Tạm biệt danh họa "Huyền thoại Disney"

Tyrus Wong là một trong những nghệ sĩ Mỹ gốc Trung Quốc nổi tiếng trong thế giới phim hoạt hình của thế kỷ 20. Ông qua đời vào ngày 30-12-2016 vừa qua, thọ 106 tuổi.

Tyrus Wong làm diều tre nghệ thuật sau khi nghỉ hưu.

Trong số hàng chục bộ phim mà Tyrus tham gia, bộ phim kể chuyện về chú nai sao bé nhỏ tên Bambi đã làm nên danh tiếng của ông. Sau khi phim hoạt hình Bambi của Walt Disney phát hành vào năm 1942, các nhà phê bình điện ảnh hết lòng khen ngợi là một bộ phim mang phong cách “hoàn toàn khác biệt” với bất cứ bộ phim nào mà Disney đã thực hiện trước đây.

Nhưng lúc ấy, họ không biết được rằng sự xuất hiện ấn tượng của bộ phim được tạo ra bởi một nghệ sĩ người nhập cư Trung Quốc, người lấy cảm hứng từ những bức tranh phong cảnh thời nhà Tống.

Giống như nhân vật chính của bộ phim- con nai nhỏ ngơ ngác- nghệ sĩ Tyrus Wong hy vọng tạo dựng cuộc sống ở Mỹ. Ông đã từng bị giam giữ, cách ly và thẩm vấn liên tục ngay cả khi vẫn còn là một đứa trẻ trên đất Mỹ. Trong những năm sau đó, ông đã chịu đựng sự nghèo khổ, phân biệt đối xử và không được công nhận.

Những hình ảnh trong bộ phim hoạt hình Bambi.

Tyrus Wong sinh tháng 10-1910, tại Quảng Đông, Trung Quốc. Vào năm 1920, Wong theo cha di cư sang Hoa Kỳ, và kể từ đó, ông không bao giờ gặp lại mẹ và em gái của mình.

Thời gian đầu, theo luật “ngăn chặn người Trung Quốc nhập cư”,  Wong được bố trí cư trú tại đảo Angel, sống tách biệt người cha. Sau khi được phép rời khỏi đảo Angel, cha con ông chuyển đến Los Angeles.

Trong khi theo học trung học tại trường Benjamin Franklin (thành phố Pasadena, Los Angeles),  giáo viên của Wong đã nhận thấy khả năng nghệ thuật của ông. Wong  nhận được học bổng tại Viện Nghệ thuật Otis. Wong quyết định rời khỏi  bậc trung học cơ sở và dành hết thời gian theo học tại đây.

Đời sống khó khăn với thu nhập khiêm tốn của người cha, Wong vừa học vừa làm việc như một lao công tại Viện Otis. Tyrus Wong  tốt nghiệp Viện Nghệ thuật  Otis vào những năm 1930 và bắt đầu làm việc ở Hollywood.

Năm 1938, xưởng phim hoạt hình Walt Disney thuê Tyrus làm việc như một người phụ việc. Đến lúc nghe rằng xưởng phim Disney đang chuẩn bị khởi đầu thực hiện bộ phim Bambi, Tyrus vẽ và gửi đến xưởng phim một số tranh về loài vật, nhất là về hươu, nai.

Các bức tranh được Walt Disney  chú ý và bị hấp dẫn bởi chất lượng và sự truyền cảm “bí ẩn” từ những bản tranh đang còn dạng phác thảo. Walt Disney thấy Tyrus đã có thể tạo ra tác phẩm nghệ thuật tinh tế mà không nhất thiết phải giống như rừng thiên nhiên.

Nhưng đúng hơn, cảm giác “như rừng” trong phim Bambi qua tác  phẩm của Tyrus vẫn còn ảnh hưởng đến các bộ phim ngày hôm nay, Walt Disney muốn có một cái nhìn khác lạ cho bộ phim, và những phác thảo củaTyrus trở thành cơ sở cho phong cách trực quan của bộ phim.

Thay vì tập trung vào các chi tiết như bông hoa nhỏ, nhánh hay lá cây, Tyrus chỉ chọn để vẽ những điều đơn giản, tạo ra bầu không khí và tinh thần của khu rừng. Hiệu quả này xuất phát từ sự nghiên cứu về nghệ thuật Trung Quốc, tạo nên cảm hứng cho Tyrus vẽ với sự đơn giản.

Đó là một khái niệm mang tính cách mạng và tạo hiệu quả tốt đẹp cho bộ phim. Năm 2001, Tyrus được gọi tên “Huyền thoại Disney” sau những đóng góp của ông đối với sự thành công lớn của bộ phim hoạt hình Bambi.

Sau khi nghỉ hưu, Tyrus trở lại công việc tạo dáng các con diều nghệ thuật. Ông nhận được nhiều giải thưởng và trở thành chủ đề của một bộ phim tài liệu về cuộc sống và sáng tác của Tyrus Wong.

Viết về sự ra đi của ông, một đạo diễn nổi tiếng chuyên các bộ phim tài liệu nói: “Tyrus Wong qua đời, chúng ta mất đi một nghệ sĩ tuyệt vời, hình ảnh sinh động trong phim hoạt hình của ông xứng đáng mang danh hiệu tiên phong.

Tyrus luôn luôn phải đối mặt với nghịch cảnh nhưng  với phẩm giá, lòng can đảm, và nghệ thuật của ông đã làm chúng ta kinh ngạc, chúng ta bị mê hoặc với sự hài hước như trẻ con của ông, và ở nơi ông, chúng ta nghiêng mình trước lòng quảng đại, khả năng sáng tạo và Tyrus Wong là “Huyền thoại Disney”, một nghệ sĩ mang trái tim lớn”.

HOÀNG ĐẶNG (Theo New York Time)