Virus Zika không quá đáng sợ

Thông tin virus Zika đã xuất hiện tại Việt Nam khiến không ít người dân hoang mang, lo lắng. Tuy nhiên, Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Bộ Y tế và các cơ quan y tế tại Đà Nẵng đều khẳng định Việt Nam có người nhiễm Zika không phải là diễn biến bất thường, đồng thời Zika cũng không là bệnh dễ gây chết người đến mức đáng sợ.

Kiểm soát dịch bệnh tại sân bay quốc tế Đà Nẵng. Ảnh: THU HOA

Zika nhẹ hơn sốt xuất huyết

Sau khi nghe thông tin có 2 người dân tại thành phố Hồ Chí Minh và Khánh Hòa bị nhiễm virus Zika, không ít người dân trên địa bàn thành phố Đà Nẵng tỏ ra lo lắng. Bà H. (60 tuổi, quận Hải Châu) băn khoăn: “Tôi có mấy đứa cháu nhỏ 5, 6 tuổi, muỗi đốt trong thời điểm dịch như thế này có bị teo não không. Tôi già rồi, con Zika mà xâm nhập thì không biết ra sao. Cứ nghe bệnh mới là sợ”. Nỗi niềm của bà H. cũng là tâm trạng của nhiều người khi không rõ điều gì sẽ xảy ra cho sức khỏe của họ nếu dịch xuất hiện tại thành phố.

Chiều 6-4, bác sĩ Tôn Thất Thạnh, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng thành phố Đà Nẵng cho biết, thực sự Zika không đáng sợ như sự tưởng tượng của mọi người. Nếu so với sốt xuất huyết, Zika nhẹ hơn nhiều về triệu chứng lâm sàng.

Sốt xuất huyết gây sốt cao, sốc và có thể gây tử vong; trong khi Zika chỉ gây sốt nhẹ kèm các triệu chứng nổi ban đỏ, đỏ mắt, mỏi cơ. Những biểu hiện này diễn biến nhẹ nhàng và có thể khỏi sau 5-7 ngày nghỉ ngơi, chăm sóc sức khỏe.

Trẻ em hay người lớn đều có thể mắc Zika nếu bị muỗi mang virus Zika chích, nhưng không có chuyện bị Zika thì não sẽ teo. Thế giới chỉ mới nghi ngờ có sự liên quan giữa virus Zika với thai nhi dẫn đến chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh. Bởi vậy, chỉ có đối tượng phụ nữ đang mang thai mới cần đặc biệt coi trọng các dấu hiệu nghi ngờ để tầm soát dị tật thai nhi.

Tuy vậy, cũng không phải 100% người mang thai bị nhiễm Zika đều sinh ra con bị bệnh đầu nhỏ. Theo WHO, tỷ lệ này chỉ dưới 1%. WHO và cơ quan y tế Việt Nam khuyến cáo phụ nữ mang thai không nên đi đến những khu vực có dịch để hạn chế thấp nhất nguy cơ bị truyền bệnh.

Đã có 61 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới ghi nhận người mắc Zika. Trong đó, Lào và Trung Quốc đều đã có dịch Zika, nên không bất ngờ hay bất thường khi Việt Nam, láng giềng của các nước này lần lượt xuất hiện dịch.

Hiện nay, việc xét nghiệm Zika đều hoàn toàn miễn phí. Các đối tượng được xét nghiệm là người có yếu tố dịch tễ, bị sốt và âm tính với sốt xuất huyết, đi về từ vùng có dịch.

Khó từ chối vận chuyển khách nghi nhiễm

Zika không quá đáng sợ về mặt triệu chứng lâm sàng và không dễ lây như Ebola hoặc Mers-Cov, v.v…, những bệnh dịch có khả năng lây qua đường tiếp xúc trực tiếp và nhiều khả năng nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, vì mức độ bao phủ dịch Zika rộng hơn, nên công tác kiểm soát tại các sân bay, nhà ga là vô cùng khó khăn.

Qua điều tra véc-tơ mới đây do Trung tâm Kiểm dịch Y tế quốc tế Đà Nẵng thực hiện, nhà ga sân bay quốc tế Đà Nẵng được ghi nhận có sự tồn tại của muỗi vằn Aedes Aegypt, loại trung gian truyền Zika.

Bác sĩ Phạm Trúc Lâm, Giám đốc Trung tâm kiểm dịch Y tế quốc tế Đà Nẵng cho biết, người mắc Zika ít biểu hiện bệnh hoặc biểu hiện khá mơ hồ, nên các máy đo thân nhiệt tại sân bay khó phát hiện. Cách kiểm soát hiệu quả hơn là dựa vào việc kiểm tra hộ chiếu của hành khách để nắm lịch trình những vùng có dịch khách đã đi qua trong vòng 10-12 ngày.

Nhưng vấn đề là mỗi ngày Đà Nẵng có đến 60 chuyến bay đi và đến với lượng hành khách tương ứng khoảng 1.000 người. Chủ yếu trong số đó là khách Trung Quốc, đất đang có dịch, nên đây càng là bài toán khó cho cán bộ xuất nhập cảnh.

Về vấn đề này, ông Cù Dương Thanh, Phó trưởng Công an Xuất nhập cảnh sân bay quốc tế Đà Nẵng chia sẻ: Nhớ được 61 quốc gia và vùng lãnh thổ đã khó, nhớ được con dấu của từng ấy nước lại càng khó hơn. Trong khi đó, mỗi chuyến bay có đến 300 khách đáp xuống, nếu cứ lật hộ chiếu xem xét kỹ thì sẽ dẫn đến ùn tắc, làm mất hình ảnh thân thiện, nhanh nhẹn của cán bộ hải quan Đà Nẵng.

Do đó, giải pháp trước mắt là lực lượng kiểm soát sẽ ghi nhớ những quốc gia có mức độ dịch cao để tập trung theo dõi; đồng thời đề nghị các hãng bay và các sân bay quốc tế trên cả nước cùng phối hợp quy trình kiểm soát .

Thêm một bài toán khó khác, đó là nếu có hành khách nghi ngờ nhiễm Zika thì các hãng có được từ chối vận chuyển hay không. Ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Giám đốc Vietnam Airlines chi nhánh miền Trung cho biết, hãng chỉ từ chối chuyên chở khi khách không chấp hành điều lệ bay theo luật định, còn khách nghi nhiễm dịch bệnh thì rất khó xử lý vì chưa có hành lang pháp lý cho tình huống này.

Đồng quan điểm, ông Đoàn Hưng, Phó Giám đốc Cảng vụ Hàng không miền Trung cho rằng, cần có hành lang pháp lý để các hãng có quyền từ chối vận chuyển khách nghi ngờ nhiễm dịch bệnh. Đây là điều cần thiết không chỉ đối với tàu bay mà đối với tất cả phương tiện vận chuyển công cộng khác.

Hiện nay, do sân bay Đà Nẵng đang trong giai đoạn xây dựng, sửa chữa nên phòng cách ly dùng cho khách nghi nhiễm bệnh cũng không còn. Khu vực gần vị trí đo thân nhiệt được chọn làm điểm tập trung tạm thời cho khách có dấu hiệu nghi ngờ, trước khi được xe đưa đến cơ sở y tế.

THU HOA