Thơ

Nhà thơ Ý Nhi (tên thật là Hoàng Thị Ý Nhi, sinh năm 1944 tại thị xã Hội An, tỉnh Quảng Nam) vừa được  chọn trao giải thưởng văn học của Thụy Điển. Đó là giải thưởng Cikada được lập ra năm 2004,  nhân dịp kỷ niệm 100 năm sinh nhà thơ nổi tiếng của Thụy Điển Harry Martinson (1904 - 1978) - người đoạt giải thưởng Nobel văn học (1974). Tên giải thưởng là tên tập thơ Cikada của H. Martinson xuất bản năm 1953.

Giải Cikada đã được trao cho các nhà thơ So Sakon, Noriko Mizuta, Tota Kaneko (Nhật Bản), Shin Kyong Rim, Moon Chung-hee và Ko Un (Hàn Quốc) - người được nhiều lần đề cử giải Nobel Văn học. Năm nay, giải thưởng được trao cho  nhà thơ Hoàng Thị Ý Nhi của Việt Nam và Bei Dao (Trung Quốc).

Thơ Ý Nhi đã được dịch sang tiếng Anh; năm 2009, được dịch sang tiếng Thụy Điển, in trong tập Till: igar do nhà xuất bản Tranan in ở Stockholm. Buổi lễ trao giải sẽ diễn ra vào lúc 19 giờ ngày 30-11 tại Đại sứ quán Thụy Điển ở Hà Nội. Nhân dịp này, ĐNCT xin giới thiệu cùng bạn đọc một số tác phẩm trong 8 bài thơ được chọn in trong tập thơ Till: igar.

Người đàn bà ngồi đan

Giữa chiều lạnh
một người đàn bà ngồi đan bên cửa sổ
vẻ vừa nhẫn nại
vừa vội vã
nhẫn nại
như thể đó là việc phải làm suốt đời
vội vã
như thể đó là lần sau chót
Không thở dài
không mỉm cười
chị đang giữ kín đau thương
hay là hạnh phúc
lòng chị đang tràn đầy niềm tin
hay là ngờ vực
Không một lần chị ngẩng nhìn lên
chị đang qua những phút giây trước lần
gặp mặt
hay sau buổi chia ly
trong mũi đan kia
ẩn giấu niềm hân hoan
hay nỗi âu lo
trong đôi mắt kia
là chán chường
hay hy vọng
Giữa chiều lạnh
một người đàn bà ngồi đan bên cửa sổ
dưới chân chị
cuộn len
như quả cầu xanh
đang lăn
những vòng chậm rãi.

Theo dõi một trận đấu cờ vua

Vua và hoàng hậu
tượng và tốt
mã và xe
đen và trắng
những ô vuông và những vạch ngang dọc
những luật lệ và sự bất tuân
những thắng lợi hiển nhiên
và thất bại không ngờ
những tổn thương
làm sản sinh niềm kiêu hãnh
những thành công làm tàn lụi tài năng
bước cùng của nhà vô địch
và khoảng sáng chói lọi của người
mới nhập cuộc
lòng can đảm của người anh hùng
đi đến cái chết
và sự hèn nhát của kẻ kiếm tìm danh vọng
những tiếng reo vang và sự câm lặng
những nụ cười và giọt lệ
những may mắn và rủi ro
như là
sự hiện diện của số phận…
Rồi một ngày kia
lòng thốt nhiên nhẹ nhõm
tôi nghe tin một đương kim vô địch nhường ngôi
đặt gánh nặng vinh quang
lên vai người khác.

Nguyện ước

Ra đi
như con thuyền rời bến
khi ngày vừa rạng
sóng chạm vào doi cát lời từ biệt
Như chiếc lá còn xanh
rời bỏ nhánh cành
dấu vết mơ hồ trên cội rễ
như bông lan tím sẫm
nhạt dần
rồi một ngày khép lại
tựa chiếc kén cũ xưa
Ra đi
như chiếc bình sứ lộng lẫy trong tủ
             kính sáng đèn
âm thầm rạn vỡ
Như bài thơ hay trên trang báo
bị xé
buồn tủi
hân hoan
bay những cánh bướm cuối ngày hè
Như chiếc nhẫn của lời hẹn ước
tuột khỏi vòng tay
lẩn mình cùng sỏi đá
Ra đi
như người đàn bà
rời khỏi
mối tình của mình.

Trò chuyện

Có thể bước chân con
có những lúc trùng lên dấu chân của mẹ
những bước vui tươi trên cát
những bước nhọc nhằn trong bùn lầy

Có thể giữa mẹ và con
chẳng gì trùng lặp
một nẻo đường khác biệt dưới chân con
những gì mẹ sướng vui lo lắng
khổ buồn
khi con lớn đã thành lạ lẫm

Nhưng tình yêu sẽ chờ con
sau năm tháng
như con thuyền neo đợi
lối sang sông
và cỏ mọc non xanh giữa bao triền đá

Trên con đường của con
có một căn nhà luôn rộng mở
nơi tiễn đưa nơi đón đợi con về
sau may mắn, rủi ro
sau bao nhiêu thành bại

Trong mỗi ngày thường
con vẫn nghe thấy lời nhắc gọi
cây trước thềm xao xác giữa ngày yên
trong đêm đông
ngọn lửa sẽ được nhen
giữa vây buộc của đời
con không đơn độc
giữa muôn nỗi mất còn
con hiểu được những gì yêu quý nhất
mùa lũ mưa
biết tin hạt phù sa

Tình yêu sẽ chờ con
sau tháng năm kia
khi đón gặp
xin con đừng hờ hững
chỉ một chút yếu hèn, toan tính
con có thể lạc đi hạnh phúc suốt đời mình.

Ý Nhi