“Leda và Thiên nga” - bức bích họa mô tả một cảnh từ huyền thoại Hy Lạp đã được công bố lần đầu tiên tại thành phố La Mã cổ đại của Pompeii. Hình ảnh các bức bích họa khá phổ biến trong các ngôi nhà ở Pompeii và Herculaneum - cả hai thành phố này đều bị phá hủy khi núi lửa Vesuvius phun trào vào năm 79 sau Công nguyên.
 |
| Bức bích họa của Leda và thiên nga. |
Nằm dưới bóng núi Vesuvius, Herculaneum là một thị trấn La Mã cổ đại, tàn tích của nó nằm ở xã Ercolano, Campania, Ý. Herculaneum là một trong số ít các thành phố cổ được bảo tồn ít nhiều còn nguyên vẹn, không có sự bồi đắp hay sửa đổi sau này. Giống như thành phố anh em gần gũi của nó, Pompeii, Herculaneum nổi tiếng vì đã bị chôn vùi trong tro, cùng với Stabiae, Oplontis và Boscoreale trong vụ núi lửa Vesuvius phun trào.
 |
| Một nhà khảo cổ học làm việc với bức bích họa Leda và thiên nga ở Pompeii. |
Mặc dù hầu hết cư dân đã sơ tán khỏi thành phố trước khi xảy ra vụ phun trào, những bộ xương được bảo quản tốt đầu tiên của khoảng 400 người đã thiệt mạng gần bờ biển đã được phát hiện vào năm 1980. Mặc dù nhỏ hơn so với Pompeii, Herculaneum là một thị trấn giàu có hơn, sở hữu nhiều ngôi nhà đẹp, trong đó có những ngôi nhà dùng đá cẩm thạch nhiều màu. Các nhà khảo cổ tin rằng, những bức tranh tường này thuộc về một thương nhân giàu có, người muốn phản ánh trình độ văn hóa cao của mình bằng cách tô điểm cho ngôi nhà bằng những bức bích họa lấy cảm hứng từ thần thoại.
 |
| Bức bích họa mô tả các chiến sĩ giác đấu. |
Vào thời La Mã cổ đại, những ngôi nhà sang trọng của lớp thượng lưu và một số người tự do giàu có thuộc Hoàng gia được tìm thấy ở hầu hết các thành phố lớn trên khắp các lãnh thổ La Mã. Ngoài ngôi nhà trong thành phố, nhiều gia đình giàu có nhất của La Mã cổ đại cũng sở hữu một ngôi nhà nông thôn riêng biệt được gọi là biệt thự. Nhiều người chọn sống chủ yếu trong biệt thự của họ. Những ngôi nhà này thường có quy mô lớn hơn và trên một diện tích đất rộng hơn. Các tầng lớp ưu tú của xã hội La Mã đã xây dựng nhà ở của họ với các đồ trang trí bằng đá cẩm thạch, cột bằng cẩm thạch cũng như các bức tranh và bích họa đắt tiền.
Leda là một nhân vật quan trọng trong thần thoại Hy Lạp. Theo truyền thuyết, những đứa con của cô gồm cô gái Helen xinh đẹp của thành Troia và cặp song sinh Castor và Pollux. Một trong những khám phá thêm là một bức bích họa mô tả các chiến sĩ giác đấu. Bức bích họa được tìm thấy trên một bức tường bên dưới cầu thang nơi trước kia có lẽ là quán rượu mà các đấu sĩ thường lui tới nghỉ ngơi, tiệc tùng. Chủ đề tranh “Leda và Thiên nga” được các thế hệ họa sĩ về sau sáng tác nhiều, trong đó nổi tiếng là tranh của Michelangelo và bức “Ngày cuối cùng của Pompeii” - một bức tranh lớn do Karl Bryullov vẽ khoảng từ năm 1830 đến 1833 về chủ đề núi lửa Vesuvius phun trào vào năm 79 sau Công nguyên. Đáng chú ý, phong cách bức tranh nằm giữa chủ nghĩa tân cổ điển, phong cách chủ yếu ở Nga thời đó.
 |
| Pompeii với núi lửa Vesuvius ở phía sau. |
Các tàn tích của Pompeii được phát hiện vào thế kỷ 16, với các cuộc khai quật đầu tiên bắt đầu vào năm 1748. 1.500 trong số 2.000 nạn nhân ước tính đã được tìm thấy trong nhiều thế kỷ. Cùng với công nghệ đương đại, xét nghiệm ADN và sự nỗ lực của một nhóm liên ngành bao gồm các kỹ sư, nhà địa chất, nhà nhân chủng học và chuyên gia kỹ thuật đã giúp không chỉ mang lại những phát hiện mới mà còn làm sáng tỏ hơn về cuộc sống ở Pompeii trước khi nó bị núi lửa Vesuvius phá hủy.
Vesuvius đã phun trào nhiều lần kể từ lần cuối cùng vào năm 1944, khiến nó trở thành ngọn núi lửa duy nhất trên lục địa châu Âu đã phun trào trong vòng một trăm năm qua. Ngày nay, nó được coi là một trong những ngọn núi lửa nguy hiểm nhất thế giới vì có 3 triệu người sống gần đó.
HOÀNG ĐẶNG (theo The Guardian)
