Mỗi năm giải thưởng Cánh diều vàng đều được kỳ vọng diễn ra sôi động và các tác phẩm điện ảnh được vinh danh phải có vị trí trong lòng công chúng.
 |
| Vân Trang (trái) và Maya trong Scandal - Bí mật thảm đỏ. |
Song, qua rất nhiều mùa giải kể từ năm 2003 đến nay, chỉ có Áo lụa Hà Đông của đạo diễn Lưu Huỳnh đoạt giải Cánh diều vàng 2006 là phim tư nhân đầu tiên đoạt giải và cũng là phim đầu tiên thành công về mặt doanh thu.
Phim chưa hoàn thành cũng ứng cử
Giải Cánh diều vàng của Hội Điện ảnh Việt Nam sẽ được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh vào tối 9-3. Theo đó, sẽ có 11 phim truyện tranh giải, bao gồm: Thiên mệnh anh hùng và Scandal - Bí mật thảm đỏ (đều của đạo diễn Victor Vũ), Cưới ngay kẻo lỡ (Charlie Nguyễn), Dành cho tháng Sáu (Nguyễn Hữu Tuấn), Gia sư nữ quái (Lê Bảo Trung), Lấy chồng người ta (Lưu Huỳnh), Cát nóng (Lê Hoàng), Đam mê (Phi Tiến Sơn), Nhà có 5 nàng tiên (NSND Trần Ngọc Giàu), Lạc lối (Phạm Nhuệ Giang) và Mùa hè lạnh (Ngô Quang Hải) vừa được bổ sung danh sách vào ngày 1-3.
Trong đó, Lạc lối chưa phát hành, thậm chí khi ứng cử, phim vẫn đang phải hoàn thiện những khâu cuối cùng. Tuy nhiên, đây không phải là trường hợp đầu tiên. Năm 2006, Chuyện của Pao của Ngô Quang Hải cũng chưa ra rạp nhưng vẫn dự thi và được trao giải Cánh diều vàng dành cho Phim hay nhất trong năm, Nữ diễn viên chính xuất sắc, Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất.
 |
| Huỳnh Đông và Midu trong Thiên mệnh anh hùng. |
Điều bất ngờ là Cánh diều vàng lần này vắng bóng nhiều phim được cho là nặng ký như Chạm (Touch) của đạo diễn Việt kiều Nguyễn Đức Minh nói về cuộc sống và tình yêu của cô gái Việt làm nghề chăm sóc móng ở Mỹ. Khi được trình chiếu, Chạm mang tính nghệ thuật được khán giả yêu thích, đánh giá cao bởi sự gần gũi, dễ đồng cảm với thông điệp về sự va chạm trong cuộc sống thường nhật theo những cấp độ và xúc cảm khác nhau, từ sự nhẹ nhàng, tinh tế, ý nhị, hài hước, dí dỏm, lãng mạn đến đắng cay, buồn bã, bi thương… Touch còn giành giải Kịch bản bản xuất, Nữ diễn viên chính xuất sắc và Quay phim đẹp nhất tại Liên hoan phim (LHP) Boston (Mỹ), giải Phim đầu tay xuất sắc tại LHP Santa Rosa (Mỹ), giải Phim được khán giả yêu thích nhất tại LHP quốc tế người Việt lần thứ 5 năm 2011. Vì vậy, sự vắng mặt của Touch tại Cánh diều vàng là điều đáng tiếc.
Phim thương mại lấn át phim nghệ thuật
 |
| Poster ấn tượng của Chạm. Tiếc là phim này không tham gia Cánh diều vàng. |
Vấn đề đặt ra là phim thương mại thường chưa đủ tầm để lên bục cao nhất tại mỗi mùa Cánh diều vàng, còn phim nghệ thuật thường ít được khán giả yêu thích. Ngay cả Mỹ nhân kế của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng nổi đình nổi đám trong dịp Tết Nguyên đán Quý Tỵ với tổng doanh thu tính đến nay lên đến 52 tỷ đồng cũng bị cho là còn lắm “sạn” và chỉ mang tính giải trí, cười thư giãn rồi… quên ngay. Mỹ nhân kế không dự Cánh diều vàng, chứ nếu dự và biết đâu đoạt giải thì khán giả sẽ nghĩ gì về điện ảnh Việt Nam? Trong khi đó, chỉ được chiếu một buổi khai mạc LHP Quốc tế Hà Nội rồi im ắng, phim Cát nóng cũng bị chê tơi tả và bị cho là “thảm họa”.
| Ngoài hạng mục phim truyện, còn có sự tham dự của 18 phim truyền hình; 24 phim ngắn; 13 phim hoạt hình; 37 phim tài liệu; 10 phim khoa học và 3 công trình nghiên cứu, lý luận phê bình điện ảnh. Ban giám khảo phim truyện gồm 9 thành viên, trong đó có PGS, TS Trần Kim Luân, NSND - đạo diễn Đặng Nhật Minh, NSƯT - đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, NSND Đoàn Dũng, đạo diễn Bùi Tuấn Dũng… |
Nhìn danh sách 11 phim truyện dự thi thì chưa thấy phim nào thật sự xứng tầm nghệ thuật. Mùa hè lạnh qua bàn tay của Ngô Quang Hải - diễn viên trong những bộ phim khá nổi tiếng như Hải nguyệt, Hà Nội mùa đông năm 46, Mùa hè chiều thẳng đứng - được kỳ vọng là phim hay thì lại có cách kể chuyện rườm rà, gây nhàm chán và mệt mỏi cho khán giả. Xem ra chỉ có Thiên mệnh anh hùng và Scandal - Bí mật thảm đỏ sáng giá nhất cho những giải thưởng quan trọng. Đặc biệt, xét ở góc độ phim Việt, Thiên mệnh anh hùng được cho là “bom tấn” với truyện kể hay, cảnh quay đẹp cùng diễn xuất khá xuất sắc của Huỳnh Đông, Midu, Vân Trang, Khương Ngọc…
Trả lời báo giới, bà Nguyễn Thị Hồng Ngát, Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, cho rằng khâu phát hành phim là khó khăn chung của điện ảnh Việt. Tuy nhiên, nhìn câu chuyện của Mỹ nhân kế, Nhà có 5 nàng tiên trong dịp Tết 2013 hay Hello cô Ba, Thiên mệnh anh hùng trong dịp Tết 2012 thì thấy rõ khán giả không hề quay lưng với phim trong nước. Vấn đề chỉ là các bộ phim không đáp ứng được sự kỳ vọng của khán giả. Và như vậy thì phát biểu của NSND Đoàn Dũng, thành viên Ban giám khảo phim truyện nhựa, rằng “Tiêu chí giải Cánh diều vàng là không cần thiết phải chiếu cho khán giả” càng không hợp lý.
PHƯƠNG THẢO
