Sau khi Liên hoan Xiếc quốc tế 2019 kết thúc, đầu tháng 11, Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã mang những tiết mục đoạt giải tại liên hoan trình diễn tại Đà Nẵng. Để có những tiết mục xiếc đẳng cấp quốc tế, gây “thót tim” cho người xem là cả quá trình luyện tập gian nan, hiểm nguy của các diễn viên.
 |
| Xiếc voi là tiết mục thu hút nhiều khán giả nhí Đà Nẵng. |
Đây là lần đầu tiên, Liên đoàn Xiếc Việt Nam mang đến Đà Nẵng những tiết mục xiếc mạo hiểm như: Nhào lộn trên sào, Vòng quay mạo hiểm, Đế trụ tập thể, Tạo hình trên dây, nhào lộn trên cầu bật, đế kiếm trên đu...
Trong đó, tiết mục Nhào lộn trên sào, Vòng quay mạo hiểm vừa giành Huy chương vàng và tiết mục Đế trụ tập thể vừa giành Huy chương bạc tại Liên hoan Xiếc quốc tế 2019. Xen giữa những màn trình diễn mạo hiểm, khán giả lại được mãn nhãn với những tiết mục vui nhộn như: xiếc thú, xiếc voi, xiếc hề... để giảm bớt sự căng thẳng.
NSƯT Ðỗ Hùng, Trưởng đoàn Nghệ thuật Xiếc đương đại, Liên đoàn Xiếc Việt Nam cho biết, hầu hết diễn viên đều tốt nghiệp từ các trường đào tạo xiếc chuyên nghiệp. Khi ra trường, họ đầu quân về Liên đoàn Xiếc Việt Nam.
Sau đó, họ được Liên đoàn đào tạo, tập luyện những tiết mục phù hợp. Các tiết mục biểu diễn tại Đà Nẵng vừa qua đều được các nghệ sĩ, diễn viên luyện tập từ 2 đến 3 năm. Đặc biệt, “Vòng quay mạo hiểm” là tiết mục xiếc đẳng cấp châu Âu, lần đầu tiên Việt Nam dàn dựng thành công.
Ở tiết mục này, trên chiếc vòng khổng lồ thiết kế giống con số 8 quay liên tục ở độ cao hơn 10m, hai diễn viên nhảy múa, lên xuống, ra vào trên hai đầu hình tròn. Cao trào của tiết mục là một diễn viên lấy chiếc mũ màu đen che kín mặt và bước đi trên vòng quay. Bỏ mũ ra, diễn viên này dùng dây thừng nhảy trên chiếc vòng quay.
Anh Lê Thành (quận Hải Châu) chia sẻ, đây là lần đầu tiên được xem trực tiếp một tiết mục xiếc mạo hiểm như vậy. “Nhìn những diễn viên biểu diễn, tôi không khỏi hồi hộp và thật sự thán phục họ. Nếu không bằng niềm đam mê với nghề, tôi nghĩ khó mà làm được”, anh Thành nói.
NSƯT Ðỗ Hùng, tác giả của tiết mục cho biết thêm, “Vòng quay mạo hiểm” là tiết mục xiếc đã xuất hiện trên sân khấu thế giới, nhiều năm qua, Liên đoàn Xiếc Việt Nam lâu nay rất muốn thực hiện nhưng chưa đủ điều kiện và nhân lực.
Năm 2018, mọi người mới quyết tâm làm. Khi xây dựng đề án, nghệ sĩ và các chuyên gia cơ khí phải nghiên cứu rất kỹ. Lưới của vòng quay làm bằng i-nox phải đặt mua từ nước ngoài theo đúng tỷ lệ. Các động tác kỹ thuật cũng mới, cho nên cả thầy và trò phải tự mò mẫm, tính toán sao cho an toàn cao nhất, chọn lựa những diễn viên giỏi nhất cho pha mạo hiểm. “Nhưng với xiếc, không có an toàn tuyệt đối. Song bằng tình yêu nghề, chúng tôi quyết tâm làm bằng được”, NSƯT Ðỗ Hùng chia sẻ.
Đi tìm khán giả
Cũng như một số loại hình nghệ thuật khác, nghệ thuật xiếc vẫn đang loay hoay tìm khán giả. Trong 3 đêm biểu diễn tại Đà Nẵng (từ ngày 1 đến 3-11), thời tiết không thuận lợi cũng khiến Ban tổ chức Liên đoàn Xiếc Việt Nam đứng ngồi không yên.
Anh Tuấn Giang (thành viên Ban tổ chức) chia sẻ, Ban tổ chức đã họp bàn để quyết định diễn hay không, nhưng rồi chọn phương án vẫn diễn như dự kiến bởi chương trình lần này Liên đoàn Xiếc Việt Nam mong muốn những tiết mục nghệ thuật xiếc đẳng cấp quốc tế lan tỏa rộng rãi hơn tới cộng đồng, khẳng định giá trị nghệ thuật xiếc đỉnh cao của Việt Nam.
Tuy nhiên, con đường đi tìm khán giả của nghệ thuật xiếc cũng gian nan không kém. Khán giả Đà Nẵng vẫn chưa mặn mà với loại hình, ngoại trừ một bộ phận nhỏ đặc biệt yêu thích. Như trường hợp anh Minh Tuấn (quận Thanh Khê), hầu như chương trình xiếc nào có mặt ở Đà Nẵng là cả gia đình anh đi xem.
“Các con tôi hào hứng với những màn xiếc thú, ngộ nghĩnh, dễ thương. Với tôi, các tiết mục xiếc mạo hiểm đòi hỏi các động tác kỹ xảo, những hành động phi thường, mà trong đó sức mạnh, lòng dũng cảm của người biểu diễn... đã nói lên khả năng kỳ diệu của con người.
Nhưng tiếc là lâu lâu mới có một đoàn về biểu diễn, những đoàn chuyên nghiệp thì càng hiếm. Có lẽ khán giả chưa mặn mà nên các đoàn cũng đắn đo bởi đưa cả lực lượng, đạo cụ từ nơi xa về kinh phí không hề ít”, anh Tuấn nói.
Về điều này, NSƯT Ðỗ Hùng cũng xác nhận, đơn vị từng được UBND thành phố Đà Nẵng bố trí đất để thực hiện Dự án Trung tâm biểu diễn xiếc và nghệ thuật tổng hợp quốc gia. Các nghệ sĩ, diễn viên cũng rất muốn có rạp xiếc tại Đà Nẵng nhưng vì nhiều lý do Liên đoàn xiếc Việt Nam không thực hiện dự án, đó cũng là điều đáng tiếc.
Tuy nhiên, theo NSƯT Ðỗ Hùng, trong thời gian tới, Liên đoàn xiếc Việt Nam sẽ có kế hoạch biểu diễn thường xuyên hơn tại Đà Nẵng để đưa nghệ thuật xiếc đến gần hơn với công chúng, đặc biệt thành phố phát triển du lịch mạnh như Đà Nẵng.
“Đời sống của anh em nghệ sĩ, diễn viên xiếc nói chung còn nhiều khó khăn, tiền lương và thù lao thấp, chưa tương xứng với tài năng và công sức. Phía sau những tiết mục ấn tượng chỉ vài phút trên sân khấu, chúng tôi phải luyện tập vất vả, thậm chí còn nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng chúng tôi vẫn làm vì yêu nghề, vì đam mê. Cũng như nhiều loại hình nghệ thuật khác đang chật vật tìm khán giả, chúng tôi chẳng còn cách nào khác là tự đi tìm khán giả, mang cái hay của nghệ thuật xiếc phục vụ công chúng và hy vọng lan tỏa trong cộng đồng”, NSƯT Ðỗ Hùng chia sẻ.
Bài và ảnh: NGỌC HÀ
