Cơ sở vật chất văn hóa - tiêu chí thứ 6 trong Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới đang là thách thức không nhỏ đối với ngành Văn hóa Đà Nẵng trong việc góp phần hoàn thiện chương trình, mục tiêu xây dựng nông thôn mới tại huyện Hòa Vang.
Nhà văn hóa xã điểm Hòa Tiến vừa mới thi công xong tường rào thì tạm ngừng, chờ kinh phí. |
110/118 thôn có nhà văn hóa, nhưng...
Ấn tượng của chúng tôi về nhà họp thôn (nhà văn hóa thôn - NVH) An Tân, xã Hòa Phong, là bãi sắn khoai lởm chởm, do người dân tận dụng sân bãi nhà họp để sản xuất thay vì khu nhà khang trang, sân chơi thể thao sôi động hay sân khấu rực rỡ ánh đèn của những hoạt động văn hóa, văn nghệ... Bà Huỳnh Thị Nhạn (71 tuổi) sống gần nhà họp thôn An Tân cho biết: “Bao giờ cũng thế, đến vụ sắn người ta trồng sắn, vụ khoai thì trồng khoai trên sân bãi này, đất trống để không làm gì cũng phí”.
Theo chân Trưởng thôn Nguyễn Thanh Quý, chúng tôi đến tham quan nhà họp thôn Trà Kiểm, xã Hòa Phước (nhà họp thôn là cách gọi của ông Quý). Cảnh quan bên ngoài nhà họp thôn khá yên tĩnh, sạch sẽ và trong nhà họp mọi thứ cũng thật giản đơn. Không gian nhà họp không có gì ngoài hai chiếc bàn dài dính đầy bụi được kê đối diện, trên tường treo mấy tấm bằng khen, quạt trần, quạt tường hoen rỉ, có chiếc không còn sử dụng được. Theo ông Quý, hoạt động cộng đồng tại thôn không rộn ràng như ngày xưa, mỗi năm chỉ có vài lần giỗ chạp, cúng tế, hội họp nên không mấy ai để ý lau dọn, tu sửa.
Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Khương Nguyễn Minh Thành cho biết, xã vừa được Thành Đoàn hỗ trợ kinh phí xây dựng NVH thôn Gò Hà khá khang trang. Các thôn khác chỉ có nhà họp đã cũ kỹ, một số bị xuống cấp nghiêm trọng vì thời gian, mưa nắng và đang đợi kinh phí tu sửa.
Ngay xã điểm Hòa Tiến cũng chỉ có 1/11 NVH thôn đạt chuẩn, còn lại cần phải nâng cấp, sửa chữa hoặc xây mới. Vừa qua, UBND huyện Hòa Vang và Thành Đoàn mới đầu tư, xây mới 2 NVH thôn Cẩm Nê và An Trạch. NVH thôn Yến Nê 2 đã có kế hoạch xây mới nhưng đang tạm ngừng để chờ kinh phí.
Theo thống kê của Sở VH-TT&DL, hiện toàn huyện Hòa Vang có 110/118 thôn có NVH (theo cách gọi của các tiêu chí nông thôn mới). NVH trước đây là nhà họp thôn chỉ dùng để hội họp, cơ sở vật chất hầu hết rất đơn sơ, nên số đạt chuẩn - với đầy đủ các thiết bị âm thanh, ánh sáng - còn rất hạn chế.
Sinh hoạt văn hóa phải thu hút người dân
Theo ông Nguyễn Hữu Chiến, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL, việc hoàn thiện NVH và khu thể thao thôn theo chuẩn của Bộ VH-TT&DL đề ra là không dễ. Song, theo ông Chiến, tiêu chí này có thể tháo gỡ được bằng cách nâng cấp, tu sửa hoặc chỉ xây dựng mới một số NVH ở những thôn chưa có. Quy mô NVH thôn vừa phải, không quá tốn kém. Vướng mắc lớn nhất hiện nay vẫn là chuẩn của NVH xã theo tiêu chí nông thôn mới. Trong khi đó, toàn huyện Hòa Vang hiện nay chưa có xã nào có NVH xã.
Ông Chiến nhận định: “Chuyện đạt chuẩn hay không còn chưa bàn đến, mọi thứ đi từ con số không, phải làm lại từ đầu, sẽ rất khó”. Ông Chiến cũng cho rằng, đây thật sự là một thách thức đối với Đà Nẵng khi cùng một lúc thành phố phải xây mới 11 NVH xã đạt chuẩn, với kinh phí ước tính hàng chục tỷ đồng. Ngay Hòa Tiến là xã điểm đang phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới trong năm 2013 thì xem chừng cũng rất khó đạt với tiêu chí thiết chế văn hóa. Theo thông tin từ Sở VH-TT&DL, thành phố đã quyết định đầu tư 3 tỷ đồng để xây dựng NVH xã Hòa Tiến, nhưng kinh phí thực tế vẫn chưa được đưa về địa phương. Đến thời điểm này, khi năm 2013 đang đến rất gần, thì công trình NVH xã Hòa Tiến, sau khi thi công được tường rào và đổ đất nền sân, vẫn đang tạm ngừng để chờ kinh phí.
Trong nỗi trăn trở, ông Nguyễn Thúc Dũng, Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin huyện Hòa Vang chia sẻ: “Chúng ta không nên chỉ chạy theo các tiêu chí về diện tích, chỗ ngồi, đếm số lượng hoạt động văn hóa, thể thao theo chuẩn của Bộ, điều cốt yếu phải xây dựng được một đời sống văn hóa thật sự vui tươi, hữu ích đối với người dân. NVH thôn hay xã có khang trang, to đẹp đến mấy cũng sẽ chỉ là cái xác nếu không có các hoạt động hấp dẫn người dân tự nguyện tham gia, mà phải tính đến sự phù hợp, tính hiệu quả của các công trình”.
Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới có 19 tiêu chí. Trong đó, tiêu chí thứ 6 - về cơ sở vật chất văn hóa quy định địa phương đạt chuẩn nông thôn mới phải hội đủ 2 điều kiện: 100% thôn có nhà văn hóa và khu thể thao đạt chuẩn của Bộ VH-TT&DL và 100% xã có nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ VH-TT&DL. Huyện Hòa Vang đang phấn đấu đến năm 2015 có 6 xã đạt chuẩn nông thôn mới gồm: Hòa Tiến, Hòa Châu, Hòa Phước, Hòa Nhơn, Hòa Phong, Hòa Khương. Riêng hai xã Hòa Tiến và Hòa Châu đang phấn đấu đạt chuẩn trong năm 2013. Năm 2017, toàn huyện đạt chuẩn nông thôn mới. |
Bài và ảnh: NGỌC DUNG