Xuống phố

Người Sài Gòn “chính hiệu” có một “phong tục” ngàn đời là cuối tuần phải xuống phố” - Anh bạn vừa nói vừa nháy mắt tinh nghịch. Tôi sống ở Sài Gòn đã vài năm nhưng vẫn chưa một lần kiểm chứng đó có thực sự là “phong tục” của con người nơi đây hay không. Thế nhưng, tôi luôn xem đó là lời rủ rê hấp dẫn nhất dành cho một kẻ ngại đặt chân đến những nơi đông đúc, náo nhiệt.

Minh họa: HOÀNG ĐẶNG

Sài Gòn đêm cuối tuần, tiếng máy xe cũng trở nên hối hả hơn. Hầu như ai cũng sắp xếp cho riêng mình một cuộc hẹn: kẻ gặp người thương, người hàn huyên trong những quán cà-phê lãng mạn tĩnh mịch; người khác chọn việc ăn uống, vui chơi với bạn bè…

Tôi “đánh liều” nghe theo lời “quảng cáo” về “món lẩu cá bớp nức tiếng Sài Gòn” của anh bạn, vào một quán hoàn toàn lạ nằm xuôi theo bờ kênh Nhiêu Lộc. Chỉ hơn 6 giờ tối nhưng quán đã chật kín chỗ ngồi. Tiếng người cười nói rôm rả chìm vào những giai điệu tươi vui phát ra từ mấy chiếc loa mini giăng đầy trần nhà. Bầu không gian như đặc quánh lại, sóng sánh. Dù không mấy thích thú với những chốn ồn ào nhưng tôi lại yêu vô cùng cách người Sài Gòn chuyện trò, hàn huyên bên nhau: bình dị và rất đỗi thân thương. Có lẽ đó là lý do mà tôi chưa bao giờ từ chối lời mời xuống phố vào mỗi cuối tuần của anh bạn.

Tiếng kèn saxophone tựa như một giọng nam trầm, hòa lẫn đâu đó trong không gian. Người quản lý tinh tế đưa tay ra hiệu tắt nhạc nền trong quán. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía vỉa hè, một người đàn ông mái tóc điểm bạc, áo sơ-mi cũ kỹ được đóng thùng gọn gàng đang say sưa biểu diễn một ca khúc bất hủ của Trịnh. Tiếng kèn của ông chỉ thu hút được sự chú ý ban đầu, vài phút sau, ai nấy đều trở về với những câu chuyện còn dang dở của mình, chỉ còn lác đác một vài ánh mắt vẫn ngẩn ngơ đắm chìm trong những âm thanh mê hoặc ấy…

Chiếc loa thùng khoác lên mình chiếc áo sờn bạc của thời gian, bên trên một vài bông hoa đủ màu sắc cắm khiêm nhường trong chiếc lọ nhỏ. Một vị khách tiến từng bước chậm rãi về người nghệ sĩ, ngâm nga từng ca từ trong bài hát: “Người nằm xuống nghe tiếng ru/ Cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ”… (1) Vị khách lắc lư nhè nhẹ theo điệu nhạc, đôi tay khẳng khiu gân guốc đong đưa theo từng thanh âm trầm bổng. Đôi mắt người thổi kèn ánh lên cái nhìn rạng rỡ, cảm tưởng như vừa tìm được người bạn tâm giao. Phải là người có sự nhạy cảm với âm nhạc, phải là người có tấm lòng sẻ chia thì khán giả mới có thể đồng cảm, thấu hiểu tiếng lòng của người nghệ sĩ đến thế. Vỉa hè mấp mô đá như được phù phép bởi tiếng nhạc, bởi thanh âm của sự đồng cảm, sẻ chia. Ánh đèn đường vàng vọt xuyên qua tán lá, tỏa xuống thứ ánh sáng lấp lánh ảo diệu. Vỉa hè khô khốc bỗng hóa thành một sân khấu mộc mạc, ấm cúng. Bản nhạc của người đàn ông không còn đơn độc, giờ đây đã reo lên những khúc ca rộn rã. Trong khoảnh khắc ấy, ông cũng đã trở thành một nghệ sĩ…

Tiếng động cơ xe máy ì ạch, thở từng đợt nặng nhọc từ đâu đỗ xịch trên vỉa hè. Một người đàn ông khác một tay cầm xúc  xắc, tay kia xách bọc bánh phồng tôm lớn. Ông nhìn người nghệ sĩ thổi kèn saxophone gật đầu chào. Họ thì thầm một vài phút rồi cùng nhau chơi một giai điệu rộn rã. Tiếng còi xe, tiếng người cười nói ồn ã như tan vào không khí, Sài Gòn vỗ về người xa quê bằng hình ảnh ngọt ngào, thấm đẫm tình người giữa những con người xa lạ… Những phận người nghèo khó, không chỉ mưu sinh bằng năng khiếu thiên bẩm, niềm đam mê với nghệ thuật mà còn bằng hơi ấm tình người…

Bản nhạc khép lại bằng tiếng kèn ngân vang và những tràng vỗ tay của những vị khách trong quán. Họ sắp xếp đồ đạc gọn gàng lên chiếc xe gắn máy hoen rỉ, mỗi người lại đi về một hướng. Tiếng nhạc xập xình lại vang lên từ hàng chục loa mini trên trần. Thế nhưng, đâu đó vẫn vang vọng tiếng kèn saxophone hòa lẫn trong tiếng xúc xắc, giọng vị khách lại khàn khàn: “Mưa vẫn hay mưa cho đời biển động/ Làm sao em biết bia đá không đau/ Xin hãy cho mưa qua miền đất rộng/ Ngày mai sỏi đá cũng cần có nhau” (2)

PHẠM NGUYỄN CA DAO

(1) Ca khúc “Mưa hồng”.

(2) Ca khúc “Diễm xưa”.