra tiền thanh toán học phí và trang trải cuộc sống. Thế là cậu bèn nảy ra một sáng kiến cùng một người bạn tổ chức buổi nhạc hội ngay trong khuôn viên trường để gây quỹ cho việc học. Đó là vào năm 1892.
Họ tìm đến người nghệ sĩ dương cầm tài hoa Ignacy J. Paderewski. Người quản lý của Paderewski yêu cầu một khoản phí “đặt cọc” 2.000 USD để cho ông ấy biểu diễn. Sau khi họ thỏa thuận xong, hai sinh viên bắt tay ngay vào công việc chuẩn bị để buổi trình diễn thành công.
Ngày trọng đại ấy cuối cùng đã đến. Paderewski cuối cùng cũng đã biểu diễn tại Stanford. Thế nhưng, không may vé vẫn chưa được bán hết. Sau khi tổng kết số tiền bán vé, họ chỉ có được 1.600 USD. Quá thất vọng, họ đến nhà Paderewski để trình bày hoàn cảnh của mình. Hai sinh viên đưa Paderewski toàn bộ số tiền bán vé, cùng với một ngân phiếu nợ 400 USD và hứa rằng họ sẽ trả số nợ ấy sớm nhất có thể.
“Không”, Paderewski nói. “Cái này không thể nào chấp nhận được”. Ông ta xé tờ ngân phiếu, trả lại 1.600 USD cho hai chàng thanh niên và nói: “Đây là 1.600 USD, sau khi trừ hết tất cả các chi phí cho buổi biểu diễn thì còn bao nhiêu các cậu cứ giữ lấy cho việc học. Còn dư bao nhiêu thì hãy đưa cho tôi”. Hai cậu sinh viên vô cùng bất ngờ, xúc động và cảm ơn Paderewski.
Người nghệ sĩ dương cầm tốt bụng Paderewski hôm nào sau này trở thành Thủ tướng của Ba Lan. Ông ấy là một lãnh đạo tài năng. Thế nhưng không may thế chiến I nổ ra và đất nước của ông bị tàn phá nặng nề. Có hơn 1,5 triệu người Ba Lan đang bị chết đói, và bây giờ Chính phủ của ông không còn tiền để có thể nuôi sống họ được nữa. Paderewski không biết đi đâu để tìm sự giúp đỡ. Ông bèn đến Cơ quan Cứu trợ lương thực Mỹ đóng tại Warsaw để nhờ sự trợ giúp.
Người đứng đầu cơ quan đó chính là Herbert Hoover, người sau này trở thành Tổng thống Mỹ. Ông Hoover đồng ý giúp đỡ và nhanh chóng gửi hàng tấn lương thực để cứu giúp những người Ba Lan đang bị đói khát ấy.
Thảm họa chết đói cuối cùng cũng đã được ngăn chặn. Thủ tướng Paderewski lúc bấy giờ mới cảm thấy nhẹ nhõm. Ông bèn quyết định sang Mỹ để tự mình cảm ơn ông Hoover vì cử chỉ cao quý đã giúp đỡ người dân Ba Lan trong những lúc khó khăn. Thế nhưng, khi Paderewski chuẩn bị nói câu cảm ơn thì ông Hoover vội cắt ngang và nói: “Ngài không cần phải cảm ơn tôi đâu, thưa ngài Thủ tướng. Có lẽ ngài không còn nhớ, nhưng 6 năm trước, ngài có giúp đỡ hai sinh viên trẻ ở bên Mỹ được tiếp tục đi học, và tôi là một trong hai người sinh viên đó”.
Q.Đ st
