Đói nghèo và dịch bệnh vì El Nino

Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) cảnh báo El Nino 2015 là hiện tượng mạnh nhất trong vòng 50 năm qua. Nó bắt đầu từ tháng 3-2015 và có thể vắt qua mùa xuân 2016. Nó đã phá vỡ chu kỳ thời tiết bình thường như gió mùa và gió mậu dịch (là gió thổi từ đông sang tây trên và dưới đường xích đạo). Điều nguy hiểm là El Nino đã gây ra những vùng hạn hán kéo dài, lũ lụt nghiêm trọng; đẩy hàng triệu người vào cảnh thiếu ăn, bệnh tật và cháy rừng.

Năm nay, El Nino ảnh hưởng rõ ở Ethiopia, Somalia, Kenya, Malawi, Indonesia và xuyên suốt Trung Mỹ. Hiện tượng thiên nhiên khắc nghiệt này cũng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng cháy rừng trên diện rộng ở Indonesia và rừng nhiệt đới Amazon. Tổng Thư ký WMO là Michel Jarraud đưa ra cảnh báo hồi đầu tuần này rằng El Nino hiện tại sẽ đạt đỉnh vào cuối năm 2015. Hạn hán kéo dài, lũ lụt nghiêm trọng xuyên qua những vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Các nhà nghiên cứu cho biết số lượng các vụ cháy rừng ở Amazon tăng mạnh. Đã có hơn 11 nghìn vụ cháy rừng được ghi nhận ở tỉnh Amazonas của Brazil trong năm nay, tăng 47% so với cùng kỳ năm ngoái. El Nino năm nay mạnh hơn năm 1997. El Nino năm 1997 đã làm chết hàng nghìn người và thiệt hại hàng tỷ USD ở châu Á, Nam Mỹ và châu Phi.

Yemen và Nam Sudan vốn đã khốn khó vì chiến tranh và đói nghèo. El Nino ập tới càng làm cho tình hình trở nên xấu hơn nếu như công tác từ thiện không được tăng cường. Ở Ethiopia và Sahel, ảnh hưởng của El Nino thấy rõ. Dịch bệnh như sốt xuất huyết, tiêu chảy và sốt rét có nguy cơ bùng phát mạnh nên rất cần hệ thống y tế đủ mạnh để đáp ứng. Chương trình Lương thực thế giới (WFP) cho biết mùa vụ thu hoạch gạo và ngũ cốc bị ảnh hưởng nhiều khiến cho 2,3 triệu người ở Trung Mỹ và nhiều nơi ở đông và nam châu Phi cần viện trợ lương thực. Tình trạng thiếu lương thực có thể sẽ xảy ra ở một số nước Đông Nam Á như Indonesia, Philippines…

Sau WFP tới lượt Quỹ Nhi đồng LHQ (Unicef) đưa ra cảnh báo về hệ quả của EL Nino. 8,5 triệu người Ethiopia cần viện trợ lương thực. Vài triệu người Somalia và Kenya cũng cần cứu trợ lương thực. 1,5 triệu người Zimbabwe sẽ thiếu ăn từ tháng Giêng tới tháng 3-2016. Một trong những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Malawi với đợt hạn hán tồi tệ nhất trong 10 năm qua. Ở Nam Phi, ngành chăn nuôi “chết đứng” vì con vật chết la liệt do thiếu nước. Ngay tại Johannesburg vẫn bị hạn chế sử dụng nước. Hạn hán ở Trung Mỹ khiến 3,5 triệu người ở Guatemala, Honduras và El Salvador cần viện trợ lương thực. Peru và Ecuador có hơn 2 triệu người bị ảnh hưởng. Người đứng đầu WFP ở Nam Mỹ và Caribbean, Miguel Barreto cho biết El Nino đánh mạnh vào nỗ lực lao động của những nhà sản xuất nhỏ và gia đình của họ đang nỗ lực cứu vớt mùa vụ năm ngoái do hạn hán. Chính vì thế, số người cần cứu đói tăng cao. Chính phủ Indonesia tuần trước cho biết vùng trồng lúa ở Java bị ảnh hưởng nặng vì hạn hán.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo về cú sốc kinh tế - xã hội toàn cầu. Chính vì thế, chính phủ các nước cũng như các tổ chức từ thiện cần sẵn sàng ứng phó với tình trạng thiếu hụt lương thực, lũ lụt và hạn hán.

ANH THƯ (Theo BBC, Guardian)