Thứ nhất đom đóm vào nhà
Cho đến giờ, sắp sang tuổi “tri thiên mệnh” tôi vẫn không tìm được đường vào quan niệm bí ẩn ấy. Với tôi, đom đóm chưa bao giờ thôi là một ẩn số lớn. Tôi sống với đom đóm từ khi ra đời, lớn lên trong không gian tràn ngập đom đóm, từng không ít lần bắt chước thánh nhân dùng ánh sáng của đom đóm đi tìm kho báu... nhưng chưa bao giờ tôi biết mặt đom đóm. Khi thấy rõ hình hài của nó giữa thanh thiên bạch nhật thì nó không còn là đom đóm nữa. Nó là xác đom đóm không hồn! Còn ban đêm, khi nó là đom đóm thì tôi chỉ thấy một đốm sáng lập lòe đầy bí ẩn. Chúng tôi gọi đom đóm là sao trần gian.
 |
Giống như tinh tú trên trời, không bao giờ tôi biết đom đóm hiện ra từ đâu. Tôi tin nó đến từ một thế giới khác, hoặc là những giọt sáng tụ sẵn, chỉ chờ bóng đêm phủ xuống là phát sáng. Một nửa đom đóm là bóng đêm, nửa còn lại là ánh ngày. Xác đom đóm thoát ra từ đất còn hồn đom đóm bay xuống từ trời. Đêm đặc quánh, đầy ẩn họa, nhờ đom đóm vụt biến thành chiếc sân khấu khổng lồ, nơi trình diễn của những vũ điệu ánh sáng.
Tôi bỏ quê ra thành phố, choáng ngợp với những chùm đèn màu, đèn nhấp nháy. Tôi đi tìm cái thế giới toàn pha lê như thuở nhỏ thường ngồi trong xó tối tưởng tượng ra. Cái ngày xưa tôi tin chỉ có ở trên trời, thì nay tràn ngập ngay trước mắt. Mọi thứ đều phơi ra, bóng lộn và sáng rực. Chỉ thiếu duy nhất một thứ, chỉ thiếu duy nhất cái điều mà giờ đây tôi mới thấy nó là kho báu: ấy là sự bí ẩn.
Ngần ấy năm tôi lưu lạc trong cao ngạo, trong mù mịt thời gian, trong những vô minh của lý trí... đến nỗi ngay một mảnh hình bóng xưa cũng không còn. Thật may là còn có đom đóm, ngần ấy năm, vẫn giữ cho tôi nguyên vẹn kho báu. Với đom đóm thì mọi cái đều chỉ thoáng qua...
Tôi lộn ngược hành trình với ước muốn cháy bỏng được trở lại làm cậu bé ngơ ngác. Ở đó tôi vẫn giấu một ý nghĩ trong suốt: Mỗi đời người đừng tắt dụi, đừng bắt những đêm đặc quánh không có đom đóm.
TẠ DUY ANH
