Tình người trong cuộc chiến phi nghĩa

Vượt qua nhiều tác phẩm điện ảnh xuất sắc, bộ phim “All Quiet On The Western Front” (có tựa đề tiếng Việt: Phía Tây không có gì lạ) đã giành chiến thắng vang dội tại lễ trao giải BAFTA 2023 hôm 20-2 khi lập kỷ lục nhận 7 giải thưởng, mở đường cho bộ phim tiến gần hơn đến giải Oscar diễn ra tại thành phố Los Angeles (Mỹ) vào ngày 12-3 tới. Bộ phim được xem là một lời nhắc nhở về sự phi nhân tính của chiến tranh qua tài năng đạo diễn xuất sắc của Edward Berger.

Một cảnh trong phim “All Quiet On The Western Front”. Ảnh: Rotten Tomatoes

“All Quiet On The Western Front” dựa trên cuốn tiểu thuyết kinh điển cùng tên của tác giả Erich Maria Remarque xuất bản năm 1929. Đây là tác phẩm thứ ba lấy cảm hứng từ cuốn sách này. Theo chân một người lính trẻ người Đức tên Paul Baumer, bộ phim là câu chuyện về sự sống và cái chết tại các chiến hào ở mặt trận phía Tây trong Chiến tranh thế giới lần thứ nhất. Tại đây, Paul Baumer nhận ra những hiện thực khốc liệt của chiến tranh và luôn mong muốn có thể sống sót để trở về nhà.

Lúc đầu, những tân binh khởi hành với tâm trạng hồ hởi, phấn chấn hát vang bài ca hành quân. Sau khi đi vào vùng chiến sự, chứng kiến bom đạn và khói lửa, Paul Baumer cùng đồng đội trở nên lo sợ và hoảng loạn khi đứng trong chiến hào cận kề giữa sự sống và cái chết. Paul chứng kiến sự “lên ngôi” của kỹ nghệ quân sự trong Thế chiến Thứ nhất, những trận pháo kích cường độ cao, hơi độc, xe tăng... Khi chưa kịp nguôi ngoai nỗi đau mất bạn, anh phải thu thập bảng tên của những người tử trận khiến anh lạc lối nhưng không dám bỏ chạy vì phía nào cũng là bom đạn của kẻ thù.

Với dàn diễn viên đồng đều, nổi bật là Felix Kammerer trong vai chính Paul Baumer, đã lột tả được chiều sâu tâm lý nhân vật, nhất là trường đoạn cuối phim. Paul Baumer đã thể hiện tốt gương mặt đờ đẫn vì cuộc chiến, gây xúc động trong cảnh tranh giành vũ khí với quân địch. Trong khi đó, diễn viên Albrecht Schuch hóa thân thành công vai trung úy Stanislaus Katczinsky hiếu chiến.

Trong nửa cuối phim, Edin Hasanovic gây ấn tượng với vai Tjaden Stackfleet thà chiến đấu đến cùng, không để mình khuyết tật trở về nhà. Dưới sự chỉ đạo diễn xuất điêu luyện của đạo diễn Edward Berger, các diễn viên đã làm nổi bật giá trị của tình bạn, tình yêu. Paul và những người bạn quyết tâm ra trận để chứng minh lòng yêu nước, nhiệt huyết tuổi trẻ. Trong thời khắc tuyệt vọng, họ động viên nhau vượt qua, hy vọng chiến tranh sớm chấm dứt để trở về nhà. Lúc hành quân trên đất Pháp, Frank tìm được tình yêu của đời mình, còn Albert tương tư về cô gái trên tấm áp phích. Bỗng chốc, họ quên rằng mình đang trong cao trào của cuộc chiến.

Mặc dù được chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Enrich Maria Remarque, nhưng một số chi tiết được nhà làm phim sáng tạo. Ví dụ, trong sách, giáo sư Kantorek là động lực thúc đẩy Paul và bạn bè ra trận chiến đấu. Khi lên phim, vai trò của ông bị cắt bớt nhưng không làm ảnh hưởng đến cốt truyện. Nhận xét về bộ phim, nhà báo Leah Greenblatt viết: “Tác phẩm phản chiến vượt qua tầm ảnh hưởng của sự tuyên truyền, mang đậm tính nghệ thuật”. Trong khi đó, trang IGN cũng cho rằng: “Bộ phim là một lời nhắc nhở về sự phi nhân tính của chiến tranh. Nó là một chiếc đồng hồ quay ngược thời gian, bạn sẽ được chiêm nghiệm một trong những câu chuyện phản chiến sâu sắc nhất mọi thời đại”.

ĐOÀN GIA HUY (tổng hợp)